Honderden pluimveebedrijven in België en Nederland werden in de zomer van 2017 geblokkeerd, nadat in kippeneieren het insecticide fipronil was aangetroffen. In de weken die volgden, moesten in ons land bijna twee miljoen kippen en 77 miljoen eieren vernietigd worden. De bron van alle miserie bleek Patrick R. uit Ravels en zijn eenmansbedrijf Agro R., gespecialiseerd in het reinigen van pluimveestallen. R. werd vanochtend veroordeeld tot drie jaar cel waarvan twee met uitstel.

Ook zijn ex-echtgenote en een zaakvoerder van een firma die hem destijds hielp het product Dega 16 (waar de verboden fipronil inzat, red.) op de markt te brengen, werden veroordeeld.

Maar veel meer dan de gevangenisstraffen vielen de grote geldboetes en verbeurdverklaringen op. R. en zijn medebeklaagden moeten namelijk ook opdraaien voor de vele miljoenen aan schade die de Belgische staat, het Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid (FAVV), de Vlaamse Openbare Afvalstoffenmaatschappij (Ovam) en het Vlaams Gewest hebben geleden door de voedselcrisis. Vooral de kosten van het opruimen en reinigen liepen hoog op. Ook 21 gedupeerde pluimveebedrijven leden schade omdat hun kippen afgemaakt moesten worden en hun eieren vernietigd.

De schade die de veroordeelde personen moeten terugbetalen, loopt in de tientallen miljoenen euro.

In totaal stonden vijf mannen, twee vrouwen en vier bedrijven voor de rechter. Het grootste deel van hen werd vrijgesproken, op de kopstukken na.

Middel tegen parasieten

‘Een van de grootste zaken van voedselfraude van de jongste jaren. Veroorzaakt uit blinde geldzucht’, zo omschreef de openbaar aanklager de fipronilzaak tijdens de zitting. ‘De schade die R. veroorzaakt heeft met de fipronilcrisis, kan nooit worden vergoed. Wat hij deed, betekende voor heel veel mensen een financiële strop die ze tot vandaag meedragen.’

Volgens de aanklager wist Patrick R. goed wat hij deed toen hij in 2017 het ‘wondermiddel’ Dega 16 op de markt bracht. ‘Hij zei tegen vrienden dat hij onder de kerktoren vandaan wilde met zijn bedrijf.’ De aanklager eiste vier jaar cel tegen R.

R. is altijd blijven volhouden dat hij niet wist dat fipronil verboden was, omdat hij het vrij op het internet had kunnen kopen.

Toen R. Dega 16 op de markt bracht, betekende dat product een doorbraak bij de bestrijding van bloedluis, een hardnekkige kwaal bij pluimvee. R. verkocht zijn product als ‘bio’ en zei tegen zijn klanten dat het alleen ‘menthol en eucalyptus’ bevatte.

Maar uit het onderzoek bleek dat R. in Roemenië en China het verboden fipronil haalde, een chemische stof met antiparasitaire werking, en dat hij daar menthol en eucalyptus doormengde om de sporen te verdoezelen.