De staalnames werden uitgevoerd op maandag 7 juni. De vier locaties zijn een braakliggend terrein naast de basisschool De Stroom, de voetbalvelden van City Pirates en natuurgebied Het Rot aan de Charles Decosterlaan, de grenszone van de werf van de Oosterweelverbinding en het Sint-Annabos aan de voormalige parking van het Sint-Annabos, en de zuidoosthoek van het Galgenweelpark (woongebied).

De analyseresultaten werden vergeleken met de toetsingswaarden, zoals opgenomen in de richtlijn uitgegeven door de Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM op 5 maart 2021. Er werd vergeleken met de streefwaarden, richtwaarden en bodemsaneringsnormen. De streefwaarde (SW) is het gehalte aan verontreinigende stoffen of organismen op of in de bodem, dat in niet-verontreinigde bodems met vergelijkbare bodemkenmerken teruggevonden wordt.

De richtwaarde (RW) voor de bodemkwaliteit is de waarde waaronder de bodem al zijn functies kan vervullen zonder dat enige beperking moet worden opgelegd en de bodemkwaliteit gevrijwaard blijft voor de volgende generaties. De bodemsaneringsnorm (BSN) is het niveau van bodemverontreiniging dat een aanmerkelijk risico inhoudt voor negatieve effecten voor de mens of het milieu, gelet op de kenmerken van de bodem en de functies die deze vervult. De bodemsaneringsnorm varieert in functie van het bestemmingstype van het onderzochte terrein. Voor landbouw- en natuurgebieden bijvoorbeeld ligt de actuele norm op 3,8 µg/kg aarde. In woon- of recreatiegebied ligt de saneringsnorm vandaag op 18 µg/kg aarde. Bij sporttereinen ligt de saneringsnorm op 110 µg/kg aarde.

Resultaten

Bij acht van de twaalf bodemstalen is er een overschrijding van de richtwaarden. Bij de locatie het dichtst bij het bedrijf 3M is er een overschrijding van de bodemsaneringsnorm.

* Op het terrein aan de school worden de bodemsaneringsnormen bij geen enkel staal overschreden. De richtwaarden worden licht overschreden.

* Op de voetbalvelden van de City Pirates worden bij de twee stalen de bodemsaneringswaarden evenmin overschreden, de richtwaarden wel. In het natuurgebied Het Rot worden noch bodemsaneringsnormen noch richtwaarden overschreden.

* In het stuk Sint-Annabos onmiddellijk grenzend aan de werfzone Oosterweel worden de bodemsaneringsnormen en bijgevolg ook de richtwaarden voor alle drie de stalen overschreden.

* In het Galgenweelpark overschrijden de drie stalen geen saneringsnormen en geen richtwaarden. 1 van de stalen blijft zelfs onder de streefwaarde.

“Deze resultaten verdienen verdere opvolging maar vragen vooral om veel meer kennisopbouw en dus verder overleg met OVAM en andere instanties”, zegt Antwerps Leefmilieuschepen Tom Meeuws (Vooruit). “Het is hoog tijd voor meer onderbouwde, precies gerichte en goed gecoördineerde maatregelen die, na uitgebreide bemonstering, onnodige onrust bij de bevolking helpen wegnemen. Tijd om de bodem en het grondwater te laten spreken.”

Verder onderzoek

Volgende zaken vragen dan ook verder onderzoek.Voor de locatie Sint-Annabos tegen de werfzone is een beschrijvend bodemonderzoek nodig door OVAM. Dit biedt opportuniteiten om verdere verontreiniging preciezer te bepalen. De stad legt daarvoor onmiddellijk de nodige contacten.

PFOS verspreidt zich ook door de wind. De resultaten op Linkeroever laten zien dat de verontreiniging afneemt naarmate de locatie verder van de bron van de vervuiling afligt. Dat kan er op wijzen dat de oostwaarts gelegen rechteroever van onrustwekkende verontreiniging gespaard zal blijven. Meer staalafnames ten zuiden van de Charles Decosterlaan kan voor bewoners goed nieuws betekenen.

In sport- en woongebied worden de richtwaarden overschreden. De bodemsaneringsnorm voor wonen wordt niet overschreden maar die voor landbouw wel. Dat betekent dat we gebruiksadviezen en -beperkingen voor speelzones, moestuinen of het houden van legkippen met vrije uitloop verder moeten worden geëvalueerd door de bevoegde instanties. Stad Antwerpen dringt aan op snelle en gerichte adviezen.

De stad wenst voor de recreatiezones en schoolomgevingen op Linkeroever én kwetsbare

locaties op rechteroever, zoals volkstuinen, dringend te overleggen met de opdrachthouder en OVAM om, samen met omliggende gemeenten, een solide bemonsteringsstrategie te bepalen voor de brede regio.

“De stad zal de bewoners informeren met wetenschappelijk onderbouwde adviezen en werkt mee aan biomonitoring en bloedafnames van bewoners op Linkeroever”, zegt Els van Doesburg (N-VA), schepen voor gezondheids- en seniorenzorg. “Hoe sneller we duidelijkheid kunnen scheppen, hoe beter.”