"Eindelijk" weer muziek en theater binnen: "Publiek, steun ons en koop een kaartje"

Muzikanten, acteurs, technici en alle andere cultuurwerkers slaken een zucht van verlichting, na meer dan een jaar stilstand. Vanaf 9 juni mogen theaters en concertzalen weer tot 200 toeschouwers binnen ontvangen. De weg naar het "nieuwe normaal" is nog lang, maar de kentering is ingezet met een grote campagne onder het motto "Eindelijk". In Leuven, Antwerpen en Gent is het woord in 't groot op stadsmuren geschilderd. Op milieuvriendelijke wijze.

Bekijk hier een timelapsefilmpje uit Leuven:

De Belgische band Ansatz der Maschine bijt de spits af met een concert in Het Depot in Leuven. Mathijs Bertel: “Ik ben opgelucht. Blij ook, maar dat is niet het gepaste woord, want het is best heftig geweest voor de cultuursector het laatste anderhalf jaar. Toch ben ik blij dat we de mensen weer een mooie avond kunnen bezorgen, want daar gaat het uiteindelijk om. Zangeres Sophia Ammann vindt dat het nog wat surrealistisch aanvoelt, maar "het is belangrijk om weer contact maken met wat ik doe: op een podium staan en muziek brengen voor mensen. Dat is een groot deel van mijn identiteit.”

Beluister "Colors" van Ansatz der Maschine hier:

Ansatz der Maschine bracht twee dagen voor de lockdown de plaat “Burial songs” uit. Mathijs Bertel: “De tournee viel in duigen, dan probeer je te redden wat er te redden valt. In het begin doe je niets anders dan shows herboeken, maar op den duur was het vechten tegen de bierkaai. Het is anderhalf jaar chaos geweest voor iedereen in de sector.”

Nu is er weer perspectief. Er breken drukke tijden aan voor de band: “Er wordt nu in een recordtempo geboekt. We bereiden shows voor over drie weken voor. Met zeven muzikanten op het podium en twee techniekers moeten al die agenda’s matchen. We vragen veel flexibiliteit van iedereen: soms twee, drie shows op een dag en veel kilometers in de auto.” Van niets naar alles? Sophia Ammann:  “Ik geef ook zangles en workshops, dat is al wat heropgestart. Ineens drie versnellingen hoger schakelen is weer een evenwicht zien te vinden. Maar artiesten zijn dat wel gewend, mindere periodes en dan bàm ineens weer veel werk. Mediteren helpt!” 

Hoe hebben deze muzikanten de coronaperiode doorgemaakt, financieel gesproken, zonder concerten? Mathijs Bertels: “Een plaat maken kost zeker 30.000 euro. Je verdienmodel is dan platen en cd’s verkopen op shows. Maar die waren er dus niet. We hebben dus verlies geleden, maar we zijn niet failliet gegaan. Het is misschien nog te vroeg om conclusies te trekken. De sector zal zeker nog 6, 7 maanden de gevolgen dragen.” Sophia Ammann was geholpen met de activiteitenpremie van de overheid: “Daarmee heb ik wat dingen op poten gezet. Het is goed om naar iets toe te werken.” Maar ook haar inkomsten vielen enkele maanden terug tot niets. “Ik ben dankbaar voor wat ik wel had: een dak boven mijn hoofd. En je leert het met veel minder doen,” zegt Ammann.   

Over geld gesproken: ook de concertzalen en organisatoren hebben zwarte sneeuw gezien. Mike Naert van Het Depot in Leuven: “Wij zijn heel veel geld verloren. Die reserves die normaal dienen om investeringen te doen of te prefinancieren zijn weggevallen. Een probleem waarmee we de komende maanden en jaren mee geconfronteerd zullen worden.” Maar desondanks is hij blij met de heropening van 9 juni: “Dit voelt als een eerste schooldag, na 8 maanden sluiting. We zijn heel blij dat we weer muziek kunnen horen en voelen, maar we moeten realistisch en alert blijven. Het leed is nog niet geleden, er is beperkte capaciteit en ook de zomer zal niet normaal zijn.”

Luister hier naar Mathijs Bertel, Sophia Ammann en Mike Naert ("De wereld vandaag, Radio 1):

De hele cultuursector slaakt dezelfde zucht van opluchting: “Eindelijk”. Cult!, het netwerk van cultuurhuizen, heeft mee zijn schouders onder een heuse heropstartcampagne gezet. Leen Vanderschueren:  “Na zolang wachten is dit een feestdag. Na al dat afremmen en gas geven is dit een moment van ontlading voor 160.000 mensen die werken in de cultuur- en evenementensector, van de artiesten tot het poetspersoneel.”

Maar de weg is nog lang. “Dit is financieel geen interessante situatie, ook niet voor de gesubsidieerde sector. We hopen dat er na juni meer versoepelingen komen. We kijken uit naar het volgende overlegcomité van 18 juni.”

Zanger Frederik Sioen heeft het afgelopen jaar hard aan de kar getrokken en de sector verdedigd met de Crisiscel Cultuur. “Vandaag overstemt het positieve de frustratie, maar bij mij is wel blijven hangen dat we niet als een essentiële sector werden gezien. Terwijl cultuur deel is van de mens. Voor ons is het duidelijk dat wij nooit meer dichtgaan.”

Sioen heeft komende zomer wat kleinere producties, maar grotere voorstellingen met muzikanten uit Zuid-Afrika bijvoorbeeld zijn naar volgend jaar getild. Niettemin is hij verheugd: “Eindelijk mogen we ons publiek weer ontmoeten en onze creaties die klaarstaan delen met de mensen. Voor ons is het een feestdag,. En voor het publiek heb ik maar één boodschap: je kan ons steunen door een ticket te kopen.”

Her en der zijn er dus al eerste voorstellingen en concerten, voor een beperkt publiek en met strikte coronaregels. De Koningin Elisabethwedstrijd voor piano verliep dit jaar achter gesloten deuren wegens corona, maar het slotconcert van 9 juni ontvangt wél weer publiek: 200 genodigden onder wie koning Filip en koningin Mathilde - de beschermvrouwe van de wedstrijd - en koning Albert en koningin Paola. Gewone stervelingen kunnen live luisteren op Klara en VRT NU.