Hoe de "Iron Dome", het afweersysteem van Israël, 90% van de raketten van Hamas tegenhoudt
De bombardementen tussen Israël en het Palestijnse gebied Gaza blijven aanhouden. Het dodental aan Palestijnse zijde ligt met 219 slachtoffers hoger dan de 12 Israëlische slachtoffers die door raketinslagen van Hamas omkwamen. Israël weet met de "Iron Dome", een hoogtechnologisch raketafweersysteem, dan ook 90 procent van de raketten van de Palestijnse islamitische organisatie Hamas te onderscheppen.
1. Wat is de "Iron Dome"?
De "Iron Dome" of de "IJzeren Koepel" is een hoogtechnologisch raketafweersysteem ingezet door Israël om zich te verdedigen tegen raketaanvallen van de Palestijnse islamitische beweging Hamas. De Iron Dome probeert de Qassam-raketten te onderscheppen die Hamas vanuit het Palestijnse gebied Gaza lanceert. Het systeem is speciaal ontworpen om korteafstandsraketten (tot 70 kilometer) tegen te houden. Hamas lanceerde de laatste dagen meer dan 3.000 raketten richting Israël.
Israël heeft 10 "batterijen" van het systeem verspreid over het land. Elke batterij heeft 3 tot 4 lanceersystemen die elk 20 interceptorraketten kunnen afvuren.
De Iron Dome is sinds 2011 operationeel, maar werd in 2006 ontworpen. Israël was op dat moment verwikkeld in een oorlog tegen sjiitische Hezbollah-militanten uit Libanon. In 2012 kreeg het systeem een "vuurdoop" in de escalatie van het Gazastrookconflict. De schade aan Israëlische zijde bleef beperkt, maar aan Palestijnse zijde vielen veel doden, waaronder voornamelijk burgers.
2. Hoe werkt het afweersysteem?
Het raketschild bestaat uit drie delen. Eerst detecteert de opsporingsradar inkomende raket- of artillerielanceringen. Hierna analyseert de controle-unit de inslagplaats van het projectiel. Wanneer de raket een (dicht)bevolkt gebied bedreigt, stuurt de controle-unit een signaal naar de lanceereenheid die een interceptorraket de lucht instuurt.
Wanneer de raket vanuit Gaza op een plek zonder risico afstevent, zoals een wei of de zee, grijpt de Iron Dome niet in. Dit heeft te maken met de hoge prijs van een interceptorraket. Wanneer een interceptorraket het doel mist, vernietigt ze zich in de lucht om schade te vermijden. Toch blijven de neervallende brokstukken gevaarlijk.
Bekijk hier hoe militair expert Johan Gallant de werking van de Iron Dome uitlegt. De tekst gaat verder onder de video:
3. Hoeveel kost het systeem en wie heeft het gefinancierd?
Militair expert en professor aan de Koninklijke Militaire School Johan Gallant schat de kost van een interceptorraket onder de 100.000 euro. De exacte prijs varieert volgens verschillende bronnen, maar vaak wordt 66.000 euro genoemd. Klassieke luchtverdedigingsraketten zijn volgens Gallant nog duurder en de meest krachtige kunnen zelfs oplopen tot enkele miljoenen dollar per stuk. De raketten van Hamas zijn op technologisch vlak relatief eenvoudig, waardoor Israël kan besparen op zijn interceptorraketten. "Israël heeft hiervoor de Iron Dome ontwikkeld zodat ze raketten voor minder dan 100.000 euro per stuk kan afvuren. Dat is nog altijd een hoog bedrag, maar veel minder dan een klassiek verdedigingssysteem", zegt Gallant.
Onder de voormalige Amerikaanse president Barack Obama investeerden de Verenigde Staten 225 miljoen dollar in de Iron Dome om steun te betuigen aan Israël. De Verenigde Staten steunen de Israëlische luchtmacht al sinds de jaren 80. Het land zou in totaal al 1,5 miljard dollar in het Iron Dome-project alleen hebben gepompt. De Verenigde Staten beschikken zelf ook over twee batterijen van de Iron Dome.
In april bespraken de Amerikaanse Nationale Veiligheidsadviseur Jake Sullivan en zijn Israëlische collega Meir Ben-Shabbat nog een samenwerkingsverband "om bijzondere aandacht te besteden aan de toenemende dreiging van onbemande luchtvaartuigen en precisieraketten die door Iran worden geproduceerd en aan zijn handlangers in het Midden-Oosten worden geleverd".
4. Hoe effectief is de Iron Dome als afweergeschut?
De fabrikant Rafael Advanced Defense Systems claimt dat de Iron Dome 90% van de Palestijnse raketten uit de lucht haalt. Dit percentage slaat volgens Gallant op de raketten die een risico vormen, niet de raketten die in een open ruimte tot ontploffing komen.
De Iron Dome zou ook een gevechtsdrone vanuit Gaza hebben kunnen onderscheppen. "Op termijn zal deze dreiging nog belangrijker worden", voorspelt Gallant.
5. Wat is de strategie van Hamas en hoe werken de Qassam-raketten?
"De Qassam-raketten van Hamas zijn relatief eenvoudige systemen en worden gemaakt met huis-tuin-en-keukenmiddelen die voorhanden zijn, zoals aluminium pijpen. Het is een basic en goedkoop systeem, waardoor de raketten in grote getallen gemaakt kunnen worden", zegt Gallant. De militaire slagkracht van de raketten is eerder beperkt. "Ze zijn niet geleid en vallen meer naast het doelwit dan erop", volgens de professor. Sommige raketten raken door technische defecten de Gazastrook zelfs niet uit en komen daar tot ontploffing. Een kleine minderheid van de raketten raakt toch haar doel met slachtoffers en schade tot gevolg.
"Hamas probeert het Israëlisch verdedigingssysteem te verzadigen door zodanig veel raketten af te vuren zodat de Iron Dome het juiste antwoord niet meer kan geven. De stock van interceptorraketten is ook niet oneindig", zegt Gallant. Hamas lijkt dus momenteel op deze Israëlische "achilleshiel" in te spelen door de Iron Dome te overstelpen en gaat zo voor kwantiteit boven kwaliteit.
Hamas zelf beschikt niet over een raketschild zoals de Iron Dome. Het aantal slachtoffers aan de Palestijnse zijde is dan ook groter dan aan de Israëlische kant. De Iron Dome heeft een grote invloed op de manier van oorlogsvoering. Experts verwijzen dan ook vaak naar de Iron Dome wanneer ze spreken over de ongelijke strijd tussen Israël en Hamas.