Nieuwe studie: zo slaagde Britse variant erin om dominant te worden

Eén en ander staat te lezen in een nieuwe studie die maandag online kwam, maar die nog niet aan controle door collega’s onderworpen is of gepubliceerd werd. Het waren Britse wetenschappers die de gelijknamige variant voor het eerste ontdekten in december vorig jaar. Hij rukte heel snel op, iets wat hij ook deed op andere plaatsen waar hij voet aan land kreeg. Onder meer in de Verenigde Staten en in ons land.

Onderzoekers hebben nu ontdekt dat de variant erin slaagt om de eerste verdedigingslinie van ons immuunsysteem onklaar te maken, waardoor hij meer tijd krijgt om zich te vermenigvuldigen. 

Viroloog Gregory Towers van University College London kweekte coronavirussen in menselijke longcellen en vergeleek cellen die besmet waren met Alfa met cellen die besmet waren met eerdere varianten. Daaruit bleek dat de longcellen met Alfa aanzienlijk minder interferon aanmaakten, een eiwit dat in ons lichaam een reeks beschermingsmechanismen ‘aanzet’. Zijn team ontdekte ook dat in de Alfa-cellen de verdedigingsgenen die normaal gezien geactiveerd worden door interferon, minder actief waren dan in cellen die besmet waren met andere varianten. Het belangrijkste alarm van ons immuunsysteem werkte dus amper. “Het virus maakt zichzelf als het ware onzichtbaar”, aldus Towers in ‘The New York Times’.

Volgens zijn collega en moleculair bioloog Nevan Krogan van de University of California draagt Alfa een mutatie die de productie van het eiwit Orf9b een boost geeft. De Orf9b-eiwitten overstelpen daarop de menselijke Tom70-eiwitten, waardoor de productie van interferon gehinderd wordt en ons immuunsysteem hapert. Daardoor krijgt het virus meer tijd om zich te vermenigvuldigen in ons lichaam.

Een geïnfecteerde cel kan de Orf9b-eiwitten verwijderen, maar het kan tot 12 uur duren eer ons immuunsysteem uiteindelijk ‘aanslaat’. En dan slaat het meteen helemaal door. De immuunreactie van iemand die besmet is met Alfa is immers veel krachtiger, volgens Towers. Daardoor hoesten deze patiënten meer en scheiden ze via hun mond en neus meer slijm af, dat vol virus zit. Daardoor kan Alfa zich beter verspreiden. 

De eerste resultaten van aanvullende experimenten met de Zuid-Afrikaanse (Bèta) en de Indiase variant (Delta) suggereren dat ook die ervoor zorgden dat cellen minder interferon aanmaken. Maar ze zouden dat op een heel andere manier doen, niet via de Orf9b-eiwitten. Daar is wel nog meer onderzoek nodig. Een beter begrip van deze mechanismen kan ervoor zorgen dat we nog betere vaccins kunnen ontwikkelen.

LEES OOK: Taskforce Vaccinatie benadrukt belang beide prikken: “Indiase variant doet ons race tegen de tijd lopen”