Groen: "Minstens 20 bedrijven lozen afvalwater met PFAS-stoffen in Schelde", chemiesector ontkent
Minstens 20 bedrijven zouden afvalwater met PFAS-chemicaliën in de Schelde lozen. Dat zegt Vlaams parlementslid Mieke Schauvliege (Groen). PFAS is de groep van niet-afbreekbare stoffen waartoe ook PFOS behoort. Schauvliege pleit voor strengere lozingsnormen gebaseerd op de meest strikte gezondheidsnormen en veel strengere controles op die lozingen. De chemiesector spreekt tegen dat er afvalwater met PFOS geloosd wordt. "De bedrijven volgen alle milieuregels."
Uit informatie die Schauvliege heeft opgevraagd bij Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) blijkt dat een 20-tal bedrijven in de Antwerpse haven afvalwater lozen in de Schelde met niet-afbreekbare PFAS-stoffen, de groep waar ook PFOS toe behoort. Het gaat onder meer om chemiebedrijven als BASF, Bayer en INEOS en petrochemische bedrijven als Exxonmobil en Total.
Dat gaat over gevaarlijke stoffen die niet afbreekbaar zijn
"In vissen uit de Schelde heeft de Vlaamse overheid in 2016 tot 60 microgram PFOS per kilogram lichaamsgewicht gemeten", zegt Schauvliege. De Europese norm hier ligt op 9,1 microgram per kilogram. Ook in het water zijn concentraties PFOS aangetroffen die tot 30 keer te hoog liggen.
"Dat gaat over gevaarlijke stoffen die niet afbreekbaar zijn", aldus Schauvliege. "Als die bedrijven lozen , komen die stoffen in het water terecht. Jaar na jaar komt dan meer PFOS in het lichaamsgewicht." Op een bepaald moment krijg je volgens haar veel te hoge waarden die schadelijk zijn voor mens en milieu.
"Die stoffen zijn alomtegenwoordig en dat is een groot probleem. We geraken daar eigenlijk nooit meer vanaf. Er kunnen misschien wel technieken ontwikkeld worden om te saneren, maar afbreken lukt niet. Eens deze stoffen in het oppervlaktewater zitten, zullen ze ook in het drinkwater terechtkomen."
In de praktijk blijkt dat de vastgestelde normen meerdere keren worden overschreden
"Op papier is blijkbaar alles geregeld - de Europese normen, de Vlaamse vertaling, de administratie die zou moeten controleren - maar in de praktijk blijkt dat de vastgestelde normen meerdere keren worden overschreden", stelt Schauvliege vast.
De praktijk en de theorie komen dus niet overeen. Volgens Schauvliege is het vergunningenbeleid veel te laks en wordt er te weinig gecontroleerd. "We moeten normen hebben die gebaseerd zijn op de meest strikte gezondheidsnormen en anderzijds moeten er veel meer controle worden uitgeoefend zodat er geen lozingen zijn die de norm overschrijden of dat er geen illegale lozingen zijn", vindt ze. "Ik denk dat daar echt wel werk aan de winkel is."
Sectorfederatie Essenscia weerlegt dat chemiebedrijven afvalwater met PFOS lozen in Schelde
Sectorfederatie Essenscia weerlegt dat meer dan 20 bedrijven een vergunning zouden hebben om afvalwater met PFOS te lozen in de Schelde. De organisatie betreurt "ten zeerste de foutieve informatie die hierover is verspreid", klinkt het in een persbericht.
Een bedrijfsvergunning voor de lozing van afvalwater zomaar linken aan de resultaten van PFOS-metingen in de Schelde houdt geen steek
Volgens Essenscia is het correct dat bepaalde bedrijven een vergunning hebben om afvalwater te lozen, maar gebeurt die lozing volgens strikte regels en heel strenge normen en is er daarop strikte controle door de Vlaamse overheid. "Maar dit gaat dus niet over vergunde lozingen van PFOS. Die stof is al meer dan 15 jaar verboden en de bedrijven die vandaag in de media genoemd worden, hebben die stof zelfs nooit geproduceerd. We zijn dan ook zeer verbaasd over de berichtgeving hierover."
Als er verhoogde PFOS-concentraties gemeten worden in het Scheldewater, is dit omdat die stof moeilijk afbreekt, aldus de sectorfederatie. Net daarom is er op basis van voortschrijdend wetenschappelijk inzicht beslist om dergelijke stoffen uit te faseren. Bovendien zijn er ook andere bronnen die de waterkwaliteit van de Schelde beïnvloeden, zoals huishoudelijk afvalwater, historische vervuiling of lozingen verder stroomopwaarts, klinkt het nog. Volgens Essenscia is er dus geen oorzakelijk verband met de huidige lozingen van bedrijven, want "die verlopen volgens het boekje en worden permanent opgevolgd op basis van milieukwaliteitsnormen".
"Bedrijven moeten uiteraard de milieuregels volgen en ze doen dat ook", zegt gedelegeerd bestuurder Yves Verschueren. "Een bedrijfsvergunning voor de lozing van afvalwater zomaar linken aan de resultaten van PFOS-metingen in de Schelde houdt echter geen steek en zorgt nodeloos voor commotie. Het is vooral jammer dat er op deze manier bijkomende ongerustheid wordt veroorzaakt in een complex milieudossier." Ook bij de bedrijven Ineos en Bayer zelf worden de claims tegengesproken.
In een reactie op het persbericht van Essencia erkent Mieke Schauvliege dat er geen een-op-eenrelatie kan worden aangetoond tussen lozingen van afvalwater en hoge PFOS-waarden in de Schelde. "Ik heb ook niet beweerd dat er illegale zaken gebeuren. Wat wij vooral zeggen is dat het hier gaat over niet-afbreekbare stoffen die in het milieu terechtkomen, en dat we daar heel voorzichtig moeten zijn."
Bekijk ook het interview met Mieke Schauvliege in "Het Journaal":
Beluister hieronder het interview met Mieke Schauvliege in "De ochtend" op Radio 1:
