EK RETRO. Het EK van 1992: het jaar van Denemarken

In de Balkan raast een vreselijke oorlog door een gebied waar sommigen van ons wel eens met vakantie gaan. Er staat daar een land op springen. Het etnisch conflict duurt van 1991 tot 2001. De republiek Joegoslavië valt uit elkaar zodra Slovenië en Kroatië in juni 1991 de onafhankelijkheid uitroepen.

Joegoslavië begint in november 1990 aan de EK-voorronde met voetbalsterren uit alle etnische groepen. Darko Pancev uit Macedonië is hun topschutter, Dejan Savicevic is Montenegrijn. Alleen al het verzamelde Kroatische talent leest als de basis van een topeftal dat later kan uitblinken in Europa en de rest van de wereld. Jarni, Suker, Prosinecki, Boksic, Boban, niemand van hen wil nog voor Joegoslavië spelen zodra de oproer begint. Joegoslavië plaatst zich toch voor het EK, Denemarken is tweede van de groep. Op 29 mei 1992 begint Joegoslavië in Zweden al aan het voorbereidingskamp. Op 30 mei aanvaardt de VN-Veiligheidsraad resolutie 757. Dat betekent ondermeer de boycot van Joegoslavië voor het EK. De Joegoslaviërs breken hun kamp op. Denemarken verschijnt op het EK-toneel.

De Zweedse zomerhits van Roxette (How Do You Do) en Dr. Alban (It’s My Life) proberen de zorgen te bezweren. Zitten Schmeichel, Poulsen, Vilfort en Brian Laudrup echt op een strand met een cocktail en vrouw en kinderen? Het is tijd om dat naar fabeltjesland te schrijven. Van de Deense selectie van 20 spelen er 13 in eigen land, de meesten voor Brøndby en Lyngby. Die zitten op dat moment volop in competitie en zijn dus matchfit. Vier spelers voetballen in de Bundesliga, 1 in Turkije, 1 in Frankrijk en Peter Schmeichel heeft er zijn eerste seizoen bij Manchester United opzitten. Op 29 april speelt Denemarken vriendschappelijk tegen Noorwegen. Dan is voor de hele selectie de vakantiesfeer nog ver weg. Er was nog een interland gepland voor de boycot van Joegoslavië een feit was. Op 3 juni spelen ze tegen het GOS, de voormalige USSR, ook een EK-deelnemer. De Denen wisten al lang dat er veel kans was dat Joegoslavië uitgesloten zou worden en dat zij dan het EK mochten spelen. Ze winnen van Noorwegen en spelen gelijk tegen het Gemenebest van Onafhankelijke Staten. Echt met vakantie is de beste Deense voetballer van het moment. Michael Laudrup had nog maar pas op Wembley Europacup I gewonen met Barcelona. Door ruzie met bondscoach Møller-Nielsen speelt de oudste Laudrup niet meer voor Denemarken. 

Denemarken komt uit in groep A met ook nog Zweden, Engeland en Frankrijk. Met Thomas Brolin, Gary Lineker en Eric Cantona. Ook in groep B geen spoor van Belgen. Bij de beste 8 van Europa geraken, was voor de spelers van Guy Thys te hoog gegrepen. 

Na de overwinning tegen Uruguay en dat doelpunt van Platt in Bologna wisten we het allemaal zeker: onze Rode Duivels hadden op het WK in Italië veel meer kunnen bereiken dan de achtste finale. Maar wat ging het daarna snel bergaf. De DDR kwam zijn allerlaatste interland ooit in België spelen. De 0-2 was voor ons een blaam. De eerste wedstrijd op weg naar kwalificatie voor het EK in Zweden was de 3-1 in Wales. We zaten in een groep met de griezelig saaie en efficiënte wereldkampioen Duitsland. Matthaüs en Völler, 1-0 en 0-1. De match in Hannover met dat doelpunt van Matthaüs was de laatste, de 114de interland van Guy Thys. Paul Van Himst volgde hem op. België ging voor de tweede keer op rij niet naar het Europees Kampioenschap. 

In Zweden is Europees kampioen Nederland bij de favorieten. Ondanks het débâcle in Italië op het WK. Voor EURO ‘92 is Michels weer op post. Oranje is nog altijd Gullit, Van Basten, Koeman en Rijkaard. Voor het eerst op een groot toernooi: Dennis Bergkamp. In Italië ging Nederland voor de bijl in de achtste finale tegen West-Duitsland. De revanche komt er al 2 jaar later. Nederland wint groep B en klopt wereldkampioen Duitsland met 3-1. Duitsers weten als de besten dat een eventuele finale-overwinning, een paar weken later, zoveel belangrijker is. Oranje verslikt zich in zijn goed humeur. Klinsmann en de zijnen verslagen en nu tegen de Deense kabouters in de halve finale. Polonaise!

In Zweden ontdekt de hele wereld de klasse van Peter Schmeichel. In de openingswedstrijd tegen Engeland is hij niet uitzonderlijk maar hij houdt de nul. Tegen Frankrijk keept hij groots. Hij pakt lastige ballen van Papin en Cantona. Denemarken wint met 2-1. Ze verliezen in de groepsfase wel van gastland Zweden. 

Ondertussen hebben de fans het felle supporterslied afgestoft. “De er Rode, De er Hvide, De er Dansk Dynamit.” Ze zijn rood en ze zijn wit en Deens dynamiet. Het is weer actueel. Nederland hoopt dat het in de polonaise kan lopen tot in de finale. Duitsland! De wereldkampioen had een dag eerder met 3-2 gewonnen van Zweden en Oranje was alvast gefocust op de finale tegen de eeuwige rivaal. Maar dus eerst de Denen. In Göteborg dan nog waar Nederland de beslissende match had gewonnen. Tegen Duitsland.

Frank de Boer en Koeman gaan elk op hun beurt in de fout. Voor Denemarken scoort Henrik “Store” Larsen twee keer. “Store” vertaal je als groot. Tussendoor had Dennis Bergkamp zijn derde van het toernooi gemaakt. Danish Dynamite geraakt ontregeld als Henrik Andersen (ex-Anderlecht, toen al FC Köln) met een vreselijke knieblessure uitvalt. Fank Rijkaard maakt nog gelijk. Polonaise! Want Nederland heeft Hans Van Breukelen, notoir penalty-pakker en irritant hautain als het over het intimideren van een tegenstander gaat. Hij pakt niks, de Denen schieten ze allemaal binnen. De held is Peter Schmeichel. Hij pakt de strafschop van Marco Van Basten. De slogan van het EK is “Small is beautiful”. Dat een land met minder dan 6 miljoen inwoners de finale haalt, is louter toevallig. Denen die een finale spelen in Göteborg is als Belgen die een finale spelen in Rotterdam.

Peter Schmeichel is de reus met dienst in de finale. Reuter en Klinsmann krijgen de bal niet voorbij de keeper met het handbalverleden. Hij is de vader van Kasper, de keeper van Leicester en de zoon van Antoni, een Poolse jazzmuzikant. Schmeichel’s tweede naam is Boleslaw, Pools voor glorie. Tot zijn zevende had de superheld de Poolse nationaliteit. Glorie verwerft hij als Deen in Göteborg voor de rest van zijn leven.

Denemarken wint de finale met 2-0. Goals van John Jensen en Kim Vilfort. Linksachter was Kim Christofte. Die beëindigt zijn carrière twee jaar later als speler van Lierse zonder daar een minuut te spelen. Zo zit er in de rand van elk toernooi minstens één Belgisch feitje.