Klimaatverandering heeft impact op mentale gezondheid

Hittegolven doen de zelfmoordcijfers stijgen, overstromingen en bosbranden laten slachtoffers achter zonder voedselzekerheid, plaats om te leven en bestaansmiddelen, maar ook met een trauma. Onzekerheid en angst over de toekomst tasten de mentale gezondheid aan, vooral bij jongeren. Dat zeggen wetenschappers in een rapport rond de effecten van klimaatverandering op het mentaal welzijn.

Mentale gezondheidsproblemen treffen een miljard mensen wereldwijd en de kosten lopen op tot biljoenen euro’s per jaar. De onderzoekers zeggen dat de opwarming van de aarde dat erger zal maken, tenzij we actie ondernemen. Ze beschrijven een vicieuze cirkel waar de effecten van klimaatverandering mentale gezondheidsproblemen zullen doen toenemen. Daardoor worden mensen nog kwetsbaarder voor verdere gevolgen.

Het aanpakken van klimaatverandering zou dit echter in een positieve cirkel kunnen doen veranderen. Actie door individuen, gemeenschappen en overheden zorgt ervoor dat de effecten op het klimaat minder worden, maar ook de mentale gezondheid van mensen krijgt een boost. Het geeft hen een gevoel van hoop en keuzevrijheid. 

“Geestelijke gezondheidsproblemen zijn het onzichtbare gevolg van klimaatverandering op dit moment,” zegt Emma Lawrance van Imperial College London, die het rapport leidde. “Het is een groot probleem dat in de toekomst steeds meer mensen zal treffen en in het bijzonder de ongelijkheid in de wereld zal verergeren. Als je je huis bent kwijtgeraakt, het risico loopt op herhaalde overstromingen, rouwt omdat je een familielid bent kwijtgeraakt door een brand of je levensonderhoud door droogte, dan zijn dat schokken en trauma’s die zich voor sommigen vertalen in langdurige stress en een diagnose van PTSS (posttraumatische stressstoornis, nvdr), angst, depressie of een verhoogd risico op zelfmoord.”

Zelfs als je de effecten nog niet voelt, kan het een impact hebben. Vooral jongeren hebben verhoogde angsten over de toekomst. In het midden van de pandemie in 2020 gaven jongeren in het Verenigd Koninkrijk aan meer stress te hebben door klimaatverandering, dan door corona, zegt Lawrance. 

Maar ze voegt toe dat actie ondernemen een positief effect heeft op mentale gezondheid in de hele maatschappij. “Het effect op mentale gezondheid en de voordelen van actie moeten onderdeel uitmaken van het reguliere werk om klimaatverandering aan te pakken.”