Van Frida Kahlo tot Gent Jazz: 20 tips voor een stralende cultuurzomer

Frida Kahlo: Her Photos © Historische Huizen Gent

Onze cultuurredactie serveert u 20 essentiële tips voor een deugddoende zomer vol bruisend theater, klinkende muziek en boeiende tentoonstellingen in binnen- en buitenland.

EXPO

1. Frida Kahlo: Her Photos

Waar: Sint-Pietersabdij, Gent

Wanneer: tot 22/08

Ligt het aan haar imago van vrijgevochten rebel en genderbender avant la lettre? Aan haar persoonlijke tragiek, inclusief ongelukken, miskramen, pijnlijke liefdes en een vroege dood? Aan de Hollywoodbiopic met Salma Hayek, de barbiepop die van haar werd gemaakt of de song die Prince over haar zong? Of zijn het toch haar kleurrijke, magisch-realistische schilderijen die de Mexicaanse kunstenares Frida Kahlo bijna 67 jaar na haar dood zo mateloos populair maken? De kunstzinnige communiste met de monobrauw documenteerde haar tumultueuze leven niet alleen op doek, maar ook op foto, zowel voor als achter de lens. Dat leverde een privécollectie op van 6000 foto’s die decennialang in de badkamer van haar Casa Azul in Mexico City opgeborgen lagen. Sinds 2009 reizen de foto’s van haarzelf, haar schilderende echtgenoot Diego Rivera en vrienden als Man Ray, Brassaï en Leon Trotski de wereld rond. Daarvan zijn er nu 241 te zien in de Gentse St-Pietersabdij, naast enkele reproducties van haar werken waarmee de intieme kiekjes corresponderen.

www.historischehuizen.stad.gent/nl/sint-pietersabdij

2. De collectie

Waar: MSK, Gent

Wanneer: permanente tentoonstelling

Voor het eerst sinds 2017 kunt u de eigen collectie van het Gentse MSK in al haar glorie en diversiteit herontdekken. Gespreid over veertig zalen vindt u er nieuwe thema’s, monografische ruimtes en tientallen nooit eerder getoonde werken en bruiklenen van de veertiende tot de twintigste eeuw, van de Vlaamse primitieven tot de Latemse school, van de groteske karakterkoppen van Jheronimus Bosch tot de poedelnaakte dames van Paul Delvaux.

De collectie
De collectie© Martin Corlazzoli

Het chronologische parcours wordt geregeld doorbroken door themazalen die uitnodigen tot reflecties over de eeuwen heen. Over het veranderende beeld van de vrouw bijvoorbeeld, maar ook over hoe armoede en rijkdom, stad en platteland in verschillende stijlen en periodes worden afgebeeld. Bovendien krijgen James Ensor, Odilon Redon, Félicien Rops, Jean Brusselmans, Raoul De Keyser, Constant Permeke, Frans Masereel en Théo van Rysselberghe eindelijk hun eigen ruimte, terwijl u ook langs murals van Luc Tuymans en enkele hedendaagse interventies passeert.

www.mskgent.be

3. Pinault Collection

Waar: La Bourse de Commerce, Parijs

Wanneer: permanente tentoonstelling

Parijs heeft er een topattractie bij, met dank aan de Franse businesstycoon op rust François Pinault. Nadat hij in Venetië al het Palazzo Grassi en het Punta della Dogana omgeturnd had tot hippe centra voor hedendaagse kunst, liet Pinault de voormalige handelsbeurs in hartje Parijs herinrichten door Tadao Ando. De Japanse sterarchitect liet het exterieur en de cirkelvormige structuur grotendeels intact, maar entte er zijn kenmerkende geometrische vormen en betonnen volumes op, een make-over die de centrale rotonde, koepel en muurschilderijen van het achttiende-eeuwse gebouw nog meer grandeur geven.

Pinault Collection
Pinault Collection© GF

Het nieuwe museum telt tien exhibitieruimtes plus een auditorium, foyer, restaurant en een ondergrondse studio voor audiovisuele kunst. De eerste tentoonstelling zoomt in op diversiteit, werd gecureerd door Pinault zelf en biedt een eclectische mix met Cindy Sherman, Urs Fischer, Lynette Yiadom-Boakye, Maurizio Cattelan, Philippe Parreno, Luc Tuymans, David Hammons en ander hip kunstvolk.

www.pinaultcollection.com

4. Vincent Geyskens

Waar: Museum M, Leuven

Wanneer: tot 05/09

Wat is schilderkunst eigenlijk? Waarom gedraagt ze zich als een zombie die uit de dood blijft herrijzen? En hoe kunnen we beelden bevrijden van de conventies die ze oproepen? Niet alleen Luc Tuymans en Michaël Borremans zoeken naar antwoorden op die vragen, ook Vincent Geyskens houdt zich ermee bezig, en gaat met zijn schilderijen, etsen en collages onze bevooroordeelde en door beeldstrategieën bewerkte blik te lijf. Dat doet hij door te kijken en te tonen, te krassen en te knippen, en door het materiële van het schilderen te benadrukken.

Vincent Geyskens
Vincent Geyskens© Vincent Geyskens

Een stuk huid, een spat verf, een blote kont of gemorste melk: het is aan de kijker om het verknipte en verminkte beeld opnieuw samen te stellen. Museum M brengt verschillende van Geyskens’ kaderreeksen van de afgelopen tien jaar samen, aangevuld met oudere referentiewerken. Samen laten ze zich bekijken als een zoektocht naar het statuut van het beeld in deze eenentwintigste- eeuwse datadictatuur.

www.mleuven.be

5. Elles font l’abstraction

Waar: Centre Pompidou, Parijs

Wanneer: tot 23/08

Volgens de meeste cursussen kunstgeschiedenis werd de abstracte kunst begin twintigste eeuw uitgevonden door visionaire schilders als Kandinsky en Malevitsj, en vrouwen speelden er slechts een tweederangsrol in. Dat rigide beeld moet danig worden bijgesteld. Al in 1906 schilderde de Zweedse Hilma af Klint haar eerste serie esoterisch geïnspireerde, louter uit kleuren, lijnen en vormen opgetrokken werken. Danseressen als Loie Fuller gebruikten eind negentiende eeuw hun lichaam als abstract ruimtelijk expressiemiddel.

Elles font l'abstraction
Elles font l’abstraction© Henry Groskinsky Lige Inc.

De Zwitserse Sophie Taeuber-Arp werd tijdens WO I een sleutelfiguur van het dadaïsme, en kunstenaressen binnen Bauhaus experimenteerden met fotografie, film en textiel. Deze expo is een soort alternatieve geschiedenis van de talloze vrouwen die een bijdrage leverden aan de abstracte kunst. Van 1860 tot 1980, van de hippe galeries van New York tot het hinterland van Brazilië, van vermaarde vrouwen als Barbara Hepworth, Louise Bourgeois en Sonia Delaunay-Terk, tot minder bekende kunstenaressen die onterecht in de schaduw van mannelijke tijd- en stielgenoten kwamen te staan.

www.centrepompidou.fr

KLASSIEK

1. Festival Musiq3

Waar: verschillende locaties in Brussel

Wanneer: 25-27/06

De Franstalige tegenhanger van het Klarafestival in Brussel is misschien bescheidener maar des te gezelliger. En u komt op plekken die u misschien nog niet kent, zoals het Lumentheater in Elsene.

Festival Musiq3
Festival Musiq3© Veerle Vercauteren

Tips? Twee keer de voortreffelijke barokvioliste Amandine Beyer (op 26 juni met haar zus Laurence en op 27 juni met Shirly Laub en orkest) of, nog bruisender, Julie Depardieu (dochter van), die eveneens op 27 juni samen met twee muzikanten een voorstelling op het toneel tovert rond Misia Sert. Misia wie? Ravel droeg La valse aan haar op en Satie de Trois morceaux en forme de poire. Renoir, Toulouse-Lautrec, Diaghilev, Picasso, Coco Chanel, Cocteau, Proust en vele anderen lagen aan haar voeten. U weldra ook.

www.lesfestivalsdewallonie.be/festivals/festival-musiq3

2. Midis-Minimes & Zomer van Sint-Pieter

Waar: in hartje Brussel en Leuven

Wanneer: in juli en augustus

Het is al jarenlang dé succesformule van de zomer: korte middagconcerten in Brussel en Leuven, die ampel tijd laten voor een aperitief of een lunch. Door de jaren heen is de kwaliteit alleen maar gestegen. De ene dag barokmuziek op oude instrumenten, de volgende een pianist of een jong Belgisch ensemble: elke middag kan een ontdekking zijn.

