Europese leiders treffen sancties tegen Wit-Rusland: luchtruim gesloten voor Wit-Russische vliegtuigen

Verscheidene staatshoofden en regeringsleiders vroegen sinds zondagavond al om nieuwe maatregelen tegen het regime van de Wit-Russische president Aleksander Loekasjenko. Hij wordt verantwoordelijk geacht voor de gedwongen landing van het Ryanair-toestel op de luchthaven van Minsk. Charles Michel sprak van een “internationaal schandaal”, Commissievoorzitter Ursula von der Leyen nam het woord kaping in de mond. Alle leiders vragen de onmiddellijke vrijlating van Protasevitsj en zijn vriendin Sofia Sapega. Wit-Rusland zegt dat het toestel moest uitwijken na een bommelding.

Op de top werd een akkoord gevonden over een breed pakket aan sancties. Europese luchtvaartmaatschappijen worden verzocht niet meer over Wit-Rusland te vliegen, maatschappijen uit Wit-Rusland mogen binnenkort het Europese luchtruim niet meer gebruiken en zullen ook niet meer welkom zijn in Europese luchthavens. Een concreet gevolg is dat het Wit-Russische Belavia geen vluchten tussen Charleroi en Minsk meer zal kunnen organiseren. 

De nationale luchtvaartmaatschappij van Wit-Rusland kondigde vandaag ook aan dat ze al haar vluchten naar Londen en Parijs tot eind oktober opschort. De maatschappij reageert zo op het verbod dat Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk aankondigden voor vliegtuigen uit Wit-Rusland.

De lijst van luchtvaartmaatschappijen die voorlopig niet meer door het Wit-Russische luchtruim vliegen, wordt ondertussen steeds langer. Onder meer Air France, Finnair en Singapore Airlines kondigden dinsdag die maatregel aan. “Air France heeft de conclusies van de Europese Raad gelezen en schort bijgevolg het overvliegen van het Wit-Russische luchtruim door zijn vliegtuigen tot nader order”, zo kondigde de Franse luchtvaartmaatschappij aan.

Maandag al hadden onder meer het Nederlandse KLM en het Duitse Lufthansa gelijkaardige beslissingen genomen. Buiten Europa liet ook Singapore Airlines dinsdag weten voorlopig niet meer over Wit-Rusland te vliegen richting Europa.

De staatshoofden en regeringsleiders willen ook zo snel mogelijk sancties treffen tegen personen en entiteiten die betrokken zijn bij de kaping. De naam van Loekasjenko zal niet op die lijst staan want hij kreeg eind 2020 al een inreisverbod en een blokkering van zijn Europese tegoeden opgelegd. Dat gebeurde naar aanleiding van de gewelddadige onderdrukking van de protesten na de gestolen presidentsverkiezingen.

De Europese leiders vragen de Commissie en buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell tot slot ook om gerichte economische sancties aan te nemen. Met de Letse diplomaten die maandag het land zijn uitgezet, drukken ze hun solidariteit uit.

In Europese kringen is te horen dat de sterke maatregelen het gevolg zijn van het feit dat Wit-Rusland de luchtvaartveiligheid en het leven van de passagiers aan boord van de Ryanair-vlucht in gevaar gebracht heeft.

Ook Joe Biden heeft de “schandalige” omleiding veroordeeld. De Amerikaanse president eiste de onmiddellijke vrijlating van de opposant. “De Verenigde Staten veroordelen in de sterkst mogelijke bewoordingen de omleiding van het vliegtuig en de arrestatie” van Roman Protasevitsj, zei de Democratische president in een verklaring.

“Deze schandalige gebeurtenis en de video die de heer Protaseveitsj onder dwang lijkt te hebben gemaakt, zijn beschamende aanvallen op de politieke oppositie en de persvrijheid”, zei Biden, die eraan toevoegde dat hij de sancties van de Europese Unie tegen Wit-Rusland steunde en opriep tot de vrijlating van de opposant.

“Ik sluit me aan bij de vele oproepen voor een internationaal onderzoek. Ik ben verheugd over het nieuws dat de Europese Unie heeft opgeroepen tot gerichte economische sancties en andere maatregelen, en ik heb mijn team gevraagd passende opties te overwegen om de verantwoordelijken op het matje te roepen, in nauwe samenwerking met de Europese Unie, andere bondgenoten en partners en internationale organisaties,” voegde hij eraan toe.

De Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan had een ontmoeting met Svetlana Tikhanovskaya, de Wit-Russische oppositieleidster die in ballingschap leeft in Litouwen, om “krachtige steun van de VS” uit te spreken voor de eis van het volk voor “democratie, mensenrechten en fundamentele vrijheden”, luidt het in een verklaring.

Lees ook:

Opposant die werd opgepakt na omleiding Ryanair-vlucht legt “bekentenissen af” in video, volgens oppositie ligt hij “in kritieke toestand in ziekenhuis”

Wit-Russische overheid: “Ryanair-vlucht moest landen na dreiging door Hamas”, Europa spreekt over “kaping”