Dedonder: "Militaire inlichtingendienst wilde begin mei onderzoek naar Conings, maar moest dat opschorten"
De speurders van de militaire inlichtingendienst ADIV wilden begin deze maand nog een opvolgonderzoek starten naar de voortvluchtige militair Jürgen Conings, maar moesten dat opschorten wegens andere prioriteiten. Dat heeft minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) gezegd in de Kamercommissie Defensie. Ze bevestigde daarbij nogmaals dat noch zijzelf, noch de chef van ADIV, Philippe Boucké, daarvan op de hoogte waren.
Ja, de militaire inlichtingendienst ADIV wist dat terreurwaakhond OCAD de voortvluchtige militair Jürgen Conings had opgenomen in zijn databank, zo heeft defensieminister Dedonder nogmaals bevestigd. Dat gebeurde al op 17 februari van dit jaar. Maar noch aan de chef van de inlichtingendienst, Philippe Boucké, noch aan bevoegd minister Dedonder werd die informatie doorgespeeld.
Alle partijen in de Kamercommissie Defensie hadden deze voormiddag dezelfde vragen: hoe kan dat? Maar Dedonder vroeg het zich zelf ook luidop af: "Waarom werd die informatie niet doorgegeven? Dat wil ik laten onderzoeken."
Bekijk hier het verslag van "Het journaal" en lees voort onder de video:
Ze kon daarom enkel de feiten opsommen die ze tot dusver had kunnen verzamelen. Dat die OCAD-informatie over Conings dus wel degelijk was binnengekomen, maar niet verder was doorgespeeld binnen de militaire hiërarchie. Het was de allereerste keer in de geschiedenis dat een militair op die lijst was terechtgekomen. Conings was in elk geval voor ADIV geen onbekende, na zijn bedreigingen aan het adres van viroloog Marc Van Ranst in 2020.
Gebrek aan mankracht
Toch werd die informatie over de "niveau 3-dreiging" van Conings ook niet zonder meer terzijde gelegd binnen ADIV, vertelt Dedonder. "Begin mei 2021 wilde ADIV een follow-uponderzoek starten via verschillende onderzoeksmethodes en bijzondere opsporingsmethodes. Maar dat is opgeschort om te focussen op een andere operatie, die op dat moment meer prioritair werd geacht in functie van de mensen en middelen van de dienst."
In mensentaal: er was te weinig mankracht en dus moesten de speurders keuzes maken. Toch is de timing op z'n minst opmerkelijk te noemen: amper twee weken later schreef Conings zijn afscheidsbrief, stal hij wapens en munitie en verdween hij met de noorderzon.
Op basis van die eerste vaststellingen kan je zeggen dat de informatie uit de database van OCAD gebrekkig werd benut. Ook werd die info op een gebrekkige manier doorgegeven
Maar dat pleit de ADIV-speurders niet vrij, vindt Dedonder. "Op basis van die eerste vaststellingen kan je zeggen dat de informatie uit de database van OCAD gebrekkig werd benut. Ook werd die info op een gebrekkige manier doorgegeven. Zelfs die geïsoleerde informatie had moeten leiden tot een herevaluatie van de opvolging [van Conings] en eventueel een aanpassing van de genomen maatregelen."
Hoe dat is kunnen mislopen, maakt nu deel uit van een intern onderzoek bij Defensie. Tegen 15 juni wordt het eindrapport verwacht. Twee weken later zou er ook een rapport van het Comité I moeten zijn, dat de inlichtingen- en veiligheidsdiensten in ons land controleert.
Dan toch hoorzittingen over Conings in Vlaams Parlement
Er komen in het Vlaams Parlement dan toch hoorzittingen in de nasleep van de vlucht van militair Jürgen Conings, onder meer met de veiligheidsdiensten. Vorige week had Chris Janssens (Vlaams Belang), de voorzitter van de commissie Radicalisering, zich daar nog tegen verzet.
Maar de commissie heeft nu toch beslist om ministers Zuhal Demir en Bart Somers te horen over het Vlaamse actieplan tegen radicalisering. "In dat opzicht leek het mij nuttig om de week voordien ook OCAD en de andere veiligheidsdiensten uit te nodigen", zegt Janssens. "Voor een analyse van de terreurdreiging, zowel van religieuze als van ideologische aard." De hoorzittingen zullen dus niet over een specifieke casus gaan, aldus Janssens.
De eerste hoorzitting, met de veiligheidsdiensten, vindt plaats achter gesloten deuren. De zittingen daarna, met de ministers en met experts, zijn openbaar.