“Ik ben Anthony De Clerck en zou graag naar mijn mama en papa bellen”. Als op 6 maart 1992 om kwart voor tien ’s avonds de deur van een woning in de Kempense gemeente Massenhoven wordt opengedaan, ziet de bewoner een bleek, verlegen jongetje van elf in de deuropening staan.

Het is het happy end van een van de meest opzienbarende ontvoeringen van de afgelopen eeuw in ons land. 32 dagen lang was heel Vlaanderen in de ban van de kidnapping van de kleinzoon van de West-Vlaamse textielbaron Roger De Clerck, stichter van het wereldwijde Beaulieu-imperium.

6,3 miljoen euro

Nadat de ouders van de jongen 254 miljoen Belgische franken (6,3 miljoen euro) hadden betaald hadden de ontvoerders Anthony in Massenhoven afgezet en achtergelaten. Een maand lang had hij opgesloten gezeten in een chalet in het Waalse dorpje Engreux.

“Jullie hoeven niet ongerust te zijn, ik krijg hier alles wat ik wil”, had de jongen tijdens zijn ontvoering op een geluidscassette ingesproken. Hij kreeg tien snoepen per dag en mocht zoveel strips lezen als hij wou. De boeven hadden zelfs een computerspelletje voor hem gekocht. Maar zijn ouders Jan De Clerck en Martine Van De Weghe gingen een maand lang door de hel en hadden al die tijd gevreesd dat ze hun zoon nooit meer zouden terugzien.

Al de dag na de vrijlating van Anthony werden de ontvoerders gevat. Twee jaar later werden de twee Limburgers Danny Vanhamel en Jozef Peeters veroordeeld tot levenslange dwangarbeid. Verontwaardigd over de zware straf riep Vanhamel voor de jury uit dat zij “toch geen moordenaars waren...”

Filmgangster

Iedereen die in 1992 ouder dan tien was, herinnert zich nog levendig de televisiebeelden waarop de ouders van Anthony De Clerck vanuit de parochiezaal van het Oost-Vlaamse Belsele de ontvoerders smeekten goed voor hun zoon te zorgen. De uitspraak “Anthonyke, je bent een toffe jongen” die zijn moeder aan haar zoontje richtte om hem moed in te spreken, is ondertussen een onderdeel geworden van ons collectief geheugen.

De kiem van de ontvoering rijpte in de late jaren tachtig in de gevangenis van Lantin, waar Danny Vanhamel, Jozef Peeters en Isidro Sanchez samen het plan beraamden om een even grote slag te slaan als de bende-Haemers met de ontvoering van ex-premier Paul Vanden Boeynants.

Vanhamel had een grenzeloze bewondering voor de Brusselse gangster Patrick Haemers die zich een filmster in zijn eigen leven waande. Hij kopieerde zelfs een van zijn overvallen op een betaaltransport. Het eerste plan van Vanhamel en co was om de dochter van de rijke Nederlandse veefokker Leon Melchior te ontvoeren en haar vrij te laten na betaling van een astronomisch losgeld. Dat plan mislukte deerlijk toen de ontvoerders de blinddoek van hun slachtoffer losmaakten en hoorden dat ze de secretaresse van de miljonair hadden ontvoerd in plaats van zijn dochter.

Nadat de bende daarna eerst de Knokse burgemeester Leopold Lippens een tijdje hadden geobserveerd, veranderden ze van doelwit: Vanhamel had in Trends een artikel gelezen over het vermogen van Jan De Clerck, baas van tapijtenfabrikant Beaulieu (het latere Domo). Besloten werd een van zijn drie kinderen te ontvoeren.

“Lieve ontvoerders”

Zo kwam het dat in de ochtend van 4 februari 1992 vlakbij de villa Schoonhoudt van Jan De Clerck in Belsele de wagen werd klemgereden waarin de drie kinderen naar school werden gevoerd. De elfjarige Anthony werd uit de wagen gesleurd.

Heel professioneel kon je de ontvoering niet noemen. Op weg naar de chalet in Wallonië zaten de kidnappers bijna een half uur vast in de ochtendfile rond de Kennedytunnel. Hun jonge slachtoffer lag al die tijd in de koffer. Al een dag na de ontvoering waren de speurders ervan overtuigd wie de daders waren en toen na de eerste televisie-oproep de ontvoerders een in armtierig Frans opgestelde brief dropten, bleek die afkomstig van dezelfde tekstverwerker die ook was gebruikt om het losgeld te eisen voor de dochter van de Nederlandse miljonair.

