Temper uw verwachtingen en weiger uw vaccin niet: de do’s en don’ts voor popelende cultuurconsumenten

Do: temper uw verwachtingen, maar doe een gordel om

Vandaag neemt België de eerste stap naar een vrijer cultureel leven, maar verwacht geen plotse terugkeer naar de wereld zoals die er voor maart 2020 uitzag. Wie hoopt om met een viraal enthousiasme speekseldeeltjes in het gezicht van een medeconcertganger te lanceren of om los te gaan tijdens een moshpit, komt straks van een koude kermis thuis. De traditionele coronamaatregelen blijven de komende maanden ook bij culturele evenementen van kracht. 

Dat betekent echter niet dat we de komende zomer op geen enkele manier van het ‘oude’ culturele leven kunnen genieten. De regering heeft een ambitieus plan waarbij festivals in augustus plaats mogen bieden aan 75.000 mensen. Pukkelpop-organisator Chokri Mahassine belooft alvast een feest zonder sociale afstand of mondkapjes, “waarbij je vrij mag rondlopen en elkaar mag knuffelen”. 

De culturele zomer begint zo voorzichtig met kleine evenementen en ongewone situaties, maar er ligt een bochtig parcours naar massa-evenementen in het verschiet. Dat kan weleens een wilde rit worden.

Don’t: dansschoenen opblinken en mondmaskers opbergen

Al sinds vorige winter dromen we luidop van een rijk der vrijheid waarin mondmaskers in het straatbeeld abnormaal zijn en burgers elkaar naar believen kunnen ‘binnendraaien’. Met de heropstart van de culturele sector komt de opheffing van de klassieke coronamaatregelen niet meteen dichterbij. Nog minstens tot 1 september blijven mondmaskers verplicht bij culturele evenementen. 

Wie van cultuur wil genieten en liever geen masker draagt, kan maar beter een voorliefde voor snacks en films ontwikkelen. Enkel in bioscopen krijgen toeschouwers namelijk de toestemming om even hun masker af te zetten om iets te eten. 

Ten slotte blijft ook de dansvloer nog even onbenut: bij indooractiviteiten blijven we nog tot eind volgende maand aan onze zitplaatsen gekluisterd.

Leen Laconte, directeur van de werkgeversfederatie voor kunstenorganisaties oKo, hoopt dat er binnen afzienbare tijd meer mogelijk is. “De normen rond ventilatie en publiekscapaciteit die de overheid aan cultuurhuizen oplegt zijn erg streng. Door de maatregelen lopen de kosten op terwijl de inkomsten lager liggen. We hopen daarom dat een verbetering van de virologische situatie straks ook voor een versoepeling van de voorschriften kan zorgen.”

Do: leer zweet inademen

De pandemie bracht de afgelopen maanden heel wat opzienbarende ontwikkelingen voort. Zo braken de fenomenen ‘puzzelen’ en ‘kleurplaten voor volwassenen’ door bij het niet-seniele publiek en ontdekte de brede bevolking dat virtuele vergaderingen even afgrijselijk zijn als bijeenkomsten die op kantoor plaatsvinden. De meest waardevolle les uit de pandemie is echter dat de combinatie van mondmaskers en zomerse temperaturen niet aan te raden is.

Net omdat mondmaskers tot aan het eind van de zomer vaste waarden zullen zijn bij culturele evenementen is het niet zonder waarde om enkele praktische ongemakken in het achterhoofd te houden. Mondmaskers verhullen misschien esthetische onzuiverheden, maar maken hun dragers wel snel bewust van de slechte geuren en doorgedreven zweetproductie van het menselijk lichaam. Wie zich wil voorbereiden op een gemaskerd concert bij 35 graden kan daarom maar beter leren hoe het voelt om je eigen zweet in te ademen. Of een beroep doen op een andere onfrisse praktijk en een dvd-box van The Masked Singer op de kop tikken.

Don’t: een coronavaccin weigeren

De komende weken hoeft wie droomt van een concert of een theatervoorstelling nog niet meteen een vaccinatiebewijs boven te halen, maar bij enkele grote zomerfestivals zullen de coronacertificaten wel noodzakelijk zijn om het terrein te betreden. Laconte hoopt dat die aanpak in de toekomst niet breed wordt uitgerold. “We willen iedereen de volledige toegang tot het culturele aanbod geven. Een coronacertificaat vragen aan toeschouwers kan een tijdelijke oplossing zijn om op een veilige manier evenementen te organiseren, maar het mag geen langdurige praktijk worden. Iedereen heeft immers recht op hetzelfde aanbod.”

