Ook kerngezonde dertigers halen toch maar beter een prik

1. Long covid

Ook wie niets van een besmetting merkt, riskeert door dit virus ‘long covid’ : een resem aanslepende klachten waar heel wat coronapatiënten nog maanden mee zitten. Denk hierbij aan extreme vermoeidheid, spierpijnen, concentratiestoornissen en ook psychische klachten.

Ongeveer een op de tien worstelt daar na drie maanden nog mee en voorlopige studies tonen dat een op honderd zelfs langer dan een jaar met long covid blijft kampen.

Wie jong is en weinig risico loopt op ziekenhuisopname of sterfte kan door besmetting wel long covid oplopen. De Grote Coronastudie van de UAntwerpen toont zelfs dat jongere mensen tussen twintig en veertig vaker blijvende klachten rapporteren dan ouderen. 

Ook mentaal is dit zwaar, zeggen zorgverleners en getuigen. Want long covid legt drukke jonge levens plat en betekent maanden piekeren over de vraag: ‘Wanneer word ik weer mezelf?’ Wie zich laat vaccineren, vermijdt logischerwijs long covid. Net omdat het virus nu veel circuleert onder jongeren, raden wetenschappers hen dat dan ook sterk aan.

2. Groepsimmuniteit

Dertigers die een blik op de cijfers werpen, weten dat zij nauwelijks ziekenhuisopname of sterfte riskeren. Sinds maart vorig jaar zijn onder de 25- tot 44-jarigen 122 mensen gestorven. Het aantal hospitalisaties ligt laag, al is het niet nul: tussen maart 2020 en nu maakten 20- tot 39-jarigen tussen de 2,4 en de 16 procent van de gehospitaliseerden uit.

Dat hoogste percentage is het meest recente en dat komt vooral omdat steeds minder ouderen naar het ziekenhuis moeten nu zij geprikt zijn. Maar het virus circuleert ook veelvuldig onder jongeren. De kans is dan wel erg klein dat zij zwaar in de problemen belanden, maar als er veel jongeren besmet raken, neemt het risico onvermijdelijk toe dat er toch een aantal in het ziekenhuis terechtkomen.

Dat zo’n virus steeds zoekt naar nog ‘maagdelijke gebieden’ in de bevolking is juist waarom we absoluut ‘groepsimmuniteit’ nodig hebben. Dat betekent dat zodanig veel mensen immuun zijn dat ze een solide buffer vormen rond degenen die dat niet zijn. Vergelijk het met blokkades op de weg: hoe meer er staan, hoe slechter je bij je bestemming raakt. En de bestemming van het virus is altijd wie nog niet immuun is. 

En immuun word je bij uitstek met een vaccin. Ook een natuurlijke besmetting kan je immuniseren, maar daarop rekenen is riskant want je kunt het niet ‘bestellen’ of ‘reserveren’. Bovendien kun je er long covid door oplopen of toch in het ziekenhuis belanden. Ook is het nog onduidelijk of natuurlijke immuniteit even stevig en langdurig beschermt als vaccinatie.

Kort samengevat: ook al kom je als dertiger wellicht niet op de intensieve zorg of in de coronadodenstatistiek terecht, je rol als ‘blokkade op de weg van het virus’ om anderen te beschermen is wél essentieel.

Die anderen zijn mensen die geen vaccin mogen krijgen omdat ze er sterk allergisch op reageren of mensen met een verminderde afweer bij wie vaccinatie niet zo goed werkt, zoals mensen met een auto-immuunziekte, kanker of een transplantatie. Zij hangen volledig af van de groepsimmuniteit. Die bereiken we als voldoende Belgen immuun zijn, tot wel 80 procent of meer. Dertigers zijn onontbeerlijk in die verdedigingsmuur. 

Groepsimmuniteit garandeert ook dat onze vrijheid niet opnieuw aan banden wordt gelegd omdat het virus kan blijven rondgaan en er nieuwe varianten ontstaan.

3. Varianten

Een virus doet vanzelf iets wat ons in de problemen brengt: van zodra het zich aan een gastheer hecht, maakt het enorm veel kopieën van zichzelf. Daarbij ontstaan geregeld fouten in de genetische code, soms met een evolutionair voordeel. Op die manier duiken varianten op. De varianten die zich het makkelijkst kunnen verspreiden, gaan overheersen.

Zo zijn er ondertussen de Britse, Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse en Indiase variant die zorgen baren. 

Hoe minder varianten kunnen ontstaan, hoe minder kans op exemplaren die zich nog beter verspreiden, die ons zieker maken of die aan de vaccins ontsnappen. Daarom is het belangrijk dat zo weinig mogelijk virus circuleert en dat dus ook dertigers zich laten vaccineren, zo benadrukken epidemiologen. Momenteel circuleert het virus juist onder de jongste groepen veelvuldig, wat het virus een grote ‘kookpot’ biedt waarin veel en potentieel zorgwekkende varianten kunnen ontstaan.

4. Veilig

Neem je als dertiger die nauwelijks risico loopt op sterfte of ernstige ziekte geen nodeloze risico’s met zo’n nieuw vaccin? Na de berichten over erg zeldzame bloedklonters na vaccinatie met Johnson & Johnson en AstraZeneca bij mensen onder veertig jaar, dringt die vraag zich nog meer op. 

“Maar die bijwerkingen zijn extreem zeldzaam”, zegt vaccinexpert Geert Leroux-Roels (UZ Gent). De kans dat je aangereden wordt als je de straat oversteekt, neerstort in een vliegtuig of op het strand gebeten wordt door een haai is groter. Sowieso besloot ons land deze vaccins (voorlopig) enkel nog aan veertigplussers te geven.

De ‘genvaccins’ van Pfizer en Moderna die mensen onder de veertig krijgen, zijn van een ander type en daarbij zijn, ook na miljoenen vaccinaties wereldwijd, geen problemen opgedoken.