‘Een hond heb je nooit volledig onder controle’: waarom je honden maar best aan de leiband houdt

“Ik jog meermaals per week in de bossen, en dan kom ik bijna altijd wel mensen tegen die met hun hond aan het wandelen zijn”, vertelt An Capoen (38). “De helft van de keren hangt die niet aan de leiband. Als ik die hond dan op mij af zie lopen, verstijf ik meestal volledig.” Aan angst voor honden ligt het nochtans niet, want in die Brugse bossen loopt ze zélf met haar labrador, aan een korte leiband weliswaar. “Ik weet ook wel dat het in de meeste gevallen een vriendelijke hond is die gewoon eens goeiedag komt zeggen, maar het is ook al anders geweest. ‘Ik heb hem onder controle’, klinkt het dan bij het baasje. Als ze fluiten of roepen, geeft die hond echter meestal geen kik. Trouwens: ik of mijn hond kunnen ook slecht reageren, dat heb je nooit onder controle.”

In bossen of parken zijn loslopende honden wel vaker een voedingsbodem voor frustratie. De mailbox van het Agentschap Natuur en Bos (ANB) telt elke week wel enkele berichten van mensen die er zich aan storen. “Veel meer mensen juichen de leiband toe dan omgekeerd”, zegt woordvoerder Jeroen Denaeghel. Vaak leidt zo’n loslopende hond tot een boze woordenwisseling, zegt Capoen. Heel af en toe is de schade al geleden wanneer het baasje zijn hond bijbeent.

Afgelopen weekend overkwam het een vrouw in het Dudenpark in Vorst. Régine Langsner werd er tijdens een avondwandeling aangelopen door een groep honden, op een plek waar die eigenlijk aan de leiband moesten. “De dag nadien waren mijn knieën opgezwollen en kon ik amper wandelen”, vertelt ze aan Bruzz. “De dokter verklaarde me werkonbekwaam voor drie dagen.”

Tweespalt

Nadat Langsner het incident deelde op de inwonerspagina van Vorst op Facebook, borrelde de tweespalt meteen op. Veel buurtbewoners traden haar frustratie bij, anderen hielden dan weer een pleidooi voor de vrijheid van de viervoeter. Het is een gevoelig onderwerp onder hondenbaasjes, weet ook Ellen Van Hoyweghen van hondenzaak Kwispel & Kompanie. “Een hond heeft best wat bewegingsvrijheid nodig, en eigenaars hechten daar veel belang aan. Als ze dat niet kunnen bieden, voelen ze zich soms schuldig”, vertelt ze. “Al is het voor sommigen ook een gemakkelijkheidsoplossing. Dan hoef je niet de hele tijd de lijn aan te houden.”

Volgens Van Hoyweghen zijn er genoeg andere mogelijkheden om die vrijheid te bieden: een iets langere lijn, een uitdagend wandeltraject, het verstoppen van snoepjes onderweg zodat de hondjes volop kunnen snuffelen. “Maar als ik heel eerlijk ben, laat ik mijn honden ook wel eens los waar het niet mag. Ik merk dat ze dat nodig hebben voor hun mentale welzijn, één keer per week moeten ze eens goed kunnen rondcrossen. Wanneer ik andere mensen zie, haal ik echter meteen de leiband boven.”

Dat laatste is echter een beetje een misvatting waar ze bij het ANB het afgelopen jaar ontzettend hard op hebben gehamerd, nu iedereen de buitengebieden heeft ontdekt. “De leiband is er niet alleen voor de veiligheid van mens en hond, maar ook van de natuur”, zegt Denaeghel. Loslopende honden kunnen het broedgebied van vogels verstoren, of reeën doen opschrikken die even later hun dood tegemoet lopen op de openbare weg. “Er gaat geen weekend voorbij zonder een incident.”

In 2020 werden door boswachters 204 verslagen van vaststelling opgesteld, vooral sinds juli, omdat in het kader van de campagne ‘honden aan de lijn’ meer aandacht werd besteed aan de problematiek. Ook zij horen het vaak: ‘Ik heb mijn hond onder controle.’ Maar Van Hoyweghen beaamt: “Zelfs een hond die goed is afgericht, heb je nooit 100 procent onder controle. Er zijn veel factoren die je niet in de hand hebt.”

Territorium

Waar moeten honden dan naartoe om rond te crossen en te snuffelen? “De hondenlosloopweide, tiens”, zegt Capoen. Zulke toegewezen plaatsen zijn in feite de enige zones waar honden vrij mogen lopen in de publieke ruimte. Die ruimte raakt een beetje verzadigd, klagen eigenaars: in 2020 werden in Vlaanderen voor het eerst meer dan 100.000 nieuwe honden geregistreerd in de centrale databank dogID.

“Extra plekken om honden lekker te laten rennen, zijn niet gevolgd”, vertelt de Antwerpse Fiona Klomp (43). Samen met zo’n tweeduizend anderen ondertekende ze een petitie om een weide nabij de Middenvijver op Linkeroever als hondenterritorium te erkennen. Jarenlang komen eigenaars er al om honden te laten loslopen, maar sinds enkele maanden is de politie er beginnen te handhaven. “Dat het aan de vijver niet mag voor de vogels, kunnen we begrijpen. Maar het gaat om een brak stuk veld, en behalve honden en hun baasjes komt er bijna niemand.”

Volgens Klomp volstaan de huidige losloopzones niet, zeker niet in een stadsgebied. “Je moet bij goed weer maar eens naar de Scheldebocht gaan. Daar is een losloopzone, maar die zit altijd afgeladen vol. Honden hebben een erg gevoelige neus, als er te veel geuren zijn, worden ze enorm zenuwachtig.”

Ook dan ontstaan er wel eens conflicten, beaamt Van Hoyweghen. “Zo’n kleine losloopweide is veel stresserender voor honden dan de baasjes vaak vermoeden. Wij trekken dan ook meestal met de auto naar Nederland, omdat je daar een aantal uitgestrekte gebieden hebt waar honden vrij mogen lopen. Zulke zones zijn bij ons erg beperkt.”