Politiek reageert (niet) op nieuwe ontwikkeling PFOS-vervuiling: "Ik doe niet mee aan zwartepieten"

In 2017 kregen bijna alle leden van de Vlaamse regering-Bourgeois, de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA) en sommigen van zijn schepenen een mail met uitgebreide info over de PFOS-vervuiling. Dat blijkt uit een mail die VRT NWS kon inkijken. Maar met die info gebeurde niets. 

Onder de geadresseerden van de bewuste mail zat ook voormalig minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V), maar zij wil voorlopig geen inhoudelijke commentaar geven.

 "Ik zal volledig meewerken met de parlementaire onderzoekscommissie. Die commissie moet haar werk kunnen doen. Maar ik betreur wel dat sommigen nu gestart zijn met een spelletje zwartepieten. Daar doe ik niet aan mee", zegt Schauvliege in een reactie aan persagentschap Belga.

Vlaams minister Ben Weyts (N-VA), die in de vorige Vlaamse regering minister van Openbare Werken was, blijft op de vlakte. 

"Ik heb altijd gezegd dat in het kader van de Oosterweelwerkzaamheden door Lantis bodemonderzoek is gebeurd. Daarbij is vastgesteld dat er een PFOS-vervuiling was." Weyts zegt dat de openbare afvalstoffenmaatschappij OVAM toen heeft geoordeeld dat er geen gevaar was voor de mens en dat de werken dus veilig konden worden georganiseerd. 

Weyts zegt dat Lantis - het bedrijf dat de werken uitvoert - en hij toentertijd de verantwoordelijkheid hebben genomen om de werkzaamheden veilig te organiseren. "Ik denk dat wij correct gehandeld hebben", zegt hij tegen VRT NWS.

Maar "wat er verder in andere domeinen beslist - of niet beslist - is en door wie, dat is de doelstelling van de onderzoekscommissie", besluit Weyts. "Ik denk dat het nu belangrijk is dat we voor het heden en de toekomst maximale veiligheidsmaatregelen treffen voor de bevolking van Zwijndrecht en daarbuiten."

Enkele leden van de (toenmalige) oppositie reageren verontwaardigd op het nieuws. "Dit wordt stilaan waanzin" reageren Antwerps fractieleider van Groen Imade Annouri en Groen-Vlaams parlementslid Mieke Schauvliege. "Bij de werken aan de Oosterweelverbinding moet de Vlaamse regering het voorzorgsprincipe hanteren en ervan uitgaan dat er gezondheidsrisco’s gepaard gaan met het verzetten van vervuilde grond. Vandaag blijkt dat ze die risico’s al kenden. Dan stil in een hoekje blijven zitten, is bijzonder problematisch."

"PFOS is een serieus probleem voor de gezondheid. Mensen niet op de hoogte brengen hierover getuigt minstens van grove nalatigheid", klinkt het bij Annouri. "Maar blijkbaar was het zo belangrijk om die schup in de grond te steken dat het hen niet uitmaakte wat er naar boven werd gegraven. Ik zal dan ook zo snel mogelijk tekst en uitleg eisen op de eerstvolgende gemeenteraad. En wat mij betreft moeten de burgemeester en de betrokken schepenen zich ook komen verantwoorden in de onderzoekscommissie in het Vlaams parlement."

Ook Mieke Schauvliege zit het hoog dat de regering niets deed met die informatie. "Omdat het hier gaat over het zwaar toxische PFOS moest de Vlaamse regering gealarmeerd zijn. Uit niets blijkt dat die ook daadwerkelijk met rode vlaggen aan het zwaaien was. Vandaag met een uitleg afkomen, is pijnlijk achter de feiten aan hollen en daar hebben de bewoners van Zwijndrecht niets aan."

Annouri en Mieke Schauvliege zeggen dat het gemeentebestuur in Zwijndrecht zelf elke keer aan de alarmbel trok als er vragen waren over de vervuiling. "Ze vroegen hulp aan de Vlaamse overheid. Die helpende hand aan lokale overheden is de taak van overheidsorganisaties zoals OVAM. Telkens kregen ze te horen dat er niets aan de hand was. Van zodra een bodemstaal aantoonde dat er wél gevaar is, startte de burgemeester van Zwijndrecht dan maar zelf een onderzoek op. Als Zwijndrecht de kat de bel niet had aangebonden, zouden we nu nog steeds van niets weten", klinkt het.

Ook Peter Mertens, fractievoorzitter van de PVDA in de Antwerpse gemeenteraad, reageert verontwaardigd. "Wij vragen een extra gemeenteraad voor komende maandag. Zowel Bart De Wever als mobiliteitsschepen Koen Kennis (N-VA) waren vier jaar op de hoogte en ze hebben niets gedaan", klinkt het bij Mertens. "Dat is schuldig verzuim. Terwijl de vervuiling doorging, mensen eieren zijn blijven eten en moestuintjes zijn blijven kweken heeft men vier jaar lang niets gedaan."

"Ik vind dat dat grondig besproken moet worden, niet op een technische commissie, niet achter gesloten deuren, maar op een gemeenteraad. Er zijn onwaarschijnlijk veel bezorgde burgers en die hebben het recht om te weten hoe de vork in de steel zit."

Ook het feit dat Bart De Wever al heeft gereageerd dat het "niet aan hen was om te reageren" stuit Mertens voor de borst. "Als er mogelijk vervuiling is en men is op de hoogte dan heeft men een politieke verantwoordelijkheid om in te grijpen. Men kan niet aan de kant blijven staan en zeggen dat het niet aan hen was. Het was wél aan de burgemeester en aan de schepen om te zorgen voor de volksgezondheid."