Het debacle van het VRT-gebouw: nieuw ontwerp is kleiner en flexibel

“Een historisch moment.” Met die woorden begon presentatrice Chantal Pattyn een vooraf opgenomen talkshow waarmee de pers voor het eerst zicht kreeg op het nieuwe VRT-gebouw. Vlaams mediaminister Benjamin Dalle (CD&V), bestuursvoorzitter Luc Van den Brande en VRT-CEO Frederik Delaplace schoven bij Pattyn aan om VRT Morgen, zoals het project heet, voor te stellen. “Ik ben heel fier dat we op de legendarische Reyers-site blijven”, stelde Dalle. “Het is goed dat er eindelijk vooruit wordt gegaan.”

Eindelijk, inderdaad. ‘Het nieuwe VRT-gebouw’ had de titel kunnen zijn van een epische saga waar er telkens nieuwe hoofdstukken bijkomen. Volgens de oorspronkelijke plannen had het nieuwe gebouw dit jaar klaar moeten zijn. Nu is Delaplace ervan overtuigd dat volgende zomer de eerste spade de grond in gaat, en dat de verhuis in de zomer van 2026 rond is. Met een project van deze omvang ben je “nooit 100 procent zeker,” vertelde Delaplace na de talkshow, “maar er is grote zekerheid dat dit haalbaar is.” Het gebouw moet in 2025 klaar zijn, dan volgt er een jaar om alle activiteiten te verplaatsen.

122 miljoen euro

Eerst zou het nieuwe VRT-gebouw worden ontworpen door vier architectenbureaus, onder wie Robbrecht & Daem en Dierendonckblancke. Maar waar zij het geschatte budget op 122 miljoen euro raamden, wilde geen enkele aannemer het voor minder 186 miljoen euro doen. Het contract met de architecten werd verbroken, en het nieuwe ontwerp volgde een ‘design & build’-formule. Dat komt erop neer dat de architecten het project samen met een brede groep aan aannemers uittekenden. Het gaat om David Van Severen en Kersten Geers van OFFICE, dat ook bij de eerste ontwerpwedstrijd al meedong, en John Eyers van Jaspers-Eyers Architects. “Dat is een veel stabielere situatie”, legt Delaplace uit. “De ambities van het vorige project waren niet te verenigen met het budget. Als openbare omroep moeten we verantwoord omgaan met onze middelen.”

Aan het nieuwe VRT-huis hangt een prijskaartje van 133 miljoen euro. Dat budget komt volledig uit de portefeuille van de openbare omroep. “Geen euro extra overheidsgeld”, vat Delaplace samen. Het budget komt uit de verkoop van bestaande gebouwen en gronden. “We bouwen de investeringen in het huidige gebouw af.” Noodzakelijke investeringen in het bestaande VRT-complex worden enkel gedaan als ze nadien naar de nieuwbouw verplaatst kunnen worden.

65.000 vierkante meter

Die nieuwbouw, zo zegt Geers, is “een heel compacte puzzel”. De totale oppervlakte beslaat 65.000 vierkante meter, waarvan 40.000 bovengronds – een stuk minder dan de 55.000 die in het vorige ontwerp stonden. Met een hoogte van zo’n 23 meter is het geen hoogbouw. “Je moet niet per se de stoerste of de grootste willen zijn”, zeggen de architecten.

De basis van het gebouw is een achthoek met een mezzanine, die 87 meter lang en 87 meter breed is. Dat cijfer is symbolisch: 87 meter is de hoogte van de beroemde VRT-toren. Op die basis komt een vierkant blok van drie verdiepingen, met zonnepanelen op het dak – ‘duurzaamheid’ is een van de vele kernwoorden. Er is plaats voor drie grote tv-studio’s, één studio op de nieuwsvloer en vijf radiostudio’s. Al benadrukken de CEO en de architecten dat er ruimte blijft om daar in de toekomst aan te sleutelen. “De VRT zal over tien of vijftien jaar een heel ander mediabedrijf zijn dan vandaag”, zegt Delaplace. “Dit gebouw maakt heel veel flexibiliteit mogelijk.”

Corona

Ook belangrijk: de impact van corona. Er is zo’n 18.000 vierkante meter aan flexibele werkplekken voorzien in een ontwerp dat van voor de eerste lockdown dateert. “Het is de verdienste van mijn voorgangers dat ze rekening houden met nieuwe vormen van werken”, legt de VRT-CEO uit. “We hebben het ontwerp niet moeten bijstellen na zestien maanden corona.” Van Severen: “Het is een heel open gebouw met goede verluchting. Maar je kan maar tot op zekere hoogte thuiswerken. Het gebouw moet een sociale ontmoetingsplek zijn.” 

Open ruimtes voeren de boventoon. “Binnen en buiten lopen in elkaar over”, klinkt het. Zo zijn er vijf binnentuinen met patio’s en loopt het bedrijfsrestaurant over in het bos dat op het domein aan de Reyerslaan ligt. Ook is het niet de bedoeling dat alleen VRT-werknemers genieten van de nieuwe constructie: de VRT wil ook voor het grote “een ontmoetingsplek” worden. Op de vernieuwde Reyers-site, waar ook de RTBF aan een nieuw onderkomen werkt, moet in de loop van de komende tien jaar een nieuwe wijk oprijzen: een “mediadorp”, met wooneenheden en winkels. De inkom van de VRT moet aan het centrale marktplein komen te liggen. 

Zo verankert de VRT zich in de hoofdstad, al werd er in de aanslepende saga nu en dan over een verhuis naar Mechelen gefluisterd. “We blijven met Vlaanderen in Brussel investeren”, vertelde Dalle, die naast Media Brussel als bevoegdheid heeft. “De Reyers-site is in volle ontwikkeling en wordt de mediahub van ons land. In het nieuwe ontwerp is er veel ruimte voor ontmoeting, zowel binnen als buiten. Dat hebben we in een stad als Brussel absoluut nodig.”