Joe Manchin: een Trump-minnende Democraat die Biden in de wielen rijdt

Toen de machtigste Amerikaanse politicus van dit moment, Joe Manchin (73), vorige week in een opiniestuk in de Charlotte Gazette-Mail schreef dat ‘partijdige wetgeving de al verzwakkende samenhang van onze democratie vernietigt’, klonk dat als een oprechte zorg van de Democratische senator uit West-Virginia die zich al jaren laat voorstaan op zijn onpartijdigheid – of, zoals ze dat hier in de Verenigde Staten noemen, tweepartijdigheid. Hij is de man van het midden, helemaal niet vies van samenwerking met de rechtse Republikeinen, als hij daarmee de belangen van zijn achterban beter behartigt.

Maar doet hij dat nog steeds? Is zijn verzet tegen S.1, het wetsvoorstel waarmee de Democraten in Washington de verkiezingen eerlijker willen maken, nog steeds in lijn met wat zijn kiezers willen?

In zijn onpartijdigheid is Manchin een overblijfsel uit het verleden. Tot ver in de twintigste eeuw waren Democraten en Republikeinen nog niet zo gesorteerd als nu. Je had conservatieve Democraten en progressieve Republikeinen, die in de eerste plaats volksvertegenwoordigers waren: ze deden wat ze dachten dat het volk van hen verlangde (wat bijvoorbeeld ook kon betekenen dat het vooral zuidelijke Democraten waren die zwarte burgerrechten tegenhielden). Manchin is eigenlijk de laatste conservatieve zuidelijke Democraat: zo stemde hij in 50 procent van de wetsvoorstellen mee met Donald Trump, toen die president was, vaker dan welke Democraat ook.

Nu denkt hij nog steeds een soort brug te kunnen vormen tussen de twee partijen. ‘Zo lang als ik het voorrecht heb om uw senator te zijn’, schreef hij, ‘zal ik vechten om de mensen van West Virginia te vertegenwoordigen, om tweepartijdige compromissen te vinden hoe moeilijk dat ook is, en om politieke banden te smeden die een einde maken aan de verdeeldheid en helpen met het verenigen van het land waarvan we houden.’

Waarmee hij precies één partij helpt, en dat is niet de zijne.

Republikeins bolwerk

Manchins spagaat heeft historische wortels. Geboren en getogen in het mijnbouwdorpje Farmington, is hij volledig vergroeid met West Virginia, een arbeidersstaat die van links naar rechts is gekanteld. Zijn grootvader arriveerde in 1904 als Giuseppe Mancini uit Italië in New York, kreeg op Ellis Island de naam Joe Manchin en belandde als 11-jarige in de mijnen van de Appalachen. Rond zijn twintigste begon hij een vakbond, en later begon hij een garagebedrijf waar hij volgens website Politico de schulden van zijn klanten wel bijhield, maar bijna nooit probeerde te innen – daarna werd hij burgemeester. Zijn grootmoeder was ‘zo ongeveer de grootste liefdadigheidsinstelling van Farmington’, die zwervers onderdak bood, brood bakte voor haar buren en bemiddelde tussen zwangere tieners en hun ouders.

Manchins vader werd net als zijn opa burgemeester van het dorp; een oom werd een invloedrijke volksvertegenwoordiger en minister in de staat, tot aan zijn impeachment. Manchin, een stevige vent van één meter negentig, kon als quarterback gaan studeren aan de universiteit van West Virginia, maar raakte geblesseerd en ging verder met bedrijfskunde, om na zijn afstuderen in het familiebedrijf (een meubel- en tapijtzaak) te gaan werken. Er was rampspoed (de meubelwinkel brandde af, een oom kwam om bij een mijnramp), maar de familie vergroeide alleen maar meer met de stad en de staat, en het was logisch dat Joe Manchin in 1982 staatsafgevaardigde werd, toen staatssenator, toen staatssecretaris, toen gouverneur, en in 2010 landelijk senator.