Midis-Minimes & Zomer van Sint-Pieter
Midis-Minimes & Zomer van Sint-Pieter© GF

Tips? Contratenor Paulin Bündgen en het ensemble Clematis op 15 juli in Leuven en op 16 juli in Brussel met muziek uit de wordingsgang van Bach. Sophie Karthäuser met liederen van Fanny en Felix Mendelssohn (op 27 juli in Brussel en op 28 juli in Leuven). Thomas Dieltjens en Piet Kuijken met de Visions de l’Amen van Olivier Messiaen (op 10 augustus in Brussel en op 11 augustus in Leuven). En nog veel meer. www.midis-minimes.be

www.30 cc.be/zomer

3. MAfestival

Waar: verschillende locaties in Brugge

Wanneer: 06-14/08

We vergeten het soms, maar weinig steden zijn zo geschikt voor een festival met oude muziek als Brugge. Tenslotte is ook die stad grotendeels een historische reconstructie. Het programma van het MAfestival is dit jaar bijzonder eclectisch: van de Spaanse renaissance, via het ontstaan van de opera en andere barokke feesten, tot de Parijse avant-garde van de vroege twintigste eeuw.

MAfestival
MAfestival© Bendt Eyckermans

Tips? Ultima-laureate Romina Lischka in haar cultuuroverschrijdende project met Ghalia Benali en Neva Özgen (op 12 augustus) of het slotconcert op 14 augustus, waarin Händel en Bach een ongewone, barokke blik op de klassieke mythologie werpen in The Choice of Hercules en Der Streit zwischen Phoebus und Pan. Uiteraard is er ook het traditionele concours, dat dit keer de barokke melodie-instrumenten aan het woord laat.

www.mafestival.be

4. Laus Polyphoniae

Waar: AMUZ, Antwerpen

Wanneer: 20-29/08

Het levensverhaal van Josquin des Prez is een celebrity story van formaat. Geen hof of hij was er welkom. De koning van Frankrijk, de paus, Filips de Schone en de Sforza’s in Milaan: ze waren tuk op Josquin. Maar in tegenstelling tot de beroemdheden van vandaag hield hij zich niet bezig met schandaaltjes. Hij schreef missen. Zowat de meest complexe missen van zijn tijd. Naast motetten, chansons, enzovoort.

Laus Polyphoniae
Laus Polyphoniae© GF

Daar werd je toen beroemd mee. Het festival Laus Polyphoniae wordt dit jaar een hybride festival waar ensembles uit de Lage Landen liveconcerten met muziek van Josquin brengen, terwijl internationale artiesten streamen vanuit Tokio, Boston en York. Een tip? Het In memoriam-concert van het Huelgas Ensemble op 27 augustus, met muziek van Josquin, Gombert, Brumel en de hedendaagse Duitse componist Jörg Schnepel.

www.amuz.be

5. Collegium Vocale Crete Senesi

Waar: Asciano, Toscane

Wanneer: 25-30/07

Misschien is reizen in de zomer nog altijd niet zo’n goed idee. Maar mogen we dromen dat een retraite ten zuiden van Siena ons het Boccacciogevoel kan geven, ver van de pandemie? Ook dit jaar nodigt Philippe Herreweghe een aantal van de beste musici uit om een fijnproeverspubliek de haute cuisine van de klassieke muziek te laten degusteren onder de Toscaanse zon, op de karige heuvels van de Crete Senesi.

