De dienst Klimaat van de federale overheid publiceerde acht jaar geleden al eens een studie over de manier hoe België klimaatneutraal kan worden. Daar is nu een update van gemaakt, rekening houdend met bijkomende factoren zoals de uitbouw van een circulaire economie.

Het resultaat zijn verschillende scenario’s, die allemaal leiden naar klimaatneutraliteit in 2050. Maar er zijn veel verschillende manieren om dat te doen: er zijn scenario’s die meer leunen op nieuwe technologieën tegenover scenario’s die rekenen op gedragsverandering van mensen; scenario’s met een hoge energievraag tegenover die waarin alternatieve energiebronnen, zoals waterstof, belangrijker worden.

Hoe dan ook zullen de immobiliënsector, het transport en de elektriciteitsproductie in alle scenario’s helemaal klimaatneutraal moeten worden. Voor de industrie en de landbouw is dat moeilijker. De uitstoot daar moet elders worden gecompenseerd, bijvoorbeeld door meer CO₂ op te slaan in bossen of in de grond, of via de opvang en opslag van de CO₂ uit bio-energie.

Door het groeiende beroep op elektriciteit voor verwarming of transport stijgt uiteraard de elektriciteitsconsumptie, maar de totale energievraag over alle sectoren en energievormen heen daalt wel, en sterk. De federale administratie gaat in haar centrale scenario uit van een daling met meer dan vijftig procent van de finale energievraag. Dat heeft te maken met technologische vernieuwingen én met een veranderend gedrag.

Goedkoper dan huidige toestand

Zelfs in scenario’s met een hoog elektriciteitsverbruik is honderd procent hernieuwbare energie mogelijk tegen 2050, blijkt uit de studie. Daarvoor zijn dan wel nieuwe manieren nodig om de schommelingen van hernieuwbare energie op te vangen. Twintig tot dertig procent van de elektriciteit zal hoe dan ook ingevoerd moeten worden.

Het voordeel is dat energie in deze scenario’s altijd goedkoper zal zijn dan in de huidige toestand. Maar er blijven hoge investeringskosten verbonden aan de ambitie om klimaatneutraal te worden. De administratie schat dat de investeringsuitgaven tussen 12 en 26 procent hoger zullen moeten zijn dan in een business-as-usual-scenario. Gedragswijzigingen en de uitbouw van een circulaire economie kunnen de investeringen beperken.

In alle scenario’s moet de vraag naar grondstoffen overigens sterk dalen. Ook veranderende voedingspatronen (minder veeteelt) kunnen de CO₂-uitstoot doen dalen en de absorptie van koolstof in het land verhogen.

Minister van Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo) zegt te beseffen dat met dit rapport de weg naar klimaatneutraliteit niet vastligt. ‘De scenario’s zijn zo divers dat dit veel ruimte laat voor dialoog en publiek debat’, zegt ze. ‘Daarom zal ik dit rapport aan alle regeringen en parlementen bezorgen. Alleen samen en met volledige kennis van zaken zullen we erin slagen onze klimaatdoelstellingen te bereiken.’

De studie van de federale administratie is gemaakt met een rekenmodel. Dat is online consulteerbaar op deze site.