Intussen was West Virginia van een Democratisch bolwerk in een Republikeins bolwerk veranderd. Maar ook al won Donald Trump de staat in 2016 met 70 procent van de stemmen, tóch werd de Democraat Manchin twee jaar later als senator herkozen met een conservatieve agenda: tegen abortus, tegen de regulering van vuurwapens, tegen milieu- en klimaatregels, vóór vakbonden en Obamacare, zorg voor iedereen. Dankzij decennia ervaring – als winkelier in Farmington en als lokaal politicus – weet hij wat zijn achterban wil. ‘Alle mensen met wie hij opgroeide waren Democraten’, zei Jonathan Kott, een voormalige adviseur, zaterdag in The New York Times. ‘Dat zijn ze nu niet meer, maar in Manchins ogen zijn ze niet veranderd. Ze zijn nog steeds dezelfde mensen.’

Niet over de inhoud

Maar het merkwaardige is dat zijn achterban nu in grote mate wil wat de Democraten in Washington willen. Zo’n tweederde van de Amerikaanse kiezers steunt S.1, het wetsvoorstel dat het makkelijker moet maken om te stemmen, de gerrymandering moet tegengaan (het zodanig indelen van kiesdistricten in de staat dat de partij aan de macht meer afgevaardigden krijgt), en de stromen van anoniem geld naar politici moet indammen. Ook een meerderheid van de Republikeinen is voor, blijkt uit onderzoek van Data for Progress.

Het baarde rechtse machten zoals de gebroeders Koch, belangrijke doorsluizers van financiële steun aan Republikeinen, grote zorgen. In januari kwamen ze bij elkaar, en concludeerden dat ze het wetsvoorstel niet konden tegenhouden door het over de inhoud te hebben. ‘Als de wet neutraal wordt beschreven, hebben de mensen er veel waardering voor’, zei Kyle McKenzie, een Koch-analist, volgens opnamen die in handen kwamen van Jane Mayer van The New Yorker, de onderzoeksjournalist die al jaren de macht van dit zogeheten Dark Money beschrijft. De conclusie van McKenzie: de wet moest worden tegengehouden door angst te zaaien, en te zeggen dat het een truc van de Democraten was. Ze richtten zich heel specifiek op één senator: Joe Manchin.

Via reclamespotjes in West Virginia zeiden ze dat de wet ‘partijdig’ was. De Koch-organisatie Americans for Prosperity lanceerde de website West Virginia Values, die mensen opriep om Manchin te mailen en te vertellen dat hij ‘de Stem is die West Virginia Nodig heeft in DC – om de partijdige agenda van Washington te verwerpen’.

En toen schreef Manchin het opiniestuk in de Charleston Gazette-Mail. Nergens heeft hij het over de inhoud van het wetsvoorstel waartegen hij zich keert; hij keert zich alleen tegen de dreiging dat alleen de Democraten ervoor zouden stemmen. ‘Partijdige stemrechthervorming zal de partijdige verdeeldheid alleen maar groter maken’, schrijft hij.

Applaudisseren

Om diezelfde reden zal hij ook de filibuster niet beëindigen, zegt hij. Dat is de regel in de senaat die een drievijfde meerderheid vereist (op dit moment betekent dat, naast vijftig Democraten, tien Republikeinen) om verzet van de oppositie te breken. Mitch McConnell, de leider van de Republikeinse oppositie, gebruikte die regel al ettelijke keren om de agenda van Barack Obama te blokkeren, en wil dat ook met de agenda van Biden doen, heeft hij al aangekondigd (‘We zijn er 100 procent op gericht om deze nieuwe regering te stoppen’, zei McConnell in maart). De Democraten hebben al hun vijftig senatoren nodig om de regel te schrappen, en dan zonder hulp van de Republikeinen wetten te kunnen maken. Zonder Manchin is dat onmogelijk.

Dat juist de Republikeinen in veel staten van Amerika eenzijdig wetten invoeren die het stemmen moeilijker maken, liet Manchin buiten beschouwing. Dat hij met zijn eis van tweepartjdigheid de Republikeinen juist een reden geeft om níet samen te werken, ontkent hij. ‘Geef ze wat tijd’, zei hij tegen journalist Chris Wallace van Fox News, die Manchin vorige week ‘naïef’ noemde.

‘Een wijs man zei ooit dat het moed vergt om op te staan tegen je vijanden, meer maar moed om op te staan tegen je vrienden’, zei een directeur van Koch-vehikel Americans for Prosperity onlangs in een Facebookvideo. ‘Dat is wat Joe Manchin doet. Daarvoor moeten wij applaudisseren.’