Trend in de bedrijfswereld: spontane vakantiedagen om burn-out te vermijden. “Wie lange dagen maakt, is niet per se werkverslaafd”

Sinds vorige zomer deed Google zijn werknemers al twee spontane, betaalde vakantiedagen cadeau. In november vorig jaar startte Ryan Wuerch, de CEO van de cashback-app Dosh, met het af en toe inlassen van verlengde weekends. In maart gaf het Belgische investeringsvennootschap Sofina veertig dagen extra vakantie aan het personeel, als dank voor het harde werk tijdens de pandemie. Die mogen ze opnemen zodra corona verleden tijd is, en verspreid over twee jaar. Ook Microsoft gaf zijn werknemers vijf wellbeing days extra. En LinkedIn sloot in april vijf dagen de deuren, waardoor liefst 16.000 werknemers wereldwijd van een extra week vakantie konden genieten. 

Ja, selfcare staat hoog op de agenda in de bedrijfswereld. Logisch ook, het aantal burn-outs steeg voor de pandemie al angstwekkend, en de werkdruk is sinds de eerste lockdown bij velen alleen maar toegenomen. We namen dan wel zonder veel hartzeer afscheid van het fileleed en schoten met plezier onze comfortabele joggingbroek aan, maar een evenwichtige work-life balance was bij veel werknemers zoek. 

“De meningen over thuiswerken zijn verdeeld”, zegt arbeidspsycholoog Tom Dijckmans. “Sommige mensen ervaarden het als een groot pluspunt, zien alleen maar de voordelen. Maar veel werknemers geven ook aan dat ze fulltime thuiswerken in de toekomst niet meer zien zitten. Dat hangt heel sterk af van de organisatiecultuur, blijkt uit onderzoeken. Wat wordt er verwacht van thuiswerkers? Sommige bedrijven gaan ervan uit dat je langere dagen kan werken, omdat je je niet meer moet verplaatsen. En er zijn natuurlijk ook werknemers die dat zichzelf opleggen, en daarom welgekomen extra vrije tijd als sneeuw voor de zon zien verdwijnen. Die mensen beschouwen thuiswerken als een vergiftigd geschenk.” 

Precies door die verstoorde balans tussen werk en privé werd de spontane week vakantie bij LinkedIn ingelast. Kort na het begin van de pandemie begon het bedrijf achter de sociaalnetwerksite zijn werknemers driemaandelijkse enquêtes te sturen, met basisvragen over hoe ze het volhielden. “We zagen dat het basiswelzijn van onze medewerkers afnam”, vertelde Lisa Finnegan, vice-president van de HR-afdeling van LinkedIn, onlangs aan BBC. “Mensen werkten langer en namen geen vakantie. Onze organisatie was dan wel succesvol, maar we beseften dat onze werknemers opgebrand waren.” 

Het bedrijf startte met wat Finnegan ‘verrassings- en genotsmomenten’ noemt. Af en toe verrasten ze medewerkers met een vrije vrijdag of een dag zonder vergaderingen. Dat initiatief werd warm onthaald. Het deed de werknemers deugd: hun antwoorden op de welzijnsenquêtes werden wat positiever. Waarna LinkedIn dus de knoop doorhakte en besloot om een vijf dagen lang de boeken dicht te doen. 

_{(Lees verder onder de foto.)} 

Maar helpen zo’n pop-up vakantiedagen effectief om op lange termijn een burn-out te voorkomen? Arbeidspsycholoog Tom Dijckmans is duidelijk: “Absoluut niet. Enkele dagen vakantie zijn heilzaam voor mensen die stilaan oververmoeid aan het geraken zijn en behoefte hebben aan recuperatietijd. Maar dat is nog iets helemaal anders dan iemand die afstevent op een burn-out. Die vrije dagen kunnen tijdelijk soelaas bieden, maar als je als bedrijf verwacht dat je werknemers zich na hun vakantie weer continu voor tweehonderd procent smijten, dan moet er structureel iets veranderen aan de werkcultuur of de werkdruk. Dag in dag uit tegen je limiet aanzitten, dat kan onmogelijk geen gevolgen hebben.” 

Lisa Finnegan van LinkedIn beaamt dat: “We kampen met een overwerkt, gestrest personeelsbestand. Niet alleen bij LinkedIn, maar over heel de wereld. Een week vakantie lost dat niet op, al werd het wel enorm gewaardeerd. Er is nog veel werk aan de winkel op het gebied van het welzijn van medewerkers en we zullen creatieve ideeën moeten blijven bedenken.”

Tom Dijckmans zit al meer dan twintig jaar in het vak, en zag de aandacht voor mentaal welzijn bij werknemers de afgelopen jaren sterk toenemen. “Allereerst wordt er veel meer onderzoek naar gedaan dan vroeger”, zegt hij. “Wanneer er cijfers over een bepaald thema beschikbaar zijn, doet dat het bewustzijn daarrond ten goede. Tegelijkertijd zijn veel bedrijven er ook op eigen initiatief veel actiever mee bezig, net als werknemers zelf. Steeds meer mensen beseffen dat ze op tijd actie moeten ondernemen, moeten aangeven wanneer de werkdruk te hoog wordt. Via de media en op sociale media wordt dat bewustzijn gevoed: is het wel oké om elke dag tot ‘s avonds laat naar je computerscherm te turen? Word je wel gelukkiger van continu bereikbaar zijn? We moeten dat debat, op alle niveaus, blijven voeren.” 

De arbeidspsycholoog maakt wel een belangrijke kanttekening: “Wie gewoonlijk lange dagen maakt, is niet per se een workaholic”, zegt Tom Dijckmans. “Het is niet omdat mensen meer doen dan van hen verwacht wordt, dat ze werkverslaafd zijn. Dat ben je pas als je negatieve gevoelens ervaart bij jouw job. Je werkt dan niet meer omdat je er plezier uit haalt, maar bent slaaf van je eigen professie. Klop je veel uren, maar haal je er ook veel voldoening uit én heeft jouw omgeving er vrede mee, dan zie ik eigenlijk geen probleem.”

Al gehoord van de team-out? Experten leggen uit hoe je opnieuw verbinding vindt met je team (+)

Vrouwelijke ondernemers lijden onder corona, bij ons blijven ze overeind door elkaar te helpen in community ‘Alfavrouwen’. “Zonder enige jaloezie of concurrentie” (+)

Burn-out vermindert promotiekansen met derde: “Problematisch”