Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) wil het Right to Challenge uitrollen via lokale besturen. Met het “uitdaagrecht” kunnen burgers, verenigingen of ondernemers bepaalde taken en diensten van de overheid overnemen. “De burger moet de overheid kunnen uitdagen en taken overnemen”, aldus Somers.

Het Right to Challenge is een manier om burgers meer te betrekken bij het beleid. Het geeft burgers, verenigingen of ondernemers het recht om de taken en de dienstverlening die de overheid uitvoert in vraag te stellen. Ze krijgen daarbij de mogelijkheid om de overheid uit te dagen en het zelf beter, sneller, goedkoper of efficiënter te doen.

“Meer en meer staan burgers op om nauwer betrokken te worden bij het beleid. Zeker op het lokale niveau, waar de betrokkenheid van de inwoners nog groter is”, zegt Somers. “We moeten dit niet tegenhouden, maar juist omarmen. De overheid doet niet alles beter. Dit gaat verder dan inspraak in het beleid, niet-verkozenen nemen er écht aan deel.”

Somers bezocht maandag een project in Hasselt, dat als een van de enige lokale besturen het principe van Right To Challenge al toepast. De stad besliste om het groenonderhoud van 56 percelen niet meer zelf te doen, maar gaf de opdracht tegen betaling door aan zeventien verenigingen. Ze worden vergoed per vierkante meter werk. De stad stelt materiaal ter beschikking en voert op het een einde een kwaliteitscontrole uit.

In andere landen komt het “uitdaagrecht” al vaker voor. In verschillende Nederlandse steden en gemeenten nemen burgers, verenigingen of ondernemers het onderhoud van straten voor hun rekening. Ook het runnen van openbare sportinfrastructuur, het inrichten van stadspleinen of het ontwikkelen van digitale instrumenten wordt daar aan de burgers toevertrouwd.

Op verzoek van minister Somers voerde de KU Leuven een vergelijkende studie uit in de ons omringende landen. Op basis van dat onderzoek wordt nu een praktijkgids voor lokale besturen gepubliceerd. Daarnaast werkt Somers samen met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) om lokale besturen te begeleiden. Tot en met het najaar van 2022 worden nog verschillende experimenten opgezet.

“Ik wil lokale besturen begeleiden en hen warm maken om hiermee aan de slag te gaan”, besluit Somers. “Een slankere overheid en een betere dienstverlening. Efficiënter beleid met meer burgerparticipatie, daar gaan we voor.”