HET DEBAT. Is het een goede zaak dat de Rode Duivels en andere voetballers knielen voor Black Lives Matter?

(lees verder onder de video: Lukaku over diversiteit en Black Lives Matter)

“Ik ga niet opstaan om trots te tonen voor een vlag van een land dat zwarte mensen onderdrukt”, gaf Colin Kaepernick, spelverdeler van de San Francisco 49ers, in september 2016 als reden op waarom hij knielde tijdens het volkslied. Hij kreeg navolging, maar ook al meteen bakken kritiek voor zijn activisme. 

Een van de navolgers is onze wereldspits Romelu Lukaku. “Eerlijk gezegd zie ik niet echt vooruitgang. Ik zie veel campagnes en dat soort zaken, maar echte acties worden niet ondernomen”, zei Lukaku onlangs aan CNN over racisme en discriminatie in het voetbal. En dus blijft hij op de knie gaan. “Mij interesseert het niet wat ‘ze’ denken”, zei Lukaku in ‘Deviltime’ op VTM. “Ik vecht gewoon voor diversiteit. Ik vecht niet alleen voor de zwarte mensen. Ik vecht ook voor de vrouwen en voor holebi’s. Ik vecht voor eerlijkheid voor iedereen. Ik doe dat niet zomaar. Voor mij is het belangrijk dat mensen elkaar respecteren, los van huidskleur, gender, seksualiteit of geloof.”

De Engelse ex-international en tegenwoordig gewaardeerd voetbalpresentator, Gary Lineker, toonde begrip voor de ‘knielers’ op Twitter: “Als je spelers uitjouwt omdat ze knielen, ben je deel van de reden waarom ze knielen.”

Paul Beloy was in de jaren 70 één van de eerste zwarte voetballers in België en schreef samen met journalist Frank Van Laeken het boek ‘Vuile Zwarte’ (Houtekiet). Beloy zit op dezelfde golflengte als Lukaku. “Ik begrijp de mensen niet die zeggen dat het de goede kant uitgaat met racisme in het voetbal. Wat er wel veranderd is, is het feit dat mensen van een andere origine zich bewust zijn van de situatie en hiervoor steun krijgen. Black Lives Matter is een thema geworden en wanneer iemand het woord ‘neger’ gebruikt, wordt die terechtgewezen. Dat is fantastisch, maar het is niet de kern van het probleem.”

“Mensen krijgen in de maatschappij nog steeds geen gelijke kansen”, vindt Paul Beloy. “Die ongelijkheden leiden tot frustraties en komen vaak aan de kant van het voetbalveld naar boven. Vanuit de anonimiteit roepen mensen de vreselijkste dingen naar de tegenstander.”

Beloy staat achter het knielen van de Rode Duivels. “De hele Belgische ploeg geeft zo gezamenlijk uiting aan een bepaald idee. Ze krijgen een forum en ze pakken het om te tonen waar ze voor staan. Mijn kleinzoon van zeven zat gekleed in de Belgische kleuren te wachten op het begin van de match. Hij heeft dat gebaar gezien. Hij gaat er misschien niet direct over beginnen praten, maar hij draagt dat beeld wel mee. Dan zijn er geen woorden meer nodig.”

“De kracht zit ‘m in het feit dat het initiatief voor het knielen van de voetballers zélf is gekomen”, zegt cultuursocioloog Walter Weyns. “De UEFA en de voetbalbond hebben al tal van initiatieven genomen en campagnes bedacht, maar dat blijft iets dat van bovenaf komt. Dat voelt al snel als een poging om het imago op te poetsen. Als rolmodellen als Lukaku zoiets doen, is het authentiek: hij heeft er zelf mee te maken en heeft er zich al dikwijls over uitgesproken. Het blijft wel dansen op een slappe koord, want het blijft in zekere zin een politieke boodschap. En als er iets is waar sportbonden, en al zeker de UEFA, ver weg van willen blijven, dan is het van het politieke statements. Dat de UEFA het toelaat, is misschien nog wel het opmerkelijkst van alles.”

De Ivoriaanse aanvaller Wilfried Zaha knielde in maart niet meer mee voor de aftrap van het duel in de Premier League tussen Crystal Palace en West Bromwich Albion. De ploegmaat van Christian Benteke en Michy Batshuayi vond dat de symbolische waarde van het gebaar verdwenen was. “Voor mij lijkt het dat het knielen gewoon een deel van de routine voor de wedstrijd is geworden”, verklaarde Zaha op sociale media. “Het maakt niet echt uit of we nu knielen of staan, sommigen onder ons blijven beledigingen ontvangen. Ik weet dat er achter de schermen bij de Premier League en andere autoriteiten hard gewerkt wordt om zaken te veranderen. En dat respecteer ik. Ik respecteer ook mijn ploegmaats en spelers bij andere clubs die blijven knielen. Als samenleving vind ik dat we een betere vorming in scholen zouden moeten aanmoedigen, en sociale mediabedrijven zouden harder moeten optreden tegen online beschimpingen - en niet alleen bij voetballers.”

In de reglementen van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) staat dat wedstrijden niet mogen worden aangegrepen voor religieuze of politieke propaganda en ook niet om ongenoegen te uiten over bijvoorbeeld racisme. Tijdens de komende Olympische Spelen in Japan mogen atleten niet protesteren tijdens wedstrijden of huldigingen, en dus ook niet knielen. Welke sancties atleten krijgen die het verbod naast zich neerleggen, heeft het IOC nog niet gezegd.

En nu is het aan jou. Wat is jouw mening? Laat het weten in de comments onder dit artikel. 

Lees ook: Waarom knielende voetballers méér zijn dan enkel een racisme-aanklacht: “De UEFA weet dat jongeren daar erg mee bezig zijn en wil hen niet voor het hoofd stoten. Dat zijn de supporters van de toekomst, hé”

Bekijk ook: