Van alle ambulances die uitrukken na een noodoproep, keert tien procent zonder passagier terug. In principe is dat goed nieuws, want het betekent vaak dat de patiënt meteen geholpen kon worden of dat het eigenlijk niet zo erg was. Maar voor de ambulancediensten zelf is het balen. Geen passagier betekent geen geld, zo staat in de wet.

Dat blijken veel ambulancediensten niet zo letterlijk te nemen. Ziekenfondsen en parlementsleden krijgen melding van diensten die toch gewoon 60 euro – of zelfs meer – aanrekenen aan de nietsvermoedende patiënt. “Het gaat dan vooral om privédiensten die naar goeddunken een bedrag aanrekenen”, klinkt het bij de Christelijke Mutualiteit.

Het zijn compleet onwettige praktijken en toch toont Jan Bollen, de directeur van de Belgische Beroepsvereniging van Ambulancediensten (BBA), er begrip voor. “Het is een gevolg van de onderfinanciering van die diensten”, zegt hij. “Soms is een ambulance een uur bezig met een patiënt voor een reanimatie. Als het dan uiteindelijk niet nodig is dat ze meegaan met de ambulance, worden de kosten niet betaald. Het gevolg is dat ambulancediensten soms de richtlijn geven om de mensen zéker mee te nemen, zodat ze toch de inkomsten hebben. Vergeet niet dat die diensten 24 uur per dag bereikbaar moeten zijn en ook het materiaal kost handenvol geld.”

Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) benadrukte, op vraag van parlementslid Nahima Lanjri (CD&V), nochtans klaar en duidelijk dat het gaat om “strafbare feiten”. Ze neemt de onwettige praktijken “heel ernstig” en roept iedereen ook op om aangifte te doen via de ziekenfondsen zodat de regering kan optreden. De FOD Volksgezondheid kan onder meer stevige boetes uitschrijven en bij herhaaldelijke overtredingen ook de vergunning afnemen van de ambulancedienst.

Bang om te bellen

De Block verdrievoudigde naar eigen zeggen ook de bestaande toelage waar de ambulancediensten een beroep op kunnen doen, maar geeft ook toe dat het probleem daarmee niet opgelost is. De komende dagen en weken belooft De Block het thema te bespreken binnen de regering. CD&V-parlementslid Lanjri heeft intussen al een wetsvoorstel klaar om toch een deel van de kosten te kunnen doorrekenen aan de patiënt, ook al gaat die niet mee met de ambulance. Geen slecht idee, zegt Jan Bollen, “maar we moeten er toch voor opletten dat mensen niet bang worden om te bellen naar 112.” Hij rekent er vooral op dat de regering met extra geld over de brug komt, “ook al beseffen we dat dit in tijden van besparingen niet evident is”.