Archeologische vondst uit Aalst geeft pas na 15 jaar geheim prijs: "Riem van 200 jaar oud tegen liesbreuk"

In 2004 startten in Aalst grote opgravingswerken aan de Hopmarkt. Archeologen waren er twee jaar lang aan de slag. Ooit hadden daar middeleeuwse huizen én een klooster gestaan. 15 jaar later zijn er nog altijd vondsten van toen die hun geheimen prijsgeven, zoals de breukband die er opdook. "We kennen intussen zelfs de eigenaar", vertelt Jan Moens van het Agentschap voor Onroerend Erfgoed. Het is de eerste keer dat archeologen in Vlaanderen een breukband terugvinden.

"Het is door onderzoek in de literatuur dat we te weten zijn gekomen dat het om een breukband gaat. Het is een soort riem die gebruikt werd bij mensen met een hernia inguinalis, een liesbreuk. Patiënten met de aandoening hebben een holte in de buikwand waardoor ingewanden naar buiten stulpen. De band bestaat uit metaal, leer en een drukbal die alles op zijn plaats houdt op de plaats van de wonde", legt Moens uit. 

(lees verder onder de illustratie)

Breukbanden worden al eeuwen gebruikt. "Op een gegeven moment waren er zelfs dokters en chirurgijnen die allerlei verschillende modellen op de markt brachten, soms zelfs met hun naam op het voorwerp", gaat Moens verder. Toch zijn ze als archeologische vondst eerder zeldzaam. "In Nederland zijn er wel enkele exemplaren opgedoken maar voor Vlaanderen is dit een primeur."

De vondst is mogelijk nog specialer omdat de eigenaar ervan, als bij toeval, is teruggevonden. "Op dit moment voeren we een ander onderzoek waarbij we de Codex 156 analyseren. Dat is een heel erg oud boek dat in de bibliotheek van de universiteit van Leuven ligt. Daarin staan ook de rekeningen van het karmelietenklooster van Aalst van 1738 tot 1796. En daarin duikt ook de naam op van broeder Patrick, de patiënt die last had van een liesbreuk."

In de Codex is er een eerste melding terug te vinden onder het jaar 1754. Het klooster betaalde toen 5 stuivers voor een breukband. "Zo'n band is niet duur als je het vergelijkt met de andere kosten in de lijst, hij kostte ongeveer evenveel als een kip toen." In 1758 is er een nieuwe melding, dan expliciet met de naamsvermelding van kloostermonnik Patrick. "Het is heel bijzonder dat we zoveel jaar later en na verder onderzoek zelfs een gezicht kunnen plakken op een vondst uit de 18de eeuw waar we lang over in het duister tastten."