lokale verkiezingen

Politicologen: afschaffen opkomstplicht is historische vergissing

 ©  BELGA

Vlak voor de stemming erover waarschuwen Vlaamse politicologen nogmaals: de opkomstplicht afschaffen zal de lokale democratie verzwakken.

Jan-Frederik Abbeloos

‘Politieke wetenschappers zijn het zelden eens met elkaar, maar dit keer is het overduidelijk. Het afschaffen van de opkomstplicht zal leiden tot minder deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen.’ In een opiniestuk in deze krant luiden meer dan twintig politicologen, onder wie Johan Ackaert (UHasselt), Carl Devos (UGent) en Stefaan Walgrave (UA), nogmaals de alarmbel over de hervormingen van de lokale stembusslag vanaf 2024.

Hun bezorgdheden liggen in lijn met de punten die Ackaert eerder al tijdens een hoorzitting in het Vlaams Parlement aanstipte. Zonder de opkomstplicht zullen mensen met een lager opleidingsniveau en een minder gunstige sociaal-economische positie minder gaan stemmen, klinkt het. ‘Men zegt dat het afschaffen van de opkomstplicht zal leiden tot minder “foertstemmen”. Maar als we kijken naar Nederland, Duitsland, en Frankrijk, dan zien we dat de extreme partijen daar net zulke hoge percentages halen als bij ons’, halen ze ook aan.

Geweten sussen

Dat er gepland wordt om de effecten van de afschaffing te evalueren – een eis van CD&V, dat de afschaffing niet genegen is – stelt de politicologen niet gerust. ‘Wij kunnen aannemen dat een aantal parlementsleden hiermee hun geweten wil sussen, maar we kennen geen enkel voorbeeld van een land dat de opkomstplicht opnieuw invoerde.’ De conclusie is hard. ‘Wordt 2021 het jaar waarin beslist werd dat we voortaan niet meer alle stemmen willen horen, en zeker niet langer die van de laagopgeleiden? We hopen, en vragen dat zo’n historische vergissing wordt vermeden.’ Vandaag wordt er mogelijk al gestemd over de nieuwe kiesregels in de bevoegde commissie van het Vlaams Parlement.