Albers: "Trump ligt op ramkoers met rechterlijke macht"

Het inreisverbod draait volgens Albers, docent Amerikaanse cultuur aan de UA, rond een constitutionele kwestie: is Trumps besluit om de inwoners van de zeven landen uit het Midden-Oosten te weren, grondwettelijk of niet? "Als het echt tot het uiterste gedreven wordt, kan dit eindigen in het Supreme Court, waar over de grote constitutionele kwesties beslist wordt."

Voor alle duidelijkheid, benadrukt Albers, dit is geen akkefietje. "Trump ligt op ramkoers met de rechterlijke macht. Al is het niet de eerste keer dat burgers in opstand komen, dat is bij manier van spreken zo oud als Amerika zelf, is het ongezien dat een president in conflict gaat met zijn hoogste ambtenaren binnen de eerste weken van zijn presidentschap. Daaraan zie je dat Trump op alle niveaus - internationaal, nationaal, juridisch - angst, verdeeldheid en chaos zaait. Zaken die je niet meteen met een staatsman associeert. "

Bart Kerremans, professor Amerikaanse politiek, vindt de situatie dan weer niet zo uitzonderlijk. "We worden hier geconfronteerd met het systeem van checks and balances. De president is niet almachtig, hij opereert binnenin een aantal limieten vastgelegd door de wet en grondwet. Nu tast men af wat die limieten zijn en of de president die limieten heeft overschreden."

De rechter heeft nu beslist in afwachting van de definitieve toetsing om de maatregel tijdelijk te blokkeren." Spreken over een krachtmeting vindt Kerremans dan ook een brug te ver. "Ook onder Obama is dit al voorgevallen."

Hoe zal dit conflict verder escaleren? Een glazen bol heeft Albers niet, maar hij benadrukt wel dat dit "de wittebroodsweken van de macht" zijn. "Het lijkt nu dat Trump tien besluiten per uur tekent, maar dat gaat over."

“Voor elke beslissing die geld kost, zoals het bouwen van een muur bij de Mexicaanse grens, moet de president langs het Congres. Ik hoop en verwacht dat de Republikeinse congresleden hem niet zomaar carte blanche zullen geven om gigantische putten in de begroting te slaan. Bovendien zullen de Republikeinen toch wel eens moeten beseffen dat Trump geen staatsman is maar een joyrider, en dat zijn strapatsen in the long run ook hun politieke carrières en ambities zullen schaden.”

Toch heeft Trump wel al dreigende taal gesproken richting de staten die tegen zijn inreisverbod willen ingaan. Zo stelde de president dat staten hun federale subsidies kunnen verliezen, wat catastrofaal zou zijn. "Trump kan de staten financieel pijn doen." En omgekeerd? Is dit nu de eerste slag toegebracht aan Trump? "Het is op zijn minst een ernstig signaal."

Ook Kerremans wil afwachten hoe het verder verloopt. "Het is een zware zaak, met zware bewaren. En wat deze kwestie anders maakt, is dat hij heel erg zichtbaar is. Trump gaat zoals verwacht tegen de uitspraak in beroep, maar dat was een voorspelbare reactie. Het is wel zo dat een dergelijke tijdelijke blokkeringsmaatregel wordt genomen wanneer de rechter van oordeel is dat de kansen van de aanklager groter zijn dan die van de verdediging, m.a.w. dat de kansen van Trump om gelijk te krijgen kleiner zijn."