Plooifietsen, vooral gebruikt door pendelaars, mogen altijd gratis mee op de trein. Maar voor de klassieke fiets, vaak gebruikt voor uitstappen, heb je een ticket nodig. Dat kost 4 euro per traject. De NMBS verkocht in 2019 ongeveer 251.000 dergelijke fietstickets, zowat een verdubbeling op tien jaar tijd, zegt ze. ‘En tijdens de coronacrisis zagen we nog een versnelling van de groei’, aldus marketingdirecteur Marc Huybrechts tijdens een persmoment in het station Brussel-Noord.

Maar daardoor vergroot ook de kans dat wie met zijn fiets op de trein wil stappen, door de treinbegeleider wordt geweigerd omdat alle fietsplaatsen al ingenomen zijn. Meer capaciteit aanbieden, is dan ook een onderdeel van de nieuwe fietsstrategie van de NMBS.

Op langere termijn rekent de spoorwegmaatschappij op extra M7-dubbeldekstreinen met multifunctionele rijtuigen. Zo zal het totale aantal fietsplaatsen in de vloot tegen 2025 met de helft toenemen, tot 6.700. 

• Een reservatiesysteem voor de trein? Slecht idee

Treinen tussen grote steden

Maar de NMBS zocht ook een oplossing voor de korte termijn. Die bestaat uit ‘een tijdelijke aanpassing van rijtuigen tijdens de zomer’, aldus Huybrechts. Concreet werden uit een aantal rijtuigen telkens een tiental zitjes weggehaald, zodat er voortaan plaats is voor tien in plaats van twee fietsen. Die rijtuigen zullen worden ingezet op de IC-lijnen Oostende-Eupen en Brussel-Luxemburg, en dat levert volgens de marketingdirecteur 600 extra fietsplaatsen op per dag. Mogelijk komt er ook meer plaats voor fietsen op treinen die sporen tussen grote steden. 

De fietsstrategie omvat niet alleen meer plaatsen op de trein, maar ook meer fietsstallingen aan de stations, voor reizigers die hun fiets daar achterlaten. Het aantal beschikbare plaatsen zal de komende jaren toenemen tot minstens 150.000 (tegen 108.000 nu). Meer stallingen zullen ook beveiligd zijn, iets wat zeker mensen met een elektrische fiets vragen. 

De spoorwegmaatschappij wil voorts meer deelfietsen aanbieden, duidelijke symbolen aanbrengen op de treinen en de klanten beter informeren, in de stations en op de website. Het is de bedoeling deze zomer een proefproject te lanceren met fietsinfo op de NMBS-website, bijvoorbeeld over het aantal fietsplekken op de treinen. Op termijn zal die informatie in de routeplanner geïntegreerd worden. 

• Regering legt lat hoog voor NMBS

‘Eindelijk een visie’

De fietsstrategie werd voorgesteld in aanwezigheid van minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo), die sprak van een mooie eerste stap. ‘Er is nu eindelijk een echte visie, die vertrekt vanuit een reizigersbevraging en overleg met de fietsverenigingen’, zo zei de minister. ‘Een mooie eerste stap, en ik wil er mijn schouders onder zetten om deze fiets-treinstrategie in de toekomst nog verder uit te bouwen.’

De minister zal ook bekijken of het tarief van het fietsticket in de toekomst kan ‘evolueren’ - lees: dalen of verdwijnen. Maar dat is iets voor in het volgende beheerscontract, waarover de onderhandelingen nog lopen, zei hij. Vorig jaar was het een tijdje - van juli tot eind december - mogelijk om de fiets zonder toeslag mee te nemen op de trein, in het kader van de coronacrisis. 

Groepsreservaties voor fietsen op de trein blijven onmogelijk.