Stijging in nucleaire activiteit in Tsjernobyl: “Radioactief afval smeult als as in barbecue”

Onderzoekers hebben onlangs een gestage piek in neutronenaantallen gedetecteerd in een ondergrondse kamer genaamd 305/2. Het radioactieve afval smeult “als de sintels in een barbecue”, zegt Neil Hyatt, een professor in nucleaire materiaalkunde en engineering aan de Universiteit van Sheffield, aan het tijdschrift Science.

Volgens wetenschappers is het mogelijk dat de ‘sintels’ volledig kunnen ontbranden en in een nieuwe explosie resulteren. “Er zijn veel onzekerheden”, zegt Maxim Saveliev, onderzoeker bij het Oekraïense Instituut voor Veiligheidsproblemen bij Kerncentrales (Institute for Safety Problems of Nuclear Power Plants, ISPNPP) in Kiev, Oekraïne, aan Science. “Maar we kunnen de mogelijkheid van een ongeval niet uitsluiten.”

“We hebben het over zeer lage splijtingspercentages, dus het is niet alsof het vergelijkbaar is met een actieve kernreactor”, aldus Hyatt nog. “Volgens ons overzicht van het splijtbaar materiaal in die ruimte kunnen we er redelijk zeker van zijn dat er geen explosie volgt. Maar zeker zijn we het niet", merkte de professor op.

Hyatt zei ook nog dat het hogere niveau van neutronen een “reden tot bezorgdheid, maar niet tot alarm” is. “Als de sensoren echter een stijgende productie van neutronen blijven detecteren, moet er een interventie gebeuren. Dat zou kunnen gebeuren door in de kamer te boren en deze te besproeien met een stof zoals gadoliniumnitraat.”

Het is echter onwaarschijnlijk dat een mogelijke explosie zo dodelijk is als de ramp in Tsjernobyl in 1986, waarbij zo'n 50 mensen omkwamen en duizenden mensen en dieren aan straling blootgesteld werden. In 2016 werd een nieuw beschermend omhulsel gebouwd om het vrijkomen van radioactieve besmetting te voorkomen. Dat omhulsel zou het aantal neutronen eveneens laag houden. 

Oekraïne hoopt tegen september een gedetailleerd plan te presenteren om het probleem aan te pakken.

De kerncentrale van Tsjernobyl werd in april 1986 verwoest door explosies en branden. Een radioactieve wolk die vrijkwam na de meltdown veroorzaakte straling in een groot gebied in het huidige Wit-Rusland, Oekraïne en Rusland.