Direct naar artikelinhoud
AnalyseCoronavaccins

Pfizer, Moderna of toch Johnson & Johnson? De voor- en nadelen gewogen

Dit Pfizer-BioNtech vaccin, of toch liever een van Johnson & Johnson? Er zijn verschillen, maar die lijken vooral voer voor pezewevers.Beeld AFP

Mensen jonger dan 41 jaar kunnen zich via de QVAX-lijst kandidaat stellen om het Johnson & Johnson-vaccin te krijgen. Van Johnson & Johnson heb je, in tegenstelling tot Pfizer of Moderna, maar één prik nodig. Een goede oplossing om in één keer op reis te kunnen? We wegen de voor- en nadelen. 

Eén keer naar het vaccinatiedorp, en meteen klaar om op reis te gaan: dat is de belofte die het coronavaccin van Johnson & Johnson te bieden heeft. Waar men bij andere vaccins nog weken moet wachten op prik nummer twee, kan men na één dosis Johnson & Johnson al het coronacertificaat tegemoet zien, dat toelaat om te reizen binnen Europa.

Ideaal? Ja, maar. Er zitten nog zeker drie addertjes onder het gras.

1. U kunt misschien nog niet meteen op reis

Wie net is ingeënt, is nog altijd net zo vatbaar voor het coronavirus als daarvoor. Zo’n twee tot drie weken duurt het volgens onderzoeken voordat de immuniteit goed op gang is gekomen. Per individu is het niet te zeggen, maar gemiddeld zal een groep gevaccineerden dan gemiddeld 67 procent mínder corona krijgen, dan een groep die niet is ingeënt.

Je vaccinatie is dan kortom wel administratief in orde, maar dat betekent niet dat je al ‘veilig’ bent de dag na je prik. Vraag is nu dus of je je vaccinpaspoort metéén krijgt, of pas enkele weken na je laatste prik. Deze week moet Europa de knoop doorhakken over die kwestie. Dat wordt dus even afwachten.

2. De bescherming is (iets) minder goed

Eerlijk is eerlijk: de 67 procent bescherming van het Johnson & Johnson-vaccin is waarschijnlijk een onderschatting. Zo kwam de effectiviteit van het vaccin bij een analyse in de VS uit op 77 procent bescherming.

Maar dat kan nog steeds niet tippen aan de effectiviteit van de zogeheten ‘mRNA’-vaccins, van Pfizer/BioNTech en Moderna. Die komen uit op een bescherming tegen covid van 90 (Moderna) tot ruim 95 procent (Pfizer). Ook zijn er voorzichtige aanwijzingen dat de mRNA-vaccins iets beter beschermen tegen de gemuteerde virusvarianten uit onder meer India, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika.

Tegelijk zijn zulke verschillen ook een beetje voor de mierenneukers. Zo voorkomt het 1-prikvaccin van Johnson & Johnson liefst 85 procent van alle ernstige ziektegevallen, en (in onderzoeken met een loopduur van enkele maanden) alle sterfgevallen aan corona. Daarin is het vaccin weer wél aardig vergelijkbaar met de prikken van Pfizer en Moderna.

3. Het vaccin heeft (iets) meer bijwerkingen

Verstandig om de eerste dagen na vaccinatie niet al te enthousiast uw agenda vol te proppen: de coronavaccins geven in de meeste gevallen voelbare bijwerkingen, zoals hoofdpijn, vermoeidheid, spierpijn of koorts.

En het Johnson & Johnson-vaccin doet dat over het algemeen iets meer. Bij vooronderzoeken klaagden Johnson & Johnson-gebruikers iets vaker over koorts, hoofdpijn, misselijkheid en spierpijn. Al moet u dat nu ook weer niet te zwart-wit zien: zo gaven de Pfizer-ingeënten iets vaker aan dat ze een pijnstiller hadden genomen tegen de bijwerkingen. En ook voor de bijwerkingen geldt: met Johnson & Johnson bent u in één keer klaar, de Pfizertjes moeten nóg een keer afzien.

Tot slot is er bij Johnson & Johnson wel de zeer zeldzame bijwerking TTS: ongewone trombose met bloedplaatjestekort. Zeldzaam is hier echter het sleutelwoord. De bijwerking is in de VS na 8 miljoen Johnson & Johnson-prikken welgeteld 28 keer vastgesteld. Dat is een risico van grofweg 1 op 300.000, al kan het voor jongeren wat hoger liggen.

Waarom kan een vrijwillige AstraZeneca-prik niet?

Bij AstraZeneca, dat met dezelfde techniek werkt als Johnson & Johnson, werden gelijkaardige bijwerkingen vastgesteld. Toch blijft daar de leeftijdsgrens van 41 jaar ongewijzigd, zonder keuzemogelijkheid voor wie jonger is. Bij AstraZeneca moet je nog acht weken wachten voor een tweede prik. In tegenstelling tot Johnson & Johnson, waar slechts één spuitje nodig is, zou extra inzetten op AstraZeneca net de campagne vertragen om iedereen gevaccineerd te krijgen.

AstraZeneca is bovendien de enige producent die geen enkele garantie geeft over leveringen de komende weken. En er is het aanslepende conflict met de Europese Commissie, waardoor het contract wordt stopgezet vanaf 1 juli en enkel nog de geplaatste bestellingen zullen toekomen. Tegen dan zijn alle 40-plussers ingeënt. “Op AstraZeneca rekenen we eigenlijk niet echt meer”, zegt Dirk Dewolf, topman van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.

Let wel, dat wil niet zeggen dat de spuitjes van AstraZeneca de vuilbak ingaan. Ze worden mogelijk nog ingezet voor een derde prik of voor de Covax-campagne, om ontwikkelingslanden te bevoorraden met vaccins.