Collegium Vocale Crete Senesi
Collegium Vocale Crete Senesi© GF

Voorbeelden? Alle cellosonates van Beethoven met Nicolas Altstaedt en Alexander Lonquich, of Julian Prégardien, Marie-Elisabeth Hecker en Martin Helmchen die Beethoven en Schubert spelen. En uiteraard is er het Collegium Vocale. Niet toevallig in motetten van Johann Hermann Schein (een voorganger van Bach, zowel in Weimar als in Leipzig), want die componeerde deze geestelijke stukken naar eigen zeggen ‘in een bijzonder lieflijke Italiaans-madrigaleske stijl’.

www.collegiumvocalecretesenesi.co

PODIUM

1. Dansand!

Waar: verschillende locaties in Oostende

Wanneer: 02-04/07

Zon! Zee! Zand! Zalige dans! Zo zet u de zomer in dankzij het tweejaarlijkse festival Dansand!. Het strand en de dijk van Oostende vormen het hoofdpodium waar u kunt kijken naar, of u wagen aan, een dansje. Tijdens Warm up bijvoorbeeld, onder de begeleiding van P.A.R.T.S., de dansschool van Anne Teresa De Keersmaeker.

Dansand!
Dansand!© Danny Willems

Doet u het liever wat kalmer aan? Kies voor Listen Here: These Woods, de boswandeling van choreograaf Daniel Linehan. Wie zich vooral wil laten innemen door magische dans trekt naar Dances of Death, Michiel Vandeveldes ontroerende ode aan zijn overleden moeder. Of proef Another Sacre, Alain Platels versie van Igor Stravinsky’s iconische Le Sacre du printemps. Avonturiers kiezen voor de First Dates tussen twee artiesten, zoals die tussen multi-instrumentalist Eva Van Deuren en de Griekse danseres Sophia Danae Vorvila. Vuurwerk op het strand is verzekerd.

www.kaap.be/dansand

2. Diva

Waar: FroeFroe, Antwerpen (tijdens Zomer van Antwerpen)

Wanneer: 13/07-25/07

Een publiek met een opgefleurd hart terug naar huis sturen: dat is dé specialiteit van figurentheater FroeFroe. Al 37 jaar boetseren en timmeren Marc en Jan Maillard de gekste creaturen, die ze loslaten op een podium waar poppenspelers, acteurs én muzikanten rondscharrelen.

Diva
Diva© Marc Maillard

Op zo’n vrolijk volle scène ontrollen zich steevast wervelende stukken die af en toe een toneelklassieker herwerken, zoals Macbeth. Even graag spelen de FroeFroe-tovenaars met klassiekers uit het operarepertoire. Dat is in Diva het geval. Aan de basis ligt Gérard Corbiaus film Farinelli (1994) over een Italiaans broederpaar in het barokke Europa van de achttiende eeuw. De twee verliezen elkaar in hun ijver om de allerbeste operazanger te worden. Tot ook het leven van de best zingende broer – de diva – een deuk krijgt. Diva wordt ontroerend, meeslepend én grappig.

www.froefroe.be

3. Sono io?

Waar: Circus Ronaldo, Gent (tijdens Miramiro)

Wanneer: vanaf 16/07

In de trailer van Sono io? zie je Pepijn Ronaldo, die met wat zoekende passen door een verwilderde tuin loopt. Je hoort in de verte een lachband. Zodra Pepijn een roestige deur opent, rollen de lachsalvo’s naar buiten. De camera zwenkt de duistere ruimte in en je ziet een uitgeleefde theaterzaal. Achter de fluwelen gordijnen zit vader Danny Ronaldo schaapachtig kijkend in een badkuip.

Sono lo?
Sono lo?© Joke van den Heuvel

Naast hem: een gettoblaster waaruit gelach klinkt. Vader Ronaldo klautert uit bad, droogt zich af en dan begint een speelse scène. Stoeiend met ballonnen en een trompet tonen vader en zoon dat ze vader en zoon zijn, laverend tussen bewondering en irritatie. Wij beloven een parel van een vader-zoonstuk.

www.fransbrood.com/producties/sono-io

4. Theater Aan Zee

Waar: verschillende locaties in Oostende

Wanneer: 23/07-3/08

Zin in een roadtrip? Rijd naar Oostende, rep u naar cultuurcentrum De Grote Post en duik tijdens De bastaard in de mooie wagen van Rashif El Kaoui. Hij maakte met documentairemaker Ahmet Polat de reis die zijn vader jaren geleden ondernam. De man vertrok in Marokko, belandde in België en stierf in Zuid-Frankrijk. El Kaoui is naast acteur ook een begenadigd schrijver en rapper.

