Onderwijsexpert Dirk Van Damme blikt terug op onderwijs tijdens corona: "Zowat alle Europese landen deden beter dan wij"

Onderwijsexpert Dirk Van Damme verlaat na dertien jaar de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), al had hij het graag anders gezien. “De OESO is een impactvolle organisatie, maar zoals elk ministerie blijft het een oubollige organisatie”, zegt Van Damme in “De afspraak”. “Je moet verplicht op je 65e met pensioen, maar het geeft me de kans om nieuwe dingen te doen.”

Lang heeft Van Damme niet moeten wachten op een jobaanbieding. Hij wordt onderzoekshoofd van het Center for Curriculum Redesign, een spin-off van de prestigieuze Harvard University, in Boston, in de Verenigde Staten. 

Bekijk hier het gesprek met Dirk Van Damme in "De afspraak" (en lees verder onder de video):

Van Damme is al heel lang een belangrijke en toonaangevende onderwijsstem in Vlaanderen. Tussen 2004 en 2008 was hij kabinetschef van toenmalig Vlaams minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (Vooruit). In deze coronaperiode gaf hij geregeld advies aan Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) over de moeilijkheden in het onderwijs.

"Minister Weyts belt mij om ideeën uit te wisselen en mijn mening te vragen", zegt Van Damme. "En het gebeurde wel eens dat we van mening verschilden. Een politicus wordt soms gedwongen om een heldere lijn te kiezen, maar bijvoorbeeld het lang openhouden van de scholen was epidemiologisch niet het beste idee."

Hoe had België de corona-impact op het onderwijs dan beperkter kunnen houden? "Ik pleitte voor een korte schoolsluiting van drie of vier weken, in combinatie met degelijk afstandonderwijs", zegt Van Damme. "Door een lange sluiting haken jongeren af."

"Het probleem was dat België compleet verrast werd op 13 maart 2020, terwijl een pandemie nooit echt een verrassing is", zegt Van Damme. "Er waren destijds veel organisaties die zeiden dat je een veerkrachtig systeem moet hebben dat wat externe schokken aankan. Ongeveer alle Europese landen hebben het beter gedaan dan wij, eerst en vooral op vlak van digitaal onderwijs. Nederland was daar bijvoorbeeld op voorhand al veel sterker mee bezig." 

Uit onderzoek van de KU Leuven blijkt dat er maar liefst zes maanden corona-leerachterstand is opgebouwd, maar volgens Van Damme is dat wat kort door de bocht. "We weten niet echt welke invloed de coronacrisis heeft gehad op de toestand in het onderwijs", zegt Van Damme. "Die zes maanden waarover wordt gesproken komt uit één onderzoek. Ik wil hier genuanceerd in zijn. Er zijn inderdaad leerlingen die leerachterstand hebben opgebouwd, maar er zijn er ook die er eigenlijk heel goed door zijn gekomen."

"Het is belangrijk om een totaalbeeld van de studenten te nemen. Sommige leerlingen hebben geen moeite gedaan, maar er zijn ook leerlingen die door de omstandigheden minder hebben gepresteerd. Je moet bij de eindevaluaties dus mild zijn waar nodig, en streng zijn waar nodig."

Van Damme pleit al jaren voor een kortere zomervakantie om de kwaliteit van het onderwijs structureel aan te pakken. Hij is dan ook helemaal niet opgezet met het feit dat sommige leerlingen in Vlaanderen vanaf 18 juni al klaar zijn met school, vooral omdat de klassenraden plaatsvinden tijdens de laatste weken van juni. 

"Dat is schandalig. Men heeft zoveel tijd verloren. Dan zegt men dat ze zolang mogelijk les zouden moeten geven, en dan alsof er niks is gebeurd, stoppen de lessen weken voor het einde van het schooljaar. Je zou zonder veel problemen naar juli kunnen uitwijken met de klassenraden en evaluaties."