Applaus én boegeroep voor knielende voetballers op EK: welke ploegen doen eraan mee? En waarom is het zo een issue?

Het was de Amerikaanse American football-speler Colin Kaepernick (33) die als eerste knielde voor een wedstrijd in 2016. Dat gebeurde tijdens het spelen van het Amerikaanse volkslied. Kaepernick zei dat hij geen trots kon tonen voor de vlag van een land dat zwarte mensen onderdrukte. Het anti-racismegebaar werd een symbool in de sport en tijdens protesten. Het werd overgenomen door de Black Lives Matter-beweging en gebruikt tijdens de protesten na de dood van George Floyd, de zwarte Amerikaan die vorig jaar werd gedood door een witte politieman. Die laatste hield meer dan negen minuten lang zijn knie op Floyds nek in Minneapolis.

Sommigen zien het als een gebaar tegen racisme en juichen het toe, anderen vinden dat het een politiek statement is geworden en dat het geen plaats heeft in de sport. De organisatie Black Lives Matter wordt bovendien zelf verweten racistisch (anti-wit) te zijn en op te roepen tot geweld.

Niet zo veel. Onze Rode Duivels wel. In tegenstelling tot de thuisploeg knielden ze zaterdag in het Krestovsky Stadium in Sint-Petersburg vóór de wedstrijd tegen Rusland, iets wat ook de Spaanse scheidsrechter Antonio Mateu Lahoz deed. Het resultaat was boegeroep en gefluit van de ongeveer 30.000 aanwezige thuisfans in de tribunes. “Het interesseert me hoegenaamd niet wat anderen daarover denken”, aldus Romelu Lukaku eerder in Deviltime bij VTM. “Ik vecht voor diversiteit. Niet alleen voor de zwarte gemeenschap, ook voor de vrouwen. Kleur, seksualiteit, geloof, maakt niet uit. Iedereen moet gerespecteerd worden.”

Ook de Engelse ploeg deed het zondag voor zijn openingswedstrijd tegen Kroatië. De spelers van de Engelse Premier League doen het al langer als protest tegen racisme en discriminatie en de Engelse ploeg zal het tijdens het EK voor elke wedstrijd doen. Ook de spelers van Wales en Zwitserland knielden voor hun wedstrijd zaterdag. Wales doet het elke keer, de Zwitsers waren alleen solidair en deden het voor hun wedstrijd tegen Noord-Macedonië niet. De spelers van Schotland zullen het doen voor de wedstrijd tegen Engeland vrijdag in het Wembley Stadion, maar blijven voor hun thuiswedstrijden rechtstaan. 

De spelers van Frankrijk lieten al weten dat ze het dinsdag voor de wedstrijd tegen Duitsland ook willen doen. Ze deden het al tijdens een vriendschappelijk duel tegen Wales.

De Russen deden het zaterdag niet en ook de Kroaten bleven staan, zowel tijdens de vriendschappelijke match tegen de Rode Duivels in het Koning Boudewijnstadion op 6 juni als voor de wedstrijd tegen Engeland zondag. 

Deden het ook niet in hun openingswedstrijd: Italië, Turkije, Denemarken en Finland. Het is niet duidelijk of ze het uit solidariteit wel zullen doen als ze tegen respectievelijk Wales of België spelen. Nederland, Oekraïne, Oostenrijk, Noord-Macedonië en Tsjechië deden het ook niet voor hun openingswedstrijd. Nederland kondigde aan dat het nooit zal knielen, iets wat ook Polen en Slovakije deden.

Verder blijft het afwachten. De kans lijkt klein dat Spanje het zal doen, want het land deed het nooit eerder. Hetzelfde geldt voor Zweden, Portugal, Duitsland en Hongarije.

De UEFA riep supporters al op om respect te hebben voor spelers en teams die knielen. “Elke speler die om gelijkheid tussen mensen wil vragen door te knielen, zal dat mogen doen.”