Theater Aan Zee
Theater Aan Zee© Krista van der Niet

De bastaard trakteert dus op ravissante zinnen en een rollend ritme. Zijn evenzeer een bezoek waard: de heerlijke KVS-musical L’homme de La Mancha met Jacques Brel-vertolker Filip Jordens in de hoofdrol, het even muzikale als geëngageerde Geel hesje van Het Nieuwstedelijk en Piano Works Debussy, waarin Lisbeth Gruwez met branie danst op de pianotonen van Claire Chevallier.

www.theateraanzee.be

5. Wonderland

Waar: LOD & Bijloke Muziekcentrum, Gent

Wanneer: 10-29/08

Wellicht meer dan ooit is het tijd voor een dosis bewondering. Plaats van afspraak: de gezellige binnentuin van De Bijloke in Gent. Daar poten Muziektheater LOD en Bijloke Muziekcentrum een coronaproof tribune neer voor een groot podium, dat in augustus het mekka wordt van zowat al het creatieve volk dat de Arteveldestad rijk is. Er zijn enkele creaties van LOD te zien, zoals Zoutmijnen en zenuwlijders, muziektheater over het bewogen verleden in Duitsland van de grootvader – letterzetter van beroep – van regisseur Marlies Tack.

Wonderland
Wonderland© Michiel Devijver

Kristien De Proost bemeestert het podium. Voorts springen het performancecollectief Ontroerend Goed, het danscollectief Kabinet K én het muziekensemble SPECTRA op de scène. Wie zin heeft in een met spitse dialogen gekruide lunch schuift aan voor de lunchvoorstellingen met theatermaker Lies Pauwels of dichteres Delphine Lecompte.

www.bijloke.be

JAZZ

1. Gent Jazz ‘Back To Live’

Waar: Bijlokesite, Gent

Wanneer: 08-18/07

In Gent hebben ze het allergrootste jazzfestival van België. Vorig jaar nog in een coronazakformaat, dit jaar liggen de ambities op De Bijloke een heel pak hoger. Het lijkt erop dat 2021 de editie van de pianisten zal worden. We kijken uit naar publiekslieveling Jef Neve, die muziek brengt van zijn jongste album Mysterium.

Gent Jazz 'Back To Live'
Gent Jazz ‘Back To Live’© Rob Walbers

De Afro-Cubaanse pianist Gonzalo Rubalcaba, een van de favorieten van Dizzy Gillespie, komt samen met zangeres Aymée Nuviola. Tigran Hamasyan zet dan weer met zijn trio Armenië op de jazzkaart. De headliner van 11 juli wordt Wim Mertens, de wereldberoemde newagemuzikant die zijn veertigjarige carrière komt vieren. Voeg daarbij nog een reeks topzangers als Naima Joris, Tutu Puoane, Lady Linn, José James én Ceramic Dog, het powertrio van gitarist Marc Ribot, en Gent Jazz is weer springlevend!

www.gentjazz.com

2. Brosella XXS

Waar: Groentheater, Brussel

Wanneer: 09-11/07

Brosella is het sympathiekste muziekfestival van Brussel, op maat van groot en klein, jong en oud. Een festival met het hart op de juiste plaats ook. Geheel in de geest van solidariteit die het al 45 jaar uitstraalt, is er dit jaar voor een ‘pay what you can’-systeem gekozen, waarbij u zelf de toegangsbijdrage bepaalt. Die wordt goed besteed. Op vrijdag 9 juli regeert de jazz manouche, waarop Brosella als motor achter de Djangofollies een patent heeft.

Brosella XXS
Brosella XXS© GF

Vioolvirtuoos Alexandre Cavalière kruist de degens met gitaarwonder en klarinettist Myrddin, de volledige familie De Cauter, schatbewaarders van de zigeunerjazz en flamenco in Vlaanderen, incluis. Zaterdag is voor de folkies, maar op zondag tekenen we weer present voor Bram De Loozes Pentadox, 3Men in a Boat ontmoet Louis Sclavis, de Franse doyen van de klarinet, en het Brussels Jazz Orchestra gaat in zee met DJ Grazzhoppa. De avond eindigt met een uitgelaten dansfeest op de beats van Stuff.

www.brosellafestival.be

3. Jazz à Juan

Waar: Antibes, Juan-les-Pins

Wanneer: 09-20/07

De Europese jetset trekt elke zomer naar de badplaats Juan-les-Pins, aan de Côte d’Azur. In hun slipstream: een contingent jazzliefhebbers. Het plaatselijke jazzfestival is een van de oudste van Europa. In 1951 was Sidney Bechet, de sopraansaxofonist uit New Orleans die van Frankrijk zijn nieuwe thuis had gemaakt, er getrouwd. Na zijn dood in 1959 werd dit festival voor het eerst ingericht, te zijner nagedachtenis.

Jazz à Juan
Jazz à Juan© Ami Sioux

Sindsdien gaven jazzlegendes als Charles Mingus, Miles Davis en John Coltrane acte de présence in de Jardin de La Pinède, het met naaldbomen begroeide park dat uitzicht biedt op het verderop gelegen Cannes. Dit jaar verwelkomt de Pinède ronkende namen als Gregory Porter, Melody Gardot, gitarist John McLaughlin, James Brown-alumnus Maceo Parker en het Jazz at Lincoln Center Orchestra onder leiding van trompettist Wynton Marsalis. Jazz à la Mediterranée, ça swingue!

www.jazzajuan.com

4. Gaume Jazz

Waar: Rossignol

Wanneer: 06-08/08

Diep in de glooiingen van de provincie Luxemburg ligt het schilderachtige dorpje Rossignol-Tintigny. Daar viert het Gaume Jazz Festival dit jaar zijn 37e verjaardag. Op 5 podia zorgen 120 muzikanten uit 12 landen voor een breed aanbod van traditionele jazz tot moderne avant-garde. Gezelligheid troef, want Gaume Jazz is nog gedrenkt in couleur locale. Het festival beroemt zich overigens, naast de muziek, op zijn culinaire aanbod.

Gaume Jazz
Gaume Jazz© Stefaan Temmerman

Wij zijn vooral erg benieuwd naar wat Aka Moon op 6 augustus zal serveren. Het eigenzinnige fusiontrio sloeg de handen in elkaar met de Congolese singer-songwriter Fredy Massamba, de Portugese accordeonist Joao Barradas en pianist Fabian Fiorini om zich samen te laven aan het beroemde Opus 111, de allerlaatste pianosonate van Beethoven. Merkwaardig, op zijn minst.

www.gaume-jazz.com

5. Jazz Middelheim

Waar: Park den Brandt, Antwerpen

Wanneer: 13-17/08

Het beste jazzfestival van Vlaanderen? Begonnen als promenadeconcert van de openbare omroep in het Middelheimpark op het einde van de jaren zestig, is de omvang en ambitie van Jazz Middelheim alleen maar blijven groeien. Het familiekarakter van weleer heeft plaatsgemaakt voor een goed geoliede organisatie die elk jaar opnieuw een festival van wereldformaat neerzet. Vaste prik voor jazzminnend Vlaanderen.

Jazz Middelheim
Jazz Middelheim© Getty Images

Dit jaar gaan wij vooral kijken naar festivalvriend John Zorn. Die gaat voor een herneming van de controversiële trioset uit 2009. Toen nog samen met Laurie Anderson en Lou Reed, nu neemt superproducer Bill Laswell de plaats in van Reed. MixMonk verenigt dan weer twee steengoede Belgen, pianist Bram De Looze en saxofonist Robin Verheyen, met de werelddrummer Joey Baron. Een trio dat bij elke nieuwe passage indrukwekkender wordt.

www.jazzmiddelheim.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content