‘Corona heeft iets bizars gedaan met onze perceptie van tijd’

Wanneer heb je voor het laatst een écht feestje meegemaakt?

Jef Willem: “In maart 2020, zo’n vijf dagen voor de afkondiging van de lockdown. Ik speelde tegelijk met Faisal op een ‘silent disco’ in Antwerpen. De feestvierders konden kiezen tussen twee kanalen op hun koptelefoon: afhankelijk van de set die ze beluisterden, kleurden hun headset rood of blauw. Dat was héérlijk. Wanneer de mensen met een rode koptelefoon uit hun dak gingen, zagen de anderen dat en schakelden ze snel over. Waardoor Faisal en ik in een competitie verwikkeld raakten om de beste schijven te draaien. Ik ging op een bepaald moment zijn muziek uitzetten, hij kwam mijn draaitafel saboteren… Dat is eigenlijk volledig ontspoord. Ik zie mezelf nog staan, feestend op mijn eigen draaitafels. (Breed lachend) Je ziet, de herinnering maakt me nog altijd heel content. Dat was echt een vree wijs feestje.”

Hoelang lijkt dat geleden?

Willem: “Véél langer dan anderhalf jaar. Uitgaan in een klein, warm café voelt als iets uit een vorig leven. Corona heeft iets bizars gedaan met onze perceptie van tijd. Het duurt al heel lang, en toch is het ook voorbij gevlogen.”

Anderhalf jaar zonder feestjes: dat is bijzonder.

Willem: “Laat ons zeggen dat er wel degelijk veel gefeest is de afgelopen maanden, maar dat dat bijna allemaal onder de radar is gebleven. Ik neem dat de mensen niet kwalijk. Het coronadebat is volledig gepolariseerd. Al sinds maart 2020 zwaait men met een vermanend vingertje: ‘Pas op, doe het voor de mensen in de zorg!’ Wel, we zijn anderhalf jaar verder en de mensen hebben het gehad. Ik herhaal wat ik in oktober schreef: ik ken meer mensen die zelfmoord hebben gepleegd dan mensen die corona hebben gehad.”

Is dat nog steeds zo?

Willem: “Absoluut. Ik bedoel: ik ken nauwelijks mensen die ernstig ziek geweest zijn door corona. Ik minimaliseer het virus helemaal niet. Ik ken ook oudere mensen die eraan bezweken zijn. Maar ik zit nu eenmaal in een jongere leeftijdscategorie. Daar vallen veel minder slachtoffers door het virus zelf dan door de maatregelen. Er belanden jonge mensen in depressies of in armoede. Ik heb zelf intussen al een jaar geen inkomen.

“Solidariteit is niet: één groep doet alles voor een andere groep. Het is: iedereen doet iets voor iedereen. Er moet echt wat meer begrip zijn voor jonge mensen die willen experimenteren, grenzen opzoeken en fouten maken. Zoals wetenschappers het virus ontleden, zijn er ook wetenschappers die je zullen vertellen dat huidhonger en knaldrang des mensen zijn. Mensen van mijn leeftijd zijn 99 procent zeker dat we nauwelijks last zullen hebben van dat virus. Na een jaar ongeziene solidariteit hebben we het soms gehad. Als je dan met tien samenkomt in een appartement om wat muziek te luisteren en te dansen, ben je géén crimineel. Dat is door en door menselijk gedrag. De echte criminelen zijn zij die polariseren. Als een grote krant een samenkomst van vijf mensen een rave noemt, zit dáár de verantwoordelijkheid.”

Je stampte samen met collega-nachtbraker Nicolas Overmeire de populaire podcast Onbespreekbaar uit de grond.

Willem: “Ik kan vandaag de eindjes moeilijk aan elkaar knopen. Mijn verdienmodel als marketeer, dj en consultant voor festivals was gebaseerd op het nachtleven, dus dat viel allemaal weg. Ik moet noodgedwongen leven van een uitkering. Maar tegelijk ben ik door de pandemie écht diep gaan graven in mezelf. Zonder corona was ik misschien te stevig blijven doorgaan en tegen een muur aangelopen. Ik heb mezelf beter leren kennen, het heeft mij mentaal deugd gedaan. Onbespreekbaar is niet toevallig ontstaan in een periode waarin mentaal welzijn bij veel mensen centraal kwam te staan in het leven.”

Na de vele berichten over mentaal welzijn bood je in december advies aan voor bedrijven tegen 50 euro per uur, zoals je vroeger al deed als marketeer. Jullie kregen zware kritiek van de Vlaamse Vereniging Klinisch Psychologen, waarna je de sessies afblies.

Willem: “Tja, ik ben daar niet apologetic voor. Wij zijn geen psychologen, maar wij bereiken wel enorm veel mensen met onze podcast. Ik vind dat we professionals zijn in het bespreekbaar maken van taboe-onderwerpen. Iedereen vindt dat we moeten leren babbelen over mentale gezondheid in Vlaanderen, maar wie doet dat? Psychologen niet, hoor. Zij hebben de handen vol met één-op-éénsessies organiseren en mensen opvangen – en dat doen ze voor alle duidelijkheid goed.

