Risico’s PFOS-vervuiling al in 2017 bekend, maar niemand vertelde dat aan de inwoners van Zwijndrecht: “Burger heeft recht op correctie info”

Lantis, dat toen nog BAM (Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel) heette, liet jaren geleden zelf honderden stalen van de bodem analyseren, vooraleer de Oosterweelwerken van start gingen. Er werd door Lantis ook een studie besteld bij toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven), waaruit ondubbelzinnig bleek dat PFOS ook voor problemen zorgde voor de volksgezondheid en de voedselketen. Dat schrijft De Morgen.

"We adviseren geen groenten te eten uit tuinen die zich bevinden in een zone waar grond en/of grondwater vervuild zijn (boven de norm)", zo citeren De Tijd en de kranten van Mediahuis uit het rapport van 6 oktober 2017. Tytgat voegde toe dat het ook af te raden is om kinderen te "laten spelen in een zone waar de grond vervuild is of kinderen te laten spelen in een zandbak in een zone waar de grond vervuild is".

“Er waren redenen tot bezorgdheid en om op basis van het advies de mensen proactief in te lichten. De burger heeft recht op correcte wetenschappelijke informatie”, zegt Tytgat daarover aan HLN LIVE. “Er is geen acuut risico en gelukkig maar, er is eerder bezorgdheid voor langdurige effecten door de chronische blootstelling.”

“In mijn rapport heb ik casussen uit de VS beschreven over wat de risico's zijn van de PFAS-molecule in het algemeen. Er zijn verstoringen van het immuunsysteem, groeistoornissen, en problemen met de voortplanting. Bij sommige dierenproeven was er ook risico op kanker. Dat zijn toch wel zorgwekkende elementen.”

Ook de toenmalige regering-Bourgeois en het Antwerpse stadsbestuur werden via mail op de hoogte gebracht van de resultaten van de eigen metingen en het rapport door Tytgat, weet de VRT. Uit een mail vanuit Lantis die VRT NWS kon inkijken blijkt wie allemaal op de hoogte was.

Op 29 september 2017 stuurde Lantis een mail naar deze geadresseerden: toenmalig Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA), zijn vice-ministers Liesbeth Homans (N-VA), Bart Tommelein (Open VLD), Hilde Crevits (CD&V), de bevoegde ministers Ben Weyts (N-VA) op Mobiliteit, Joke Schauvliege (CD&V) op Milieu en de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA), mobiliteitsschepen Koen Kennis (N-VA) en havenschepen Marc Van Peel (CD&V). Ook verschillende kabinetsmedewerkers kregen de mail in hun inbox.

Maar ondanks die info ging de geplande communicatie van de Vlaamse openbare afvalstoffenmatschappij OVAM aan de inwoners van Zwijndrecht niet door. In de regering is volgens De Tijd wel de vraag gesteld wanneer werk zou worden gemaakt van infoavonden voor de bewoners, maar uiteindelijk viel het stil. 

OVAM zou gemeld hebben het rapport op te nemen in het beschrijvend bodemonderzoek bij chemiebedrijf 3M. De woordvoerder van OVAM, Jan Verheyen, zegt dat "afgezien is van de communicatie, omdat de toenmalige normen niet waren overschreden".

Wat moet er nu gebeuren? Volgens Tytgat moet er iets gebeuren op twee vlakken. “Ten eerste zijn er de werken zelf en daar heb je een gigantische partij grond die zwaar bezoedeld is. Er  zijn mogelijkheden tot sanering, maar die zijn wel heel duur. Dat moet zeker en vast aangepakt worden.”

Ten tweede moet de vervuiling bij de inwoners van Beveren en Zwijndrecht gemeten worden. “Als we die resultaten kennen, kunnen we ons pas een beeld vormen van hoe ernstig het is. We mogen nooit paniekvoetbal spelen. Eerst meten weten, en dan pas kunnen we een uitspraak doen.”

Bekijk ook: Professor Tytgat waarschuwde 4 jaar geleden al voor PFOS