Helemaal geen oorlogsheld: het legerdossier van Jürgen Conings doorgelicht
‘De Morgen’ kreeg het persoonlijke hr-legerdossier van Jürgen Conings in handen. Wat blijkt hieruit? De voortvluchtige terreurverdachte was een doorsneemilitair. Geen Rambo of sniper, zoals hij de afgelopen weken regelmatig werd voorgesteld. Laat staan een oorlogsheld.
Jobhopper
Tijdens zijn militaire loopbaan wisselde Jürgen Conings (46) elf keer van functie. Voor een ‘gewone’ vrijwilliger is dat erg veel.
Conings begon zijn loopbaan als soldaat bij het Bataljon Bevrijding – 5 Linie uit Leopoldsburg (1992-1999). Een klassieke infanterie-eenheid. Na zeven jaar vroeg hij een ‘tijdelijke ambtsontheffing’ aan. Nog een jaar later, in 2000, nam hij formeel ontslag. Volgens meerdere bronnen ging Conings aan de slag als bewakingsagent in de privésector.
In 2003 keerde Conings terug naar het leger. Hij wilde para worden. Zijn tijd bij 3 Para in Tielen was echter kort; na slechts enkele weken hield Conings het voor bekeken. Zijn paratraining zelf was toen nog niet begonnen. Hij verhuisde terug naar het Bataljon Bevrijding.
In 2005 maakte Conings een carrièreswitch: hij werd radioman. Eerst bij de gespecialiseerde Groep CIS, later onder meer op een NAVO-post in het Duitse Heidelberg en tot slot bij de 10de Tactische Wing in Kleine-Brogel (2010-2017). Op die basis liggen de Amerikaanse kernwapens.
Een nieuwe stap volgde in 2017. Conings trok naar de militaire politie of kortweg de MP’s. Eerst werkte hij in Peutie, later in Leopoldsburg. Na een conflict met zijn overste verhuisde hij in juni 2020 naar de Cel Pre-Deployment Training, een eenheid die militairen voorbereidt op buitenlandse missies. Hier kreeg Conings toegang tot het wapenarsenaal.
Opmerkelijk: Conings kreeg de laatste vijf jaar – toen hij al op de radar van de Staatsveiligheid stond als een mogelijk gevaarlijke extremist – toch steeds een ‘goede’ evaluatie (de militaire beoordelingsschaal: onvoldoende, voldoende, goed). In zijn persoonlijk legerdossier is maar één straf terug te vinden: vier dagen licht arrest in 2019, na een ongeoorloofde mening op sociale media. Het Belgisch leger vond dat die ‘haar imago schaadde’.
Internationaal
Conings was vaak in het buitenland. Tijdens de jaren 90 trok hij drie keer naar de woelige Balkan. In 2003, meteen na zijn terugkeer bij het leger, was hij in Afghanistan. Een land dat hij ook in 2011, 2017 en 2018 aandeed. Conings verbleef voorts nog twee keer in Jordanië, in 2014 en 2016, om de Belgische F-16’s daar te beveiligen.
Twee dingen vallen op. Eén: zijn eerste opdracht in Afghanistan, als bewaker van de luchthaven in Kaboel, werd afgebroken na een maand. Bronnen zeggen dat Conings naar huis werd gestuurd na de zelfdoding van zijn moeder. Twee: zijn laatste missie in Afghanistan, in 2018 als MP, volgde negen maanden na zijn voorlaatste opdracht ter plaatse. Een militair krijgt normaal minstens een jaar rust tussen zulke veeleisende operaties.
Of Conings posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) overhield aan zijn vele buitenlandse missies blijft een vraagteken. Zijn oud-collega Tomas Boutens, militair bij het Bataljon Bevrijding tot zijn veroordeling wegens extreemrechts terrorisme, suggereerde dit meteen na Conings’ verdwijning. Zelf lijkt hij nooit psychologische hulp te hebben gevraagd of gekregen in het leger. In zijn medische onkostennota’s is hier niets over terug te vinden.
Trouwens, dat Conings in 2018 al zo snel terugkeerde naar Afghanistan wijst erop dat hij hier zelf mee akkoord ging. Zowat elke militair kent namelijk de 1 jaarregel. Conings allicht ook. Tijdens zijn loopbaan was hij twee keer lokaal afgevaardigde voor een legervakbond.
Scherpschutter
Jürgen Conings is al sinds 17 mei op de vlucht. Donderdag werd zijn rugzak met jachtmunitie, medicatie en proviand gevonden in de buurt van natuurpark Hoge Kempen in Limburg. Hijzelf blijft spoorloos.
Hoe dat kan? De voorbije weken werd regelmatig de link gelegd met Conings’ verleden als sluipschutter: iemand die zich weken- of maandenlang kan verbergen in de natuur. Buitenlandse media zoals De Telegraaf doopten hem vervolgens om tot ‘de Belgische Rambo’. In online-steungroepen werd Conings aanzien als een oorlogsheld.
Op basis van zijn hr-legerdossier klopt dit niet. Wat zijn status als oorlogsheld betreft: tijdens zijn carrière ontving Conings veertien medailles. Vier voor anciënniteit, acht voor deelname aan buitenlandse missies en twee voor werk bij de NAVO. Dit zijn doorsneemedailles. In België worden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in de VS, zelden of nooit aparte medailles uitgereikt voor heldendaden.
Wat Conings’ achtergrond als sluipschutter betreft: het klopt, hij was gedurende anderhalf jaar (2003-2004) ‘scherpschutter’ voor het Bataljon Bevrijding. Maar hij was geen ‘sniper’. En dit maakt een groot verschil.
Een scherpschutter is een militair die binnen een sectie, een legergroep van tien man sterk, het best schiet. Hij draagt een speciaal geweer mee. In het geval van Conings was dat een AI-AW. Conings kreeg hiervoor extra schiettrainingen, maar daar bleef het ook bij. Een sniper is een elitesoldaat die opgeleid wordt om lange tijd in de wildernis te overleven. Om zich onzichtbaar te maken. Om te verkennen en te doden – zoals in de films dus.
Conings was geen elitesoldaat. Hij behaalde geen enkel brevet in die richting (klimmen, duiken, survival). Conings beschikte enkel over een aantal basisbrevetten zoals eerste hulp, radioherstelling en magazijnbeheer.