Pastoor

Een eerste poging om het losgeld te overhandigen mislukte, waarna de ontvoerders niet meer wensten samen te werken met de oom van Anthony. De pastoor van Belsele werd ingeschakeld als tussenpersoon en een rijkswachter werd permanent naast de telefoon van de eerwaarde gezet. Toen een van de ontvoerders met een zwaar Limburgs accent belde, wisten de speurders zeker dat Danny Vanhamel de kidnapper was. Dat was een opluchting, omdat de man niet bekend stond als geweldenaar.

Op 6 maart , 32 dagen na de ontvoering, werd een tweede poging ondernomen om het losgeld te overhandigen. Nabij Maastricht gooide een stroman van de familie De Clerck drie tassen over een hek. Daarin stak 250 miljoen frank in verschillende munten. Rijkswachters volgden vanop afstand de overdracht. Diezelfde avond werd Anthony vrijgelaten. Na een onderzoek door een kinderpsychiater bleek Anthony in goede gezondheid. De jongen zei zelfs dat “zijn ontvoerders lieve mannen waren”.

Geen haatgevoelens

Anthony De Clerck is nu 36 jaar en is als ondernemer in de voetsporen getreden van zijn vader en grootvader. Hij heeft nooit met de pers willen praten over wat hij heeft meegemaakt. Pas in 2008, toen hij op het domein van zijn ouders trouwde met zijn Peruaanse jeugdliefde die hij had leren kennen als Erasmus-student handelswetenschappen in het Zuid-Franse Montpellier, stond hij de pers kort te woord. “Ik herinner me weinig van de ontvoering”, zei hij toen. “Ik heb het uit mijn geheugen gebannen. Maar ik denk wel dat ik er sterker ben door geworden.” Hij koesterde geen haatgevoelens jegens de daders. “Zij hebben hun straf gekregen.” Anthony woonde toen al enkele jaren in Spanje, waar hij vastgoedprojecten leidde.

De daders verging het iets minder goed. Al de morgen na de vrijlating van hun slachtoffer vielen de speurders binnen bij Vanhamel. In plaats van met de buit te vluchten naar een paradijselijk eiland, lag hij gewoon thuis te slapen. Zijn vrouw probeerde tevergeefs nog wat bezwarend materiaal door te spoelen in het toilet.

Twee jaar later veroordeelde een assisenjury Vanhamel en Peeters tot levenslange dwangarbeid. Enkele kleinere garnalen kregen mindere straffen. Vrachtwagenchauffeur “Jefke” Peeters kwam vervroeg vrij in 2004 en verhing zichzelf in 2010.

Vanhamel kwam ook vrij met een enkelband en trok weer in bij zijn vrouw Marina, die van hem scheidde maar niettemin haar man gedurende twaalf jaar gevangenschap altijd trouw was gebleven.

Losgeld klit aan elkaar

Met het enorme losgeld hebben de ontvoerders niet veel kunnen aanvangen. De biljetten bleken behandeld met een chemische stof. Omdat wat te veel van het spul was gebruikt, ging het geld aan elkaar klitten. Vanhamels vrouw gooide alle biljetten dan maar in de wasmachine waarna ze een voor een werden gestreken. Maar het duurde niet lang voor bijna al het geld teruggevonden werd, op verschillende plaatsen o.m. achter het kippenhok van de ouders van een van de bendeleden.

Tien jaar geleden vertelde zijn raadsman dat Danny Vanhamel in een kringwinkel werkte en moest rondkomen van 1.250 euro. Daarvan werd beslag gelegd op 700 euro om de firma te betalen die hij vroeger had overvallen. Toch vinden sommigen het vreemd dat de ondertussen 61-jarige Vanhamel in

Lummen in een villa met zwembad woont en met een sjieke Audi rijdt.

Een maand geleden, op de eerste dag van het jaar, ging de villa overigens in de vlammen op. Op zijn auto had iemand een fles cava gezet met een strik om. Het parket onderzoekt de zaak maar “sluit kwaad opzet niet uit”...