‘Zinloze cyclus van geweld moet meteen stoppen’: VN roepen op tot staakt-het-vuren in Israël en Palestijnse gebieden

“Alsof de stad door een aardbeving is getroffen”, zo omschreef Mahmoud Hmaid, een vader van zeven, zondag de ravage in Gaza-stad. Na Israëlische luchtaanvallen stortten er drie gebouwen in. Volgens plaatselijke gezondheidswerkers zouden daarbij zeker 42 Palestijnen zijn omgekomen. Onder hen ook 13 kinderen. Daarmee stijgt het dodental in de Gazastrook volgens het ministerie van Volksgezondheid naar 188, van wie 55 kinderen.

Hamas en andere gewapende Palestijnse groeperingen zouden zondag dan weer 2.800 raketten op Israël hebben afgevuurd. Dat zeggen de Israëlische autoriteiten. Dat zijn meer raketten dan gedurende de hele vorige Gazaoorlog in 2014 werden afgevuurd. Aan Israëlische zijde zouden de voorbije week in totaal tien doden gevallen zijn, onder wie twee kinderen.

Tunnelnetwerken

De vele burgerslachtoffers in Gaza bij de bombardementen van zondag waren volgens de Israëlische legertop “ongelukkig toeval”. Het doelwit waren de tunnelnetwerken van Hamas. Toen die instortten zouden die de gebouwen met zich hebben meegenomen. 

Het Israëlische leger verwoestte zondag ook de woning van Yahya Sinwar, een van de belangrijkste politieke en militaire leiders van Hamas, in het zuiden van Gaza. Sinwar was niet thuis. Wellicht is hij, net als vele andere Hamas-leiders, ondergedoken.

Opvallend was ook de aanval van Israël zaterdag op een 12 verdiepingen tellend gebouw waar verschillende media in gehuisvest waren, onder wie het Amerikaanse persagentschap Associated Press (AP) en televisiezender Al Jazeera. De eigenaar van het gebouw werd een uur op voorhand op de hoogte gebracht zodat iedereen geëvacueerd kon worden. Drie raketten brachten het gebouw daarna tegen de grond.

Volgens de Israëlische legertop werd het gebouw gebombardeerd omdat leden van Hamas zich in de toren bevonden. AP vraagt de Israëlische overheid nu om bewijs.

Diezelfde dag lieten bij een andere Israëlische luchtaanval acht kinderen en twee moeders het leven. Het ging volgens de lokale bevolking om familie, die bij elkaar gekomen was om het Offerfeest te vieren.

Veiligheidsraad

Intussen roepen steeds meer internationale spelers op om het geweld te stoppen. Egypte, de Verenigde Staten en de Europese Unie proberen allemaal een bemiddelingspoging op poten te zetten. Zo is Amerikaans Midden-Oosten-gezant Hady Amr ter plekke om gesprekken op te starten. Al lijkt het voor de VS moeilijk daar vooruitgang in te boeken. Net als de EU wil Amerika immers niet praten met Hamas, dat het als een terroristische organisatie beschouwt.

Zelf sprak Amerikaans president Joe Biden zaterdagavond met Israëlisch premier Benjamin Netanyahu en met de Palestijnse president Mahmoud Abbas. Hij betuigde zijn steun aan Israël om zichzelf te beschermen en “onderstreepte de noodzaak voor Hamas om te stoppen met het afvuren van raketten op Israël”, aldus een verklaring van de Amerikaanse autoriteiten na een telefoon van de president met Abbas.

“Ja, Israël is initieel verrast geweest door een grote barrage aan raketten van Hamas en andere gewapende groeperingen – alle waarnemers hadden hun militaire capaciteit eigenlijk onderschat”, zegt Midden-Oosten-expert en onderzoekster aan het Mensenrechtencentrum Brigitte Herremans. “Maar Israël heeft zijn recht op zelfverdediging intussen uitgehold om een vernielingscampagne in Gaza te starten. Volgens mensen die ik hoor, zijn het de zwaarste bombardementen in Gaza van alle vier de oorlogen die er al waren (de vorige waren in 2008, 2012 en 2014, PG).”

Staakt-het-vuren

Zondagavond kwam ook de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties in spoed bij elkaar. Secretaris-generaal António Guterres noemde het geweld van de voorbije dagen “uitermate verschrikkelijk”. Hij zei ook dat de VN “alle mogelijke partijen betrekken richting een onmiddellijk staakt-het-vuren”. “Deze zinloze cyclus van bloedvergieten, terreur en verwoesting moet onmiddellijk stoppen”, zei hij.

Of dat snel zal gebeuren, is nog maar de vraag. Israëlisch premier Netanyahu zei zondag in een toespraak dat de campagne in Gaza nog niet op zijn einde loopt. “Wij gaan net zo lang door als nodig is, om voor u, de burgers van Israël, de kalmte en rust te herstellen. Dat zal tijd kosten.”

Ook VRT-oorlogsjournalist Rudi Vranckx denkt dat een staakt-het-vuren nog niet voor direct is. “Netanyahu heeft Hamas nog niet voldoende pijn kunnen doen of de militaire capaciteit kunnen aantasten om een overwinning te kunnen claimen.”

Na bijna een week vechten valt het Vranckx vooral op dat “we het draaiboek van de vorige Gaza-oorlogen bijna machteloos weer aan het volgen zijn”. “Opnieuw is het Hamas dat raketten afvuurt, Israël dat hen bestookt, veel geweld en wellicht uiteindelijk een staakt-het-vuren”, zegt hij. “Nieuw is wel de onrust in andere delen van Israël.”

“Al blijven beide hoofdrolspelers, Israël en Hamas, en het internationale niveau dat oude draaiboek wel volgen”, zegt Vranckx. “Dat betekent dus dat men streeft naar een staakt-het-vuren en niemand druk uitoefent op de kern van de zaak: de bezettingspolitiek van Israël en het samenleven tussen Israëli’s en Palestijnen.”