Vlaamse export naar VK fors gedaald, maar echte impact brexit moet nog blijken

In januari 2021 daalde de Vlaamse export naar het VK met bijna een vijfde in vergelijking met januari 2020, tot 1,657 miljard euro. In diezelfde periode daalde de import uit het VK met meer dan de helft, tot 525 miljoen euro. Tussen januari 2021 en december 2020 was er een daling van de Vlaamse export met een derde en een daling van de import met bijna de helft.

De echte impact van de brexit zal evenwel pas later duidelijk worden, omdat onder meer ook de coronacrisis een rol speelt in de bovengenoemde cijfers. Het VK zat in januari en februari immers in totale lockdown. Britse bedrijven hebben overigens in de aanloop naar de brexitdeadline (31 december 2020) massaal goederen opgeslagen. Goederen die ze in de maanden daarna niet hoefden aan te kopen. "We mogen ons dus niet blind staren op het verschil tussen eind 2020 en begin 2021, maar moeten in de komende maanden wel consequent blijven monitoren en evoluties over verschillende maanden en tussen jaren in beeld brengen", aldus Crevits.

Ook bij Flanders Investment & Trade (FIT) geeft men aan dat corona en de brexit voor veel volatiliteit gezorgd hebben in de Britse internationale handel, en dat het moeilijk is om te ontwarren wat de precieze impact van beide factoren geweest is, temeer omdat ze nog aan de gang zijn. Volgens FIT werden in de eerste twee maanden van dit jaar in Vlaanderen vooral verliezen aan export naar het VK genoteerd voor de productgroepen transportmateriaal (auto's), schoenen, kleding van brei- en haakwerk, machines en diverse chemische producten. Daarnaast waren er toch ook stijgingen voor de export van brandstoffen, farmaceutica (met dank aan de export van coronavaccins), papier en karton, en graan- en meelbereidingen.

De helpdesk brexit van FIT behandelde al ruim 750 schriftelijke vragen, waarvan er zowat 300 gesteld werden sinds de bekendmaking van het akkoord op 24 december 2020. De helpdesk verzorgde ook honderden telefonische contacten en de website 'brexitready.be' kreeg 74.289 unieke bezoekers sinds hij online kwam in 2019.

Uit een enquête die de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka rond Pasen liet afnemen, blijkt dat de omzetdaling bij Vlaamse bedrijven door de brexit op gemiddeld 6 procent uitkomt. Extra formaliteiten en grenscontroles door de brexit zorgen voor een toename van de kosten met gemiddeld 5 procent.

"De brexit veroorzaakt extra kosten en zorgt voor minder omzet voor Vlaamse ondernemingen die handeldrijven met het Verenigd Koninkrijk", zegt Voka-topman Hans Maertens. "De ware impact van de brexit zal pas duidelijk worden wanneer aan Britse zijde alle aangekondigde verstrengingen doorgevoerd zullen zijn."

Op korte termijn dringt Voka aan op de oprichting van een fysiek en digitaal ‘brexitloket’ waar Vlaamse ondernemingen worden bijgestaan die willen exporteren. "Dat loket moet de basis vormen voor een 'green corridor', waardoor transport tussen Vlaanderen en het VK vlotter kan verlopen door voorafgaandelijk aan de grensovergang douane- en andere formaliteiten te regelen", klinkt het. Minister Crevits neemt daar een initiatief voor, kondigde ze al aan in het Vlaams parlement.