Legerleiding zal onderzoek instellen naar dolgedraaide militair: “Zijn toekomst bij Defensie lijkt zeer wankel”

"Zo'n onderzoek is gebruikelijk", legt Huwart uit. "Wij worden geregeld geconfronteerd met militairen die deel uitmaken van zo'n onderzoek. Als er wapens of munitie op onoordeelkundige wijze verplaatst of weggenomen zijn, dan zullen daar zeker maatregelen uit voortvloeien. Als alles waar is wat er geschreven wordt over de man, dan lijkt zijn toekomst bij Defensie zeer wankel." 

Bij militairen die op de OCAD-lijst staan, wordt vaak ook de veiligheidsmachtiging ingetrokken. Die regelt de toegang tot gevoelige informatie of bijvoorbeeld wapenmagazijnen. “Of dat bij de man in kwestie gebeurd is, weet ik niet”, zegt Huwart.

De zwaarbewapende man, naar wie dinsdag een zoekactie begon in Limburg, stond al langer op de radar van OCAD. Nu is het dreigingsniveau specifiek voor hem dus opgetrokken tot het hoogste niveau, of zeer ernstig, waarbij er heel concrete aanwijzingen zouden zijn voor plannen, en er dus een “graad van imminentie” is.

OCAD voert verschillende soorten dreigingsanalyses uit. De punctuele analyses, voor specifieke evenementen of personen, zijn daar een van. Daarnaast is er ook de algemene dreigingsanalyse voor ons land, die dus onveranderd blijft op 2 of gemiddeld. Meer concrete informatie rond de analyses kan OCAD niet kwijt. Het Crisiscentrum van zijn kant wil niet ingaan op vragen over maatregelen die genomen zijn op basis van de nieuwe analyse. 

Minstens één kazerne verkeert momenteel in verhoogde staat van paraatheid. “Dat betekent dat de toegangscontrole plaatsvindt buiten de poorten in plaats van erbinnen”, legt Huwart uit. 

“Het is niet omdat men verdacht wordt van bepaalde feiten en op een OCAD-lijst of een andere lijst terechtkomt waarbij men militairen nauwlettend in het oog houdt, dat men criminele feiten heeft gepleegd. Dat is een belangrijke nuance”, verduidelijkt Huwart aan HLN LIVE. 

“Eens op die lijst wordt het doen en laten nauwlettend in het oog gehouden om erger te voorkomen”, gaat hij verder. “Ik ken de man in kwestie en zijn functie niet, maar om toegang te hebben tot wapens, gevoelige informatie of risicovolle installaties moet men over een veiligheidsmachtiging beschikken. Dat is een toegangspas voor het wapenmagazijn of de opslagplaats voor munitie.”

“Op het moment dat men geseind wordt als iemand die een risico vormt voor de militaire veiligheid of de veiligheid in het algemeen, dan wordt die machtiging in principe onmiddellijk ingetrokken”, luidt het. “Als alle berichten die tot nu toe in de media zijn verschenen, waar zijn en geverifieerd zijn. Dan is de kans klein dat Jürgen in het leger kan blijven. Ik vrees dat het een moeilijk verhaal wordt om zo iemand bij defensie te houden”, aldus Huwart. 

“Er zijn maatregelen genomen van verhoogde waakzaamheid. Het is een standaardprocedure bij incidenten van dergelijke omgang. Het gaat hier nu om een militair, maar het zou ook kunnen gaan om iemand die zich tegen het regime keert. Dan is verhoogde waakzaamheid niet ongebruikelijk. Na de aanslag van maart 2016 is er een lange tijd een periode van verhoogde waakzaamheid geweest met verscherpte toegangscontroles aan de kazernes en meer patrouilles.”

In de gemeenschappelijke gegevensbank (GGB), die de namen bevat van alle gekende extremisten en terroristen in ons land, staan een zevenhonderdtal namen. Ongeveer vijftig daarvan zijn rechts-extremisten, zegt OCAD. In een interview in de krant Le Soir op 27 maart zei het hoofd van militaire inlichtingen- en veiligheidsdienst ADIV, generaal-majoor Philippe Boucké, dat zijn dienst een dertigtal militairen die verdacht worden van extreemrechtse sympathieën van nabij opvolgt. “We zoeken en vinden. De screening werkt goed. De dreiging binnen Defensie blijft gering”, zei hij.

Toen defensieminister Ludivine Dedonder (PS) daarover vragen kreeg, relativeerde ze op 20 april in de Kamer dat cijfer. “Je moet het cijfer van dertig militairen die gelinkt worden aan rechts-extremisme voorzichtig interpreteren. Er zouden personen kunnen tussenzitten waarvan na onderzoek zou kunnen blijken dat er geen sprake is van extremisme.”

Er staan wel meer militairen op de OCAD-lijst, weet ook Huwart. Die databank werd eerst opgestart voor Syriëstrijders, maar bevat nu extremisten van alle strekkingen. “Dat ze op die lijst staan, hoeft geen drama te zijn”, aldus Huwart. “Behoren tot een bepaalde vereniging of een bepaalde overtuiging hebben, is a priori niet strafbaar. Je kan aanleunen bij extreemrechts gedachtegoed, pas als je criminele feiten pleegt of de naam en de faam van het leger in het gedrang brengt door bepaalde uitlatingen, stel je je bloot aan krijgsrechtelijke of strafrechtelijke vervolging. Daar kunnen ook disciplinaire acties uit volgen.”