‘Mensen laten condooms vaak achterwege’: epidemioloog over toename van chlamydia, gonorroe en syfilis

Hoe evolueerden de cijfers over seksuele gezondheid de afgelopen jaren? 

“In de periode tussen 2017 en 2019 merkten we op dat het aantal vastgestelde seksueel overdraagbare aandoeningen flink toenam. Chlamydia bleef de ‘populairste’ soa: het gerapporteerde aantal gevallen van de infectie groeide op twee jaar tijd van 82,2 tot 94 per 100.000 inwoners. Het aantal bevestigde gevallen van gonorroe steeg dan weer van 22 tot 32 per 100.000 Belgen en voor syfilis werden gelijkaardige cijfers vastgesteld.

“Er is nog geen informatie over het exacte aantal soa’s dat werd vastgesteld in 2020, maar we verwachten dat de pandemie een positieve invloed had op de seksuele gezondheid van Belgen. In welke mate moet nog verder onderzocht worden.” 

Waarom nam het aantal vastgestelde soa’s toe?

“Er zijn verschillende verklaringen. Chlamydia vinden we vaak terug bij routinecontroles wanneer mensen zelf nog niet weten dat ze de infectie opliepen, het gaat dan om zogenaamde asymptomatische infecties. Die cijfers zijn niet zo zorgwekkend omdat de stijging grotendeels verklaard kan worden door het toegenomen aantal testen.

“Bij syfilis en gonorroe is er sprake van een genuanceerder verhaal. We zien dat die soa’s disproportioneel vaak voorkomen bij mannen die seks hebben met mannen. Er wordt sowieso al meer gescreend bij die groep en een deel van hen ziet artsen van hiv-referentiecentra vaker terug sinds PrEP, de pil om hiv-infecties te voorkomen, ingevoerd werd. Dankzij die consultaties worden soa’s vaker en sneller vastgesteld. Toch zien we daarnaast een toename van het aantal symptomatische infecties. Een mogelijke verklaring daarvan is dat mensen het condoom vaak achterwege laten.” 

Wat kunnen we doen om die trend te keren?

“Het zou nuttig kunnen zijn om een nationaal ‘soaplan’ uit te werken waarbij de verschillende politieke niveaus met elkaar samenwerken. Het is daarnaast belangrijk om de bevolking goed voor te lichten over de gevolgen van dergelijke infecties, want die worden nog te vaak onderschat. Daarnaast is het waardevol om verder na te denken welke specifieke subgroepen extra aangemoedigd moeten worden om zich te laten testen.

“De afgelopen jaren zorgen wetenschappelijke ontwikkelingen ervoor dat het makkelijker en goedkoper werd om soatests af te nemen. Mensen kunnen nu bijvoorbeeld zelftests kopen bij de apotheker, dat neemt de barrière om naar een arts te stappen weg. Al zijn niet al die tests even gevoelig.”

Sensoa lanceert vandaag een sensibiliseringsactie die de overdracht van soa’s moet vertragen. Gelooft u dat zulke campagnes grote gedragsveranderingen kunnen teweegbrengen? 

“Ik denk dat het belangrijk is om mensen op een grondige manier voor te lichten, dus campagnes als die van Sensoa kunnen wel degelijk invloed hebben op de verspreiding van soa’s. Niet alleen jongeren worden zo geïnformeerd over de mogelijke gevolgen van soa’s, maar ook mensen die na lange tijd opnieuw gaan daten krijgen informatie. Daarom sta ik achter Sensoa’s boodschap.”