Vlaamse overheid wil dubbele netkosten terugstorten aan eigenaars zonnepanelen

De dubbele netkosten die bij particulieren met zonnepanelen en met een digitale meter zouden zijn aangerekend, zijn een gevolg van de verplichte omschakeling van de terugdraaiende teller naar die digitale meter. Op 1 maart veranderde daardoor de gunstige energieregeling voor zo’n 100.000 Vlaamse gezinnen. Het Grondwettelijk Hof had in januari het systeem van de terugdraaiende teller vernietigd. Voortaan mocht de digitale teller niet meer terugdraaien als de zonnepanelen van de huishoudens stroom produceerden.

De getroffen gezinnen kregen vóór de verplichte overstap naar het nieuwe systeem nog een afrekening van het vorige. Inclusief onaangename bijdragen, zoals wanneer hun vorige eindafrekening in oktober viel. In dat geval slaat de tussentijdse eindfactuur enkel op de wintermaanden, net de maanden waarop de zonnepanelen een veel lagere productie halen en iedereen stroom van het net moet halen. De teller draait dan niet terug, enkel vooruit. Omdat het systeem op 1 maart is veranderd, komen er daarna ook geen lente- en zomermaanden meer aan die dit, zoals in het vorige systeem, zo veel mogelijk zouden kunnen compenseren en idealiter het stroomverbruik zelfs tot nul kunnen brengen.

Bovendien zouden ze twee keer opdraaien voor de netkosten. Een keer op de tussentijdse eindfactuur vervat in de stroomkosten voor de verbruiksperiode tot eind februari via de automatisch verrekende distributienettarieven. En verder moeten ze ook nog één keer het forfaitaire prosumententarief voor het gebruik van het elektriciteitsnet betalen, voor ze in het nieuwe systeem terechtkomen. 

De twee aangerekende nettarieven lopen voor sommige klanten stevig op, tot honderden euro’s per jaar. Vlaams parlementslid Andries Gryffroy (N-VA) zegt tot nu toe al 30.000 tot 40.000 gezinnen zo’n tussentijdse afrekening hebben gekregen. Dat zouden er nog een pak meer kunnen worden, want ook de 470.000 gezinnen met zonnepanelen die nog een digitale meter moeten krijgen, dreigen zo’n dubbele afrekening in de bus te krijgen.

De VREG betwist die dubbele aanrekening. Voor de periode tot en met 28 februari worden de nettarieven, zoals altijd bij mensen met zonnepanelen en een terugdraaiende teller, aangerekend door middel van het prosumententarief én een kWh-tarief op basis van de verbruikte elektriciteit niet gedekt door de zonnepanelen, stelt de regulator. Het prosumententarief wordt hierbij aangerekend pro rata het aantal dagen waarop de factuur betrekking heeft. “Er is geen dubbele aanrekening”, benadrukt de VREG.

Wel geeft de VREG toe dat die distributienetkosten op de tussentijdse factuur inderdaad hoog kunnen oplopen voor de bewuste groep eigenaars van zonnepanelen. Het gaat om een afrekening die ze niet hadden gekregen indien hun teller gewoon was blijven terugdraaien en ze tijdens de zomer volop van hun zonnepanelen hadden kunnen profiteren.

Vlaams minister van Energie, Zuhal Demir (N-VA), was zich bewust van de bijzondere situatie en maande de VREG aan met een oplossing voor de dag te komen. Maar daar ontbrak een wettelijk kader voor. Dat willen de Vlaamse meerderheidspartijen CD&V, Open Vld en N-VA nu dus alsnog voorzien met een voorstel van decreet. Dat voorstel wordt vanmiddag voorgelegd aan de commissie Energie in het Vlaams Parlement. Omdat het al een gunstig advies kreeg van de Raad van State, valt te verwachten dat een meerderheid van de commissieleden zich achter het voorstel zal scharen. De VREG zal dan gemachtigd worden om tarieven met terugwerkende kracht aan te passen.

Als na de commissie ook het voltallige parlement groen licht geeft, moet de VREG de terugbetaling concreet invullen. Hoe dat precies zal gebeuren, is nog onduidelijk. Het eenvoudigst is wellicht om het prosumententarief terug te storten. Dat gaat gemiddeld om 150 euro per gezin, maar kan oplopen tot ruim 300 euro.

De VREG onderzoekt de zaak, maar wijst er op dat de hoge tussenafrekening niet alleen het gevolg is van hogere netkosten, maar ook van hogere energiekosten en heffingen. De VREG is enkel bevoegd voor de netkosten.

Een oplossing voor het deel ‘netkosten’ is alvast niet evident. Als je voor een bepaalde groep eigenaars van zonnepanelen de nettarierieven zou terugbetalen, dan betekent dat dat een andere groep meer zal betalen, want het gaat over één pot.