Politiek brandt vingers aan tuinfeesten met catering: nog maar eens een maatregel op maat van de hoge middenklasse

Als alles volgens plan verloopt, bereikt ons land in de loop van de zomer groepsimmuniteit tegen SARS-CoV-2. De snelle voortgang van de vaccinatiecampagne is de belangrijkste reden dat, volgens het zomerplan dat het Overlegcomité uittekende, de komende maanden het maatschappelijke leven weer volop kan hernemen en zelfs festivals met tienduizenden aanwezigen mogelijk zullen zijn.

Een zonnig familiefeest in de tuin hoort er evenwel nog niet bij – tenzij voor wie het zich kan permitteren. Vanaf 9 juni kan iedereen maximaal tien mensen thuis in de tuin uitnodigen. Grotere groepen zijn enkel toegelaten als het om een professioneel georganiseerde activiteit gaat. Tuinfeesten met een professionele cateraar kunnen dus wel, zo verduidelijkte Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) afgelopen weekend. Dan zijn tot vijftig gasten welkom.

Het leidde tot grote verbazing in heel wat Vlaamse huiskamers. Talloze mensen keken ernaar uit om eindelijk nog eens de familie samen te brengen, maar zo’n feest zal enkel weggelegd zijn voor wie geld wil neertellen voor een cateraar. Coronabeleid op maat van de hoge middenklasse?

Dikke portefeuille

“Deze regel is ongelukkig. Hij wekt minstens de indruk dat de mensen met een dikkere portefeuille straks meer mogen dan de rest. Een cateraar, die komt uiteraard niet voor 50 euro langs bij je thuis”, reageert Ignace Glorieux, hoofd van het departement sociologie aan de VU Brussel. “Ik stel me bovendien de vraag of het dan de bedoeling is dat die cateraar, die zelf betaald wordt door zijn klant, degene is die toezicht moet houden op de naleving van de coronaregels? Dat lijkt me echt niet evident. Gaat die zijn eigen feest stilleggen als mensen dronken worden en de zaak uit de hand loopt?”

“Als je elke maatregel apart gaat nemen, kun je overal wel van zeggen dat het op maat van iemand is. Een beetje tolerantie in de samenleving zou goed zijn”, klinkt het bij Jambons woordvoerder. “Het zou ook gek zijn dat je een tuinfeest van vijftig man mag houden in een horecazaak, maar niet in je eigen tuin. Een cateraar kan erop toezien dat alles volgens de maatregelen verloopt.”

Maar niet iedereen ziet het zo. Op het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) is er sprake van “een discrepantie”: het is niet logisch dat feesten enkel kunnen voor vermogenden. “Wij hameren al lang op een plan zodat iederéén veilig een feest kan organiseren.” 

Sneuvelen

Tussen de regels valt op te maken dat de tuinregel nog wel eens zou kunnen sneuvelen. “Er komen nog overlegcomités”, zegt woordvoerder Arne Brinckman. Bij Jambon klinkt het: “Wij hebben die maatregel niet bedacht en zijn er ook zeker niet mee getrouwd. Alles kan nog bijgesteld worden.”

Het is niet voor het eerst dat er kritiek komt op de kloof tussen de coronamaatregelen en de sociologische realiteit. Nog niet zo lang geleden mocht bezoek in de tuin enkel als dat bezoek niet door het huis moest, waardoor de maatregel de facto gold voor mensen met een minstens deels vrijstaande woning. Eerder in de coronacrisis werden mensen beboet omdat ze in het park op een bankje zaten, terwijl voor veel mensen het park de enige buitenruimte is die ze hebben.

Een politieke bron wijst erop dat dit minstens ten dele te maken heeft met de leefwereld van de politieke hoofdrolspelers zelf. Financieel horen ze tot de grootverdieners, en niet iedereen heeft een even groot inlevingsvermogen voor de situatie van mensen onder aan de sociale ladder.

Ook viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven), die als lid van de wetenschappelijke raad GEMS de overheid adviseert, ziet dat veel maatregelen te zeer op maat van de middenklasse gesneden waren. “Maar regels zoals dat je niet op een bankje mocht gaan zitten: dat hebben wij nooit aangeraden, hoor. Die bankjes, dat was een zottigheid; en speeltuinen afsluiten, dat zouden we ook niet meer doen.”

“Zulke dingen ontstaan uit de vertaling van maatregelen en zijn er vooral om te kunnen handhaven. Maar men is vergeten dat mensen avers worden als je de regels niet meer uitgelegd krijgt. Hetzelfde geldt voor de cateraars. Dat past in de categorie: goed bedoeld, maar niet uit te leggen”, aldus Van Ranst.

Toch plaatst Glorieux dan weer één scherpe kanttekening bij de ongelijkheid van de ‘cateringregel’: eigenlijk is onze verontwaardiging best hypocriet. “Dit zal me misschien niet in dank worden afgenomen, maar als het over ongelijkheid in onze samenleving gaat, dan zijn er veel problemen die veel belangrijker zijn dan een tuinfeest kunnen organiseren”, zegt Glorieux.

“Ik begrijp het : iedereen is de coronacrisis beu. Maar dit is geen staatszaak voor mij. Er is zoveel maatschappelijke ongelijkheid in ons land die veel zwaarder doorweegt, zoals die in het onderwijs, waar sommige mensen niet eens de kans krijgen om een hoger diploma te halen. Daar halen we de schouders al jaren bij op. Mensen die dagelijks geconfronteerd worden met ongelijkheid, de gezinnen onder aan onze maatschappelijke ladder, die liggen vandaag niet wakker van een tuinfeest deze zomer. Die hebben vaak niet eens een tuin.”