Het toernooi had eigenlijk al in 2020 moeten doorgaan, maar werd net zoals het EK met één jaar uitgesteld. Daardoor konden Australië en Qatar niet langer meedoen en zou het toernooi met tien in plaats van met twaalf deelnemers moeten starten. Vreemd genoeg besliste de Zuid-Amerikaanse voetbalbond echter het format onveranderd te laten. Daardoor zijn er van de tien deelnemers aan de groepsfase slechts twee landen die niet verder gaan naar de kwartfinales.

Maar de echte problemen begonnen pas vorige maand bij gastlanden Colombia en Argentinië. Het eerste land trok zich aan het begin van de maand terug als organisator na politieke onrust en zorgen over de veiligheid. Door een verhoging in het aantal coronagevallen moesten de Argentijnen twee weken voor de start ook verstek laten gaan: het hele land zat inmiddels in lockdown. Maar waar iedereen nieuw uitstel had verwacht, maakte de Zuid-Amerikaanse bond prompt bekend dat Brazilië de organisatie overnam. Met bedankje aan president Jair Bolsonaro.

Cova America

Dat deed een bom ontploffen in Brazilië, waar in totaal al bijna een half miljoen mensen gestorven zijn aan corona. Wereldwijd tellen enkel de Verenigde Staten meer coronadoden, maar in Brazilië woekert het virus nog volop. Per dag zijn er bijna 2.000 coronadoden. Voorheen was er al een onderzoek ingesteld naar hoe de Braziliaanse president Bolsonaro omgaat met de crisis. Toen hij vernam dat Brazilië de Copa America zou organiseren, kwam de stoom zowat uit de oren van senator Renan Calheiros, die betrokken is bij het onderzoek. “Een ongelofelijk idee”, zei hij. “Dit wordt het kampioenschap van de dood.”

Juca Kfouri, bekend als tv-host en één van de meest vooraanstaande sportjournalisten van het land, herdoopte de ‘Copa America’ daarop naar de ‘Cova America’. Het graf van Amerika. Calheiros riep de Braziliaanse nationale ploeg op het toernooi te boycotten “terwijl jullie familie en kennissen blijven sterven”. Dat vond wel gehoor bij Neymar en co. Zij stapten met hun grieven naar de Braziliaanse bondsvoorzitter, Rogerio Caboclo, de man die samen met Bolsonaro het toernooi mogelijk had gemaakt. Alleen: Caboclo was er intussen al niet meer. Hij werd geschorst nadat hij aangeklaagd werd op beschuldigingen van seksuele intimidatie.

Hoofdsponsors willen hun naam niet meer zien

Twee dagen later kwam er dan toch nog reactie van de Braziliaanse nationale ploeg. Maar verder dan een officieel communiqué op sociale media kwamen ze niet. “Om verschillende redenen, zij het vanuit menselijk dan wel professioneel standpunt, zijn we niet tevreden met de manier waarop met de Copa America is omgesprongen door de Zuid-Amerikaanse bond”, schreven ze. “Gewoon lafheid”, sneerde ex-Braziliaans international Walter Casagrande. “Heel even was ik zo naïef geweest te denken dat de spelers een historisch standpunt zouden kunnen innemen uit medeleven met het volk.”

Niet dat de rest van het land zich daarbij neerlegde. De zaak werd in extremis zelfs nog voor het Hooggerechtshof gebracht, maar dat besliste drie dagen (!) voor de start van het toernooi dat er alsnog gespeeld mocht worden. De rechters toonden zich kritisch voor de beslissing het toernooi te organiseren, maar zeiden “niet de bevoegdheid te hebben om het toernooi te verbieden”.

Intussen hebben grote sponsors als MasterCard en AB Inbev laten verstaan dat ze hun logo niet willen zien op het toernooi, al komen ze hun sponsordeals wel nog na. In de Copa America komen vijf spelers uit de Jupiler Pro League in actie. Het gaat om de Colombianen Jhon Lucumi, Carlos Cuesta en Daniel Munoz, allen van vicekampioen Racing Genk. Met Angel Preciado bij Ecuador hebben de Limburgers nog een vierde vertegenwoordiger. Doelman Rafael Romo (OH Leuven) is van de partij bij Venezuela.