Veel meer dan een topspits: hoe Lukaku uitgroeide tot leider van de Rode Duivels

“De topschutter aller tijden van de Rode Duivels, de beste spits van de wereld, Romelu Lukaku.”

De manier waarop Stef Wauters Lukaku introduceerde in het programma Deviltime, doet Big Rom glimlachen. Bijna jongensachtig. Wauters: “Je gaat toch niet een beetje bescheiden je hand voor je gezicht houden? Dat ben je nu toch?” 

Stilte. 

“Top drie”, zegt Lukaku, waarna hij zichzelf corrigeert. “Top vijf.” 

De zelfverzekerdheid waarmee Romelu Lukaku rustig verklaart dat hij een van de vijf beste spitsen op de planeet is, zegt alles over hoe hij nu in het leven staat én over hoe hij voetbalt. Het is dezelfde zelfbewustheid waarmee hij zaterdag de voorzet van Dries Mertens aanneemt, even draait en dan de 1-0 binnen knalt. In de 87ste minuut geeft Thomas Meunier een tik naar voor en zet Lukaku de 3-0 op het bord. 

Na de match is het Lukaku voor wie de buitenlandse media oog hebben. De Franse sportkrant L’Equipe spreekt in een uitgebreid profiel over zijn “zeldzame intelligentie van bewegen”. Het Spaanse AS ziet hoe hij in het strafschopgebied onverbiddelijk is en ook daarbuiten domineert. De 3-0 tegen Rusland is ook het beste antwoord op het boegeroep van de Russische fans, toen de Duivels knielden voor Black Lives Matter. De camera’s toonden hoe Lukaku zijn rechtervuist omhoog stak en de andere spelers samen met hem op een knie gingen zitten. 

Paspoort 

Antiracisme is geen mening om erbij te horen voor Romelu Lukaku. Wie de biografie van Yannick Dekeukelaere leest, Liefde voor Lukaku, verneemt hoe hij als kind rond het voetbalveld al te maken had met bagger. “Hij kreeg van die dommige racistische opmerkingen van ouders van tegenspelers”, zegt Dekeukelaere. “Een keer vroeg een ouder waar hij vandaan kwam en of hij zijn identiteitskaart mocht zien. Hij wilde kijken of zijn geboortejaar wel klopte.” Ook als jonge gast was Lukaku al sterker en groter dan de rest, dus sommige supporters dachten dat er gefoefeld was.  

Lukaku erfde de droom om voetballer te worden van zijn vader. Voor Roger Lukaku was voetbal de reden om uit Kinshasa te vertrekken en zich uiteindelijk in Vlaanderen te vestigen. De kleine Romelu begon als zesjarige  bij Rupel Boom, een club die na een fusie voortkwam uit Boom FC, waar ook de internationale carrière van zijn vader is begonnen. Wanneer de Lukaku’s verhuisden naar Wintam, ging hij bij KFC Wintam voetballen. Een klein grasveldje waar Little Rom met zijn buurjongen Vinnie ging shotten, heet vandaag het Romelu Lukakuplein. 

Maar omdat Roger Lukaku anders dan zijn zoon niet rijk werd van voetbal, woonde het gezin in een sociale woning. Als jonge knaap deelde Romelu een fiets met zijn broer en met zijn vader een paar voetbalschoenen. “Trainers vertelden dat de broers Jordan en Romelu vaak te laat waren op training, omdat het gezin met een aftandse wagen reed”, zegt Dekeukelaere. “Die viel geregeld in panne. De weg uit die armoede lag voor Romelu ook in het voetbal. Naar eigen zeggen dacht hij er al van zijn zesde over na. Van zodra hij wist wat een profvoetballer was, wilde hij er een worden.”

Ook iedereen die hem vroeg zag spelen, raakte overtuigd van zijn talent. Van Wintam verkaste Lukaku naar Lierse, waar hij op twee jaar tijd 121 doelpunten maakte in 68 matchen. Hij vormde er een onafscheidelijk duo met Zinho Gano, die vandaag onder contract ligt Bij Racing Genk, maar uitgeleend is aan KV Kortrijk. Toen Lukaku op zijn dertiende naar Anderlecht trok, werd er een heel talentenprogramma Purple Talents rond hem opgebouwd. De man die hem daar onder zijn vleugels nam, is Peter Smeets, die later het makelaarskantoor Let’s Play zou oprichten. 

“In die tijd zag ik hem bijna zeven dagen op zeven”, zegt Smeets. “Er werd toen met de staf van de club heel minutieus overlegd over hoeveel minuten hij op een match zou spelen. Als hij examens had en vermoeid was, beperkten we dat. Maar als je Romelu liet doen, dan had hij elke minuut van elke match gespeeld.” 