Viroloog Marc Van Ranst is het voorstel om voor iedere culturele activiteit een vaccinatiebewijs of negatieve PCR-test te vragen eveneens ongenegen. “Het blijft een politieke beslissing, maar het zou bijzonder moeilijk zijn als ook de kleine spelers straks coronacertificaten aan hun publiek moeten opvragen. Organisatorisch zou het bovendien niet voor iedereen haalbaar zijn om zo’n logistieke actie op poten te zetten.” 

Do: verlies uw zin voor spontaniteit

Last minute een concert meepikken, tijdens een stadsfestival op een onverwachte theatervoorstelling stoten of spontaan een lezing bijwonen. Een van de fijnste aspecten aan het Belgische culturele aanbod is dat er talloze mogelijkheden zijn om als toeschouwer verrast te worden. Of tenminste: dat was zo in het verleden. Het nieuwe normaal biedt iets minder ruimte voor spontaniteit: een deel van de voorstellingen is al uitverkocht en bij een concert- of theaterbezoek komen straks iets meer logistieke uitdagingen kijken. 

Maak dus uw agenda voor de komende drie maanden vrij en temper uw waardering voor het onverwachte, want de nabije toekomst biedt vooral culturele voorstellingen die ongeveer evenveel voorbereiding vragen als de overkapping van de Antwerpse ring. De website eindelijkcultuur.be biedt overigens een helder overzicht van de verschillende activiteiten die u nog kunt bezoeken en welke restricties daarbij gelden. 

Do: haal uw sociale vaardigheden van onder het stof

De afgelopen maanden stonden in het teken van thuiswerk, beperkte sociale contacten en e-pero’s. Wie in de komende weken een concert of festival wil meepikken en duizelig wordt bij de gedachte om opnieuw gesprekken te voeren met mensen die niet uit pixels bestaan, schrijft zich daarom maar beter in voor de cursus ‘smalltalk voor beginners’. De organisatoren van evenementen als Werchter Parklife, Zomersessies XL in Dranouter en Botaniek Live verkopen namelijk haast uitsluitend groepstickets voor telkens vier personen. Op die manier worden mensen zonder cultuurminnend netwerk belet om deel te nemen aan hun activiteiten.

Initiatiefnemers die dit jaar voor een dergelijke aanpak kiezen beloven steevast dat het tijdelijke maatregelen betreft die er enkel zijn om de veiligheid van het publiek te garanderen. Toch heeft de strategie ook financiële en logistieke voordelen: volgens de huidige protocollen hoeven mensen die tot eenzelfde contactbubbel behoren geen afstand van elkaar te houden. Daarom is het voor organisaties interessanter om hun ruimtes volledig te benutten door er grotere groepen te ontvangen.

De komende maanden worden dus een uitdaging voor mensen die niet met hun bubbel naar culturele evenementen kunnen of willen gaan. De kans is echter groot dat het fenomeen van de groepstickets straks weer verdwijnt. Zodra alle organisatoren hun maximumcapaciteit opnieuw mogen benutten, wat volgens de huidige plannen vanaf 1 september kan, is het voor hen financieel interessanter om zich open te stellen voor alle geïnteresseerden. Zelfs voor de mensen die nog op de wachtlijst voor de cursus smalltalk stonden.

Don't: hoesten

De afgelopen maanden boden een uitzonderlijke inkijk in de menselijke psyche. We ontdekten dat de apocalyps voor velen niet compleet is zonder een adequate voorraad toiletpapier, leerden dat een mond-neusmasker volgens de gemiddelde burger best net onder de kin wordt gedragen en dat er ongeveer 11 miljoen interpretaties zijn van wat anderhalve meter is. De komende maanden bieden cultuurhuizen naast heel wat schoonheid ook de mogelijkheid om deel te nemen aan een uniek sociaal experiment: hoe moeten we straks met elkaar omgaan als we elkaar voor het eerst weer massaal ontmoeten? 

We wensen alle cultuurliefhebbers daarom een flinke dosis vergevingsgezindheid en het zelfhulpboek ‘Hoe met smetvrees om te gaan’ toe, maar duimen vooral dat toeschouwers straks bespaard blijven van kuchjes en kriebels allerhande. Toen rasacteur Jan Decleir in 2011 de voorstelling Lucifer stillegde omdat het publiek maar bleef hoesten, kreeg hij heel wat kritiek over zich heen. De kans is echter niet gering dat hij straks een van de early adopters blijkt te zijn en dat er straks reuring, ophef en consternatie ontstaat binnen het cultuurpubliek wanneer iemand met een verkoudheid naar de theaters, concertzalen of de bioscopen afzakt. Gezondheid en moge de meest onderdrukte kikker in de keel winnen!