Verontrustende resultaten PFOS-vervuiling in Zwijndrecht: "Tot 26 keer overschrijding van de norm"

Het parket voert sinds kort een onderzoek naar mogelijke PFOS-vervuiling in de grond die omgewoeld wordt bij de wegenwerken voor de Oosterweelverbinding. De naburige gemeente Zwijndrecht liet uit bezorgdheid zelf bodem- en grondwaterstalen uitvoeren om te kijken of de bodem vervuild is met PFOS. De stalen werden genomen in het landbouwgebied ten Zuiden van de E34. 

"De resultaten zijn op zijn zachtst gezegd verontrustend", zo laat burgemeester André Van de Vyver (Groen) weten. In totaal werden er een 4-tal bodem- en grondwaterstalen onderzocht. De onderzochte bodemstalen overschrijden afhankelijk van de plaats 6,7 tot 26,6 keer de norm. De grondwaterstalen overschrijden 2,2 tot 3,2 keer de norm. 

Het labo dat de stalen onderzocht kwam deze middag de resultaten toelichten in het Schepencollege en spreekt van een ernstige en verontrustende situatie. Over welk advies de gemeente moet geven aan de bewoners en gebruikers op de betrokken percelen, kan het labo zich niet uitspreken. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de hogere overheid, en over de toxicologische risico’s van de gemeten waarden is vandaag geen eensgezindheid.

De burgemeester maakt zich vooral zorgen over de gezondheid van zijn inwoners. Daarom zal de gemeente een dringende vraag richten aan de ministers van leefmilieu en volksgezondheid om een onafhankelijk milieu- en gezondheidsonderzoek in de omgeving van de 3M-site absolute prioriteit te geven. Juridische stappen zal de gemeente voorlopig nog niet zetten. 

Burgemeester André Van de Vyver (Groen): "Wij vragen zowel minister van Milieu mevrouw Demir naar raad om te weten wat we aan onze inwoners kunnen zeggen naar gebruik van groente, fruit en andere voedingsproducten. We willen dat ook vragen aan minister Beke op vlak van gezondheid, voor wat onafhankelijk onderzoek betreft naar de impact op het menselijk lichaam. Want dat is blijkbaar traceerbaar door eenvoudige technieken."

De site van 3M en de Oosterweelwerf liggen ten noorden van de E34. De stalen werden genomen ten zuiden van de E34. Daar liggen heel wat Zwijndrechtse land- en tuinbouwbedrijven die groenten en gewassen telen. Om de omvang van de vervuiling verder te onderzoeken gaat de gemeente extra stalen onderzoeken. 

Volgens de krant De Standaard staat Zwijndrecht in academische middens bekend als een PFOS-hotspot. De Zwijndrechtse pissebedden, mezen en regenwormen vertonen de hoogste concentraties PFOS ooit ergens gemeten. In Zwijndrecht staat de fabriek van 3M die jarenlang PFOS produceerde. Een chemische stof die materialen water- en vetafstotend maakt, maar niet afbreekbaar is en slecht voor mens en dier. "Door de Oosterweelwerken komt die vervuiling letterlijk naar boven", vertelde burgemeester André Van de Vyver (Groen) deze ochtend in in "Start je dag". "Wij zijn als gemeente alvast erg bezorgd." 

In Nederland en de Verenigde Staten waren er de afgelopen jaren rechtszaken en schadeclaims tegen bedrijven die verantwoordelijk zijn voor PFOS-vervuiling. In De Standaard vertelt de Zwijndrechtse Wendy D'Hollander dat ze geen eieren meer eet van kippen uit eigen tuin. Belangrijk detail: D'Hollander doctoreerde aan de Universiteit Antwerpen met een onderzoek naar PFOS-concentraties. "Dat je geen Zwijndrechtse eieren meer mag eten? Dat durf ik nu niet zeggen", reageert burgemeester Van de Vyver. 

D'Hollander klaagt in de krant ook over de grote onwetendheid in Zwijndrecht over de gevaren van PFOS en over de lokale toestand. "Hoe het komt dat onze burgers weinig weten? Daarvoor kijk ik naar de verantwoordelijkheid van de Vlaamse overheid en 3M", zegt Van de Vyver op Radio 2 Antwerpen.

Burgemeester André Van de Vyver: "3M blijft beweren dat er geen vuiltje aan de lucht is"