Op zijn zestiende maakte Lukaku zijn eerste goal als prof, tegen Zulte Waregem. In een interview met Sportmagazine omschreef hij dat als hét ogenblik uit zijn carrière dat hem voor altijd zal bijblijven. “Dat was het moment waarop ik besefte dat ik iets had bereikt”, zei Lukaku, “dat ik het leven van mijn familie zou veranderen.”

Uitgefloten 

Maar zo snel als het voor Lukaku in België ging, zo hard komt zijn carrière tot stilstand in Engeland, bij Chelsea. Lukaku komt er als 18-jarige weinig aan spelen toe. Hij wordt uitgeleend en komt uiteindelijk bij Everton terecht. In die jaren begint de hoge boom ook wind te vangen. Het beeld van Lukaku als jonge spits is dat van de speler bij wie de bal soms op de voet afketst, zonder veel controle.  

Ook bij de nationale ploeg ontstaat er een haat-liefdeverhouding. Na het EK in 2016, waarin België in de kwartfinales tegen Wales strandde, wordt Lukaku tijdens een match tegen Bosnië-Herzegovina uitgefloten. Een kans die hem op een dienblaadje wordt aangeboden, gaat naast. Kwatongen horen in het gejoel impact van Club Brugge-supporters die Lukaku als ‘Anderlecht-boy’ op de korrel zouden nemen. Als Lukaku dan de 4-0 binnenschiet, kijkt hij naar de tribune en houdt zijn hand tegen zijn oor, als om te zeggen: ‘Nu tevreden?’ 

Een maand later, tegen Estland, fluiten de fans opnieuw. Lukaku schiet niettemin de zevende en achtste goal binnen in de 8-1 van die avond, maar er lijkt iets geknakt. Na het WK in 2018 suggereert Lukaku in een interview met de Amerikaanse nieuwssite Business Insider dat hij er na het volgende EK – nu dus – weleens de brui aan zou kunnen geven.  

Die somberte heeft intussen plaats gemaakt voor leiderschap en ambitie. Lukaku vertelde Smeets ooit dat hij topschutter zou worden bij de Duivels voor zijn 25. Hij is het uiteindelijk geworden met 31 goals op zijn 24,5. En sinds het EK van 2016 blijven de cijfers volgen. Lukaku scoorde sindsdien 45 keer in 43 interlands, en zet dus een gemiddelde neer van meer dan één goal per match. Bookmakers houden voor dit EK Lukaku in het oog als mogelijke topscoorder. Zij plaatsen hem zo in het rijtje van Christiano Ronaldo, Harry Kane en Kylian Mbappé.

De kritiek die er vroeger op Lukaku geweest is, staat dus in schril contrast bij de lof die hij nu van alle kanten mag ontvangen. Voetbalcommentator Filip Joos zegt dat hij eigenlijk “verbaasd is over de verbazing” die er nu lijkt te bestaan. “Ook bij Everton was hij de man om wie alles draaide”, zegt Joos. “Maar toen het later bij Manchester United minder ging, sloeg dat inderdaad wel op zijn gemoed.” 

Waar alle kenners het nog over eens zijn: sinds Lukaku Engeland achter zich heeft gelaten en naar Italië is verhuisd om er voor Inter Milan te spelen, gaat het hem voor de wind. Als hij in het VK door de achterdeur verdween, dan is hij in Italië over de rode loper binnengekomen. De teleurstelling dat hij vorig jaar in de Europa League geen kampioen werd met Inter, maakte plaats voor de grote euforie, omdat zijn ploeg dit jaar de titel in de serie A won. 

“Voor een wereldspits als Lukaku is zijn palmares eigenlijk nog te leeg”, zegt Joos. “Eén keer kampioen bij Anderlecht en één keer bij Inter. Hij is er dan wel gelukkig, maar ik vind ik het ook riskant dat hij nu besloten heeft om daar te blijven, omdat de club financieel in woelig water zit.”  

Kinderbueno naar Maserati

De blingbling bij Lukaku zit hem niet enkel in de medailles. Hij heeft zich als sportman ook omgetoverd in een zakenmerk. In België kennen we nog de jonge knul, die met een brede grijns reclame maakte voor Kinder Bueno. Nu is Lukaku de man die zich voor de kar laat spannen van Maserati en niet nalaat om in een pak van Versace te pronken op Instagram. Al sinds 2018 wordt Lukaku voor zijn promodeals begeleid door Roc Nation, een sterrenagentschap opgericht door Jay-Z. Een van de oneliners van Jay Z – ‘I am not a businessman. I am a business, man!’ – heeft Lukaku dus ook meegekregen. 

