Na de tweets van Tesla-baas Elon Musk: hoe ‘vuil’ is bitcoin?

Wereldwijd de aandacht trekken. Sinds de exit van Donald Trump uit het Witte Huis is niemand daar zo bedreven in als Elon Musk, de Technoking of Tesla. Op woensdag liet hij weten dat zijn bedrijf voortaan geen betalingen meer toelaat in bitcoin. “We zijn bezorgd over de snelle stijging van het gebruik van fossiele energiebronnen voor het delven van bitcoin, vooral dan steenkool”, schreef hij op Twitter. Nota bene drie maanden nadat hij zijn liefde voor de digitale munt had verklaard.

Heeft Musk een punt? Het korte antwoord op deze vraag luidt: ja. Bitcoin vreet – vaak vuile – energie. En dat heeft alles te maken met de manier waarop het delven van bitcoins werkt.

Bitcoins zijn, net als goud, niet onbeperkt beschikbaar. En net als het edelmetaal moeten ze worden gedolven, maar dan digitaal, door computerberekeningen uit te voeren. Via deze berekeningen wordt de veiligheid van alle verrichtingen in bitcoin verzekerd. In tegenstelling tot een klassieke munt is er bij de digitale bitcoin namelijk geen sprake van een controle door een centrale bank. Wie zich bezighoudt met dit minen, krijgt een mooie beloning uitgekeerd in bitcoin. (In 2009 ging het nog om 50 bitcoins. Vandaag om 6,25 bitcoins, weliswaar ter waarde van ruim 264.000 euro.)

Fabrieken

In vroegere tijden kon je zelf bitcoins delven via je laptop, maar door de jaren heen zijn de puzzels steeds ingewikkelder geworden en is ook de vereiste rekenkracht dus toegenomen. 

Een journalist van de Amerikaanse website Quartz mocht in 2017 een kijkje nemen in een bitcoinfabriek in de Chinese provincie Binnen-Mongolië. Daar stonden toen al zeven loodsen vol lawaaierige computers te delven. Die enorme installaties dag en nacht laten malen (en koelen) vergt enorme hoeveelheden energie. De dagelijkse stroomrekening van die fabriek in Mongolië bedroeg al 33.000 euro. De stroom kwam vooral van de nabijgelegen steenkoolcentrale.

Meteen is duidelijk waarom bitcoin met een groen probleem kampt. Volgens de gespecialiseerde website Digiconomist wordt bij het delven van bitcoin vandaag wereldwijd maar liefst 116 terawattuur opgesoupeerd, wat overeenkomt met het jaarlijkse verbruik van Nederland. De Universiteit van Cambridge komt op een gelijkaardig cijfer uit. Zeventig procent van het delven zou bovendien in China plaatsvinden: een land dat een groene revolutie doormaakt, maar tegelijk heel afhankelijk blijft van steenkool. Qua schadelijke uitstoot zou bitcoin jaarlijks goed zijn voor bijna 60 megaton CO₂. Dat komt overeen met de helft van de Belgische jaarlijkse CO₂-uitstoot.

De believers van bitcoin dragen aan dat ook de klassieke betaalmiddelen energie kosten. Wat klopt. Al gaat het hier wel om een andere grootteorde. Eén verrichting in bitcoin vergt volgens berekeningen van Digiconomist evenveel energie als 1,2 miljoen betalingen via een Visa-kredietkaart. Tegelijk lijkt de energiehonger van de bitcoin door de jaren alleen maar te groeien.

Groener

Over Musk nog dit: beursanalisten schrijven – wellicht terecht – dat de Tesla-baas ook drie maanden geleden al op de hoogte moet zijn geweest van de groene donderwolken boven bitcoin. Het probleem is al jaren uitvoerig gedocumenteerd. Dat Musk eerst doorzette en daarna toch zijn kar keerde, schrijven de analisten toe aan twee zaken. Eén: de inschatting dat het imago van Tesla groener dan groen moet blijven. Zeker nu steeds meer autobedrijven elektrische auto's beginnen te verkopen. Twee: dat alle eieren in het mandje leggen van één digitale munt te gevaarlijk is.

Op donderdag, daags na zijn statement over bitcoin, tweette Musk alvast dat hij een samenwerking met de digitale munt Dogecoin opstart, een concurrent van bitcoin. “Potentieel veelbelovend”, vond hij. SpaceX, zijn Amerikaanse ruimtevaartbedrijf, maakte eerder al bekend dat het volgend jaar een satelliet naar de maan zal lanceren die volledig wordt gefinancierd met Dogecoin.