Budget justitie met half miljard euro opgetrokken tegen 2024

“Na decennia van besparingen gaan we justitie de komende jaren een nieuwe start geven”, zegt minister Van Quickenborne. “We hebben het voorbije jaar gemerkt dat de drive bij heel veel mensen van justitie aanwezig is. Ondanks alle corona-uitdagingen is justitie erin geslaagd zijn maatschappelijke taak te blijven vervullen. Tegelijkertijd heeft corona aangetoond dat justitie wel degelijk kan veranderen, en dat digitalisering wel degelijk mogelijk is. Enkele jaren geleden werd bijvoorbeeld geen enkel verzoekschrift digitaal ingediend, in 2020 was dat plots één op de vier.”

“Maar de talentvolle en gedreven mensen van justitie moeten ook de nodige middelen en ondersteuning krijgen”, gaat de minister verder. “Het huidige budget is 2 miljard euro, tegen 2024 komt daar bijna een half miljard bij. De helft daarvan komt van de budgetverhoging van justitie zelf, daarnaast zal er in 2024 209 miljoen euro voorzien worden om meer mensen toegang te geven tot de tweedelijnsbijstand, de zogenaamde pro deo-regeling. We voorzien ook 137 miljoen euro aan middelen uit het Europees relancefonds voor de digitalisering van justitie.”

Volgens de minister gaat het niet om een lineaire budgetverhoging, maar om slimme investeringen om bepaalde problemen aan te pakken. Zo komt er heel wat extra personeel, tegen eind 2022 al 1.401 bijkomende mensen, van wie 827 voor de rechterlijke orde. Onder hen zitten 116 magistraten, maar ook 67 referendarissen, 106 parketjuristen en 113 griffiers. Een aantal rechtscolleges die kampen met een grote gerechtelijke achterstand krijgen extra personeel. Dat is onder meer het geval voor het Brusselse hof van beroep, waar 15 extra krachten worden aangeworven. Ook het gevangeniswezen krijgt extra personeel, 199 mensen om precies te zijn.

Met een plan in vijf stappen wil de minister ook eindelijk werk maken van een grondige digitalisering van justitie. Zo moet er behoorlijk informaticamateriaal en bijhorende software komen, en wordt er werk gemaakt van het digitaal dossier en een digitale databank met alle vonnissen en arresten.

“Die digitalisering zal niet meer top-down gebeuren, maar vanuit de noden op het terrein”, zegt minister van Quickenborne. “We gaan zeven ICT-experts uit de verschillende entiteiten en diensten samenbrengen in een digitale cockpit, de Digital Transformation Office. De 137 miljoen euro die we uit het relancefonds krijgen, betekenen een unieke kans.”

Een deel van dat geld gaat naar een fikse personeelsuitbreiding. Zo zullen er tegen eind 2022 al 1.401 extra mensen aan de slag kunnen om justitie sneller haar werk te laten doen. 827 van die mensen zullen de rechterlijke orde versterken. Het gaat om 116 magistraten, 67 referendarissen, 106 parketjuristen, 113 griffiers, 36 criminologen en 389 ondersteunende personeelsleden. Een aantal rechtscolleges krijgt extra personeel om de grote gerechtelijke achterstand weg te werken. Dat is onder meer het geval voor het Brusselse hof van beroep, waar 15 extra krachten aangeworven zullen worden. Intussen loopt ook een audit over de werking van dat hof.

Om justitie menselijker te maken, worden de inkomensgrenzen voor de tweedelijnsbijstand gradueel verhoogd. In alle provincies komen er Zorgcentra Seksueel Geweld en voor slachtoffers van terreurdaden komen er slachtoffercoaches. Minister Van Quickenborne spreekt ook de ambitie uit om de gedetineerden beter te begeleiden, en tegelijkertijd komaf te maken met de gebrekkige uitvoering van de korte gevangenisstraffen.

“Vanaf 1 december 2021 zullen alle straffen onder de drie jaar uitgevoerd worden en het zal, net zoals bij de straffen boven de drie jaar, een strafuitvoeringsrechter zijn die individuele beslissingen zal nemen over de uitvoeringsmodaliteiten zoals beperkte detentie, elektronisch toezicht of voorwaardelijke invrijheidsstelling”, kondigt de minister aan. “Er wordt 2,1 miljoen euro uitgetrokken voor 30 extra mensen, onder wie 12 magistraten. Voor de uitvoering van de korte gevangenisstraffen voorzien we detentiehuizen in verschillende steden.”