Congolezen verwachten koning Filip op feestelijkheden voor onafhankelijkheid, Paleis is minder bevestigend

De Congolese president Félix Tshisekedi had vorig jaar de koning uitgenodigd om de viering van 60 jaar Congolese onafhankelijkheid bij te wonen. De coronapandemie stak echter een stokje voor dat bezoek, en in de plaats stuurde de koning een opmerkelijke brief naar Tshisekedi. In die brief betuigde Filip zijn diepste spijt voor de Belgische wandaden in Congo. “Ik houd eraan mijn diepste spijt te betuigen voor die wonden uit het verleden. Wonden die ­tegenwoordig weer pijnlijk voelbaar worden door daden van discriminatie, nog te sterk aanwezig in onze samenleving”, klonk het onder meer.

Die brief kwam er in de nasleep van de Black Lives Matter-protesten, die ook in ons land een golf van protest op de been brachten. In de marge van die protesten werd de vraag herhaald om de lichamelijke overblijfselen van de vermoorde Congolese oud-premier Patrice Lumumba te repatriëren. De Lumumbacommissie kwam begin deze eeuw al tot de conclusie dat de Belgische overheid “onmiskenbare verantwoordelijkheid heeft gehad in de gebeurtenissen die tot Lumumba’s dood hebben geleid”. 

De familie van Gerard Soete, een Belgische rijkswachter die bij de afwikkeling van de moord betrokken was, hield na diens overlijden in 2000 zelfs nog jarenlang een tand bij van de oud-premier. Intussen is die in handen van het gerecht, en dat gaf in september vorig jaar aan dat die tand teruggebracht kan worden. De voorbije weken lieten familieleden van de vermoorde premier al weten dat de terugkeer voor eind juni gepland staat. Enkele dagen voordien zou ook in Brussel een plechtigheid georganiseerd worden, maar in Belgische regeringskringen is daarover te horen dat nog niet alle details helemaal rond zijn.

Volgens het Congolese ontwerpprogramma komt het stoffelijk overschot van de oud-premier op 28 juni aan in Kinshasa. Diezelfde avond staat er een dodenwake gepland aan de residentie van de familie-Lumumba, in het centrum van Kinshasa, en op 29 juni is er een religieuze dienst in het Palais de la Nation.

Op 30 juni, de verjaardag van de Congolese onafhankelijkheid, zou vervolgens de Belgische koning Filip verwacht worden. Op het Paleis is vrijdag echter te horen dat het politieke debat over dat bezoek nog niet afgerond is. Daarnaast zal ook rekening moeten gehouden worden met de sanitaire omstandigheden.

Diezelfde dag, 30 juni, zullen de stoffelijke resten van Lumumba begraven worden. 

HET DEBAT. Moet België na spijtbetuiging koning Filip ook een schadevergoeding betalen voor koloniaal verleden? Dit is jullie mening