Ook PVDA weigert regering aan meerderheid te helpen voor vervolging van haatspraak: waar ging het ook alweer over?
Na Vlaams Belang en N-VA weigert nu ook PVDA mee te werken aan het voorstel om haatmisdrijven niet langer door een volksjury te laten berechten, maar door een correctionele rechter. Op die manier wordt de tweederdemeerderheid niet gehaald die vereist is om het bewuste artikel 150 van de Grondwet aan te passen om alle vormen van “haatspraak” weg te halen bij assisen. Initiatiefnemer Kristof Calvo (Groen) geeft de hoop om voldoende steun evenwel niet op. Maar waar ging deze discussie alweer over? Een terugblik.
'Wie wind zaait, zal storm oogsten', zo luidt het spreekwoord. Wie haat zaait, kan daarvoor ook vervolgd worden. In België kan dat door een beroep te doen op artikel 150 van de Grondwet en dat luidt letterlijk zo:
De jury wordt ingesteld voor alle criminele zaken, alsmede voor politieke misdrijven en drukpersmisdrijven (behoudens voor drukpersmisdrijven die door racisme of xenofobie ingegeven zijn).
Je kan het blijven lezen tot je een ons weegt, maar het woord “haat” vind je dus niet terug in dit grondwetsartikel. Wat er wel in staat: drukpersmisdrijven. Als je dus een haatbericht verspreidt via de pers (dat kan ook een online tekst zijn), kan je daarvoor vervolgd worden. En zoals je ook in het grondwetsartikel kan lezen, gebeurt dat voor een jury, een volksjury dus, bij een hof van assisen.
Straffeloosheid
Nu ligt de lat voor zo’n assisenproces hoog. Alleen voor de zwaarste misdrijven, zoals moorden, zware zedendelicten en terrorisme wordt een proces met een volksjury georganiseerd, een omslachtige procedure.
Maar ook voor haatmisdrijven, bijvoorbeeld joden- of homohaat, kan dus een assisenproces worden opgestart. Maar omdat de procedure zo omslachtig is, blijven haatmisdrijven in de praktijk meestal onbestraft.
Aan die straffeloosheid wil de huidige federale regering een einde maken. Daartoe heeft Groen-Kamerlid Kristof Calvo in februari een voorstel ingediend, een voorstel om artikel 150 van de Grondwet te herzien.
Calvo stelt voor om “mediamisdrijven waarbij wordt aangezet tot haat, geweld of discriminatie” niet langer voor assisen te brengen, maar door de correctionele rechtbanken te laten behandelen.
Nu gebeurt dat overigens al bij racistische of xenofobe haatmisdrijven. Een voorbeeld daarvan: de recente veroordeling van vier leden van de radicaal-rechtse organisatie Voorpost, omdat ze een spandoek droegen met daarop de slogan "Stop islamisering" en daaronder de afbeelding van vrouwen in boerka en nikab.
Steun
Nu hebben de regeringspartijen een probleem: om een grondwetsartikel aan te passen hebben ze een tweederde meerderheid nodig in het parlement en die hebben ze niet. Dus moeten ze steun zoeken bij de oppositiepartijen.
Op de grote Vlaamse oppositiepartijen Vlaamse Belang en N-VA hoeven de regeringspartijen alvast niet te rekenen. Dat is duidelijk gebleken toen de liberale premier Alexander De Croo (Open VLD) het thema met veel vuur aansneed in de Kamer.
Minstens even luid klonk het njet van fractievoorzitters Barbara Pas (Vlaams Belang) en Peter De Roover (N-VA). Ze vinden het een gevaarlijke beknotting van de vrijheid van meningsuiting en vinden dat je alles moet kunnen zeggen. Voor hen ligt de grens bij oproepen tot geweld.
Bekijk hier het debat dat op 27 mei gevoerd werd in de Kamer (lees verder onder de video):
Bij gebrek aan Vlaamse steun zou de regering bijgevolg àlle Franstalige partijen moeten overtuigen om mee te stemmen. Dus ook de Franstalige oppositie, inclusief de uiterst linkse PVDA/PTB.
Maar die steun sloot één regeringspartij op voorhand zelf al uit: CD&V-voorzitter Joachim Coens zei tussen neus en lippen in ons tv-programma “De zevende dag” dat hij geen steun wil krijgen van extreme partijen.
Bekijk hier de uitspraak van Coens in “De zevende dag” en lees eronder verder:
Steun van PVDA hoeven Coens en co overigens niet meer te verwachten. Voorzitter Peter Mertens heeft in de krant De Standaard gezegd - en heeft het ook bevestigd aan VRT NWS - dat zijn partij het voorstel om artikel 150 te wijzigen niet zal steunen.
Mertens vindt het voorstel te verregaand en wil dat kritische stemmen niet aan banden worden gelegd. Hij zegt de vrijheid van meningsuiting te willen vrijwaren. "Als het erom gaat de kritische stemmen tegen het regime te smoren, daar doen wij niet aan mee", zegt hij in "Terzake".
Mertens is het er wel mee eens dat haatmisdrijven meer vervolgd moeten worden, dat kan correctioneel. Maar drukpersmisdrijven moeten voor assisen blijven komen. De procedure van assisenprocessen zou wel minder log gemaakt moeten worden.
Bekijk hier het gesprek met PeterMertens in "Terzake":