“Toen hij met de Franse speler Pogba op vakantie ging naar LA, maakte hij ook filmpjes waarin hij rondreed met een Rolls Royce”, zegt Dekeukelaere. “Lukaku wil het beste voor zichzelf en als de chique merken met hem willen werken, dan is dat voor hem een bekroning voor zijn prestaties.” 

Dat showen van weelde past volgens Dekeukelaere ook bij zijn grote liefde voor hiphop. Zoals Lukaku een goede voorzet kan binnenschieten, zo kan hij ook teksten van rapklassiekers opzeggen, als iemand hem een paar bars geeft. 

Door een combinatie van speler, zakenman, en persoon die zich inzet voor een betere wereld, dringt er zich een vergelijking op met Vincent Kompany. Maar om in de voetbalmetaforen te blijven: die vergelijking krult al snel weg boven de deklat. “Dat is eigenlijk appelen met peren vergelijken”, zegt ex-voetballer Paul Beloy, die al onder de indruk was van Lukaku toen hij hem bij Lierse zag spelen. “Nu Kompany niet meer in de ploeg zit, zie je wel dat Lukaku meer het voortouw neemt. Maar het zijn toch totaal verschillende persoonlijkheden.” 

Kompany had meer het bedachtzame. Lukaku komt veel hartelijker over. Maar bij afwezigheid van De Bruyne (die herstelt van een oogkasblessure) en Hazard (die nog geen volledige match kan meespelen) is Lukaku de Atlas op wiens schouders de ploeg rust. “Hij is de rots in de branding”, zegt Lieven Maesschalck, kinesist van de Rode Duivels. “Hij wil zichzelf verbeteren en constant winnen, maar hij straalt ook positivisme uit. Door die houding trekt hij de groep echt mee.” 

Black Lives Matter

Wie precies het initiatief heeft genomen bij de Duivels om te knielen, weten we niet. Ze doen het al sinds september vorig jaar, maar het is wel duidelijk dat Lukaku een van de grootste voorvechters voor gelijkheid is. Het racisme in het voetbal, waarover hij ook spreekt in de documentaire FC United, volgde hem ook tot in Italië, denk maar aan de oerwoudgeluiden die de supporters van Cagliari in 2019 maakten. “Ik vecht gewoon voor gelijkheid”, zei Lukaku onlangs aan VTM. “Ik vecht niet alleen voor de zwarte mensen. Ik vecht ook voor de vrouwen en voor holebi’s.” 

De UEFA, die zich normaal ver weg houdt van politieke statements, heeft het fluiten van de Russische fans nu veroordeeld en steunt het knielen voor de match. Ook officials mogen er gerust aan mee doen. Wat de impact is van zo’n symbool is natuurlijk moeilijk te meten. Maar voor Beloy, een van de eerste zwarte spelers in ons land, is die zeer groot. 

“De hele Belgische ploeg geeft zo gezamenlijk uiting aan een bepaald idee”, zegt Beloy. “Ze krijgen een forum en ze pakken het om te tonen waar ze voor staan. Mijn kleinzoon van zeven zat gekleed in de Belgische kleuren te wachten op het begin van de match. Hij heeft dat gebaar gezien. Hij gaat er misschien niet direct over beginnen praten, maar hij draagt dat beeld wel mee. Dan zijn er geen woorden meer nodig.” 

Een andere opmerkelijke boodschap was natuurlijk die van steun aan Christian Eriksen, de Deense speler en ploegmaat van Lukaku bij Inter, die op het veld een hartstilstand kreeg. Na zijn eerste goal liep Lukaku naar een camera en zei: “Chris, Chris, sterkte jongen, I love you.” De emotionele geladenheid zal er vandaag bij de match tegen de Denen zeker zijn. Journalist Hans Vandeweghe voorspelde daarom al een “heel rare wedstrijd”, waarbij er mogelijk iets terughoudender wordt gespeeld. 

Berichten de wereld insturen via de camera is voor Lukaku overigens niet nieuw. Na een goal zien fans hem vaak de letter A maken met zijn vingers, voor zijn moeder Adolphine. Als Lukaku nu voor de Duivels de rots in de branding is, dan is zij dat altijd voor hem geweest. 

“Er zit nu harmonie in zijn leven”, zegt Dekeukelaere. “En zijn moeder is daar een belangrijk deel van. Ook als hij uitgenodigd wordt op een evenement van Versace, schrijdt hij met haar over de rode loper. Zowel sportief als familiaal haalt hij nu de winst binnen van zijn jaren werk. Dat geeft hem ook ruimte om zelfverzekerd zijn boodschap uit te dragen tegen racisme. Voor wie zich bewezen heeft op het veld, is het makkelijker om ook ernaast een punt te maken.”