“Via het Instagram-kanaal van Onbespreekbaar krijgen wij dagelijks 100 à 200 berichten. In totaal zitten we aan meer dan 10.000 berichten. Daar zitten veel jonge mensen tussen die straight-up ventileren wat ze voelen of meegemaakt hebben. Jongeren die het leven niet meer zien zitten of die vertellen dat ze onlangs verkracht werden (stil). Er zijn dan psychologen die zeggen dat wij niet geschikt zijn om daarop te reageren. Akkoord, denk ik, maar de drempel om een bericht te sturen naar een Instagram-pagina is gewoon veel lager dan aankloppen bij een psycholoog. Like it or not: dat is de toekomst van de mentale gezondheidszorg. Je moet in de leefwereld van jonge mensen treden. Daarna kun je ze doorverwijzen naar de juiste hulp. Daarvoor werken we nu samen met erkende psychologen. Onze lijst met nummers en adressen voor verslavingen, eetstoornissen of misbruik wordt nog steeds dikwijls geraadpleegd.”

Je blijft dus dj?

Willem: “Zeker, al blijf ik ook actief met Onbespreekbaar. Psychiaters en psychologen wereldwijd voorspellen dat mentaal welzijn een onderwerp zal blijven, ook lang nadat het coronavirus onder controle is. Wat mij betreft staat onze podcast in zijn kinderschoenen.”

Zal de heropening van het nachtleven niet helpen?

Willem: “Voor veel mensen zeker wel, maar even goed kregen wij omgekeerde signalen binnen toen de versoepelingen werden aangekondigd. ‘Ik was het coronaleven al gewend geraakt: altijd rustig en op het gemak.’ Voor veel jonge mensen zal de groepsdruk om weer veel mensen te zien, om te gaan feesten en weer veel alcohol te drinken, ook enorm wegen. Maar het spreekt voor zich dat ik er enorm naar uitkijk.”

Wat mis je het meest?

Willem: “De verbinding, de extase, de madness. Het gevoel van een propvolle zaal waarin iedereen in volle symbiose is met elkaar en de muziek. Dat ene moment waarin alle aanwezigen de muziek vóélen en samen bewegen. Dat is onbeschrijflijk. (Toont arm) Ik krijg kippenvel als ik er nog maar aan denk.

“De laatste tijd organiseer ik weer feestjes waarbij mensen in bubbels zitten, en het is echt zéér moeilijk om ze op hun plaats te houden. Dat was vorige zomer al zo, maar nu lijkt er echt iets gebroken. Mensen staan recht, willen dansen en uit die bubbel breken. Er is veel goesting om samen te feesten, te schuren en te muilen (lacht).

“Nu, ik weet echt niet wanneer dat terugkeert. Er komen versoepelingen aan, en volgens Chokri (Mahassine, de organisator van Pukkelpop, red.) kunnen we snel weer samen dansen. Ik vind het gevaarlijk om voorspellingen te doen. Vraag dat maar gewoon aan nonkel Marc (Van Ranst, red.).”

Het wordt hoe dan ook weer wennen.

Willem: “Ja, voor iedereen. Een maand geleden, op de dag van de heropening van de horeca, draaide ik op een terras voor zeventig mensen die in bubbels van vier zaten, zonder de coronaregels te overtreden. De muziek stond niet overdreven luid, maar toch heeft een buurtbewoner de politie gebeld. Zij hebben op een zeer agressieve manier ingegrepen. (Verbeten) Ik kan dat níét begrijpen. Na zoveel maanden rust en kalmte vindt iemand het, om zes uur ’s avonds in het centrum van Gent, nodig om de politie te bellen – en die persoon krijgt gelijk! Ik vrees dat die trend na de zomer verdergezet wordt. De macht van de klacht. (Schudt het hoofd) Als je mensen die willen uitgaan wegpest, dán krijg je pas overlast. Dat zag je nu ook met de luide muziek en het vele drinken en feesten in de parken.”

Zullen er veel danscafés, clubs en nachtwerkers verdwenen zijn, straks?

Willem: “Zeker. Mensen als Regi kunnen deze periode wel uitzweten, maar dj’s en technici in het middensegment zoals ik zijn echt in de problemen geraakt. Daardoor zie je nu graphic designers elders werk zoeken en vinden. Mensen die technische tekeningen maakten voor festivalpodia, doen dat nu voor nieuwe restaurants of winkels. Zij beseffen: dit is stabieler en ik verdien misschien zelfs wat meer. We hebben zeker talent verloren.

“Het uitgaansleven zal niet minder bruisen dan voorheen, denk ik, maar zeker in het begin wordt alles wat kleinschaliger. De line-ups lokaler en de tierlantijntjes minder. Dat is niet per se slecht. Maar we zullen érg moeten opletten dat we het nachtleven niet als ‘overlast’ beschouwen, want it’ll bite you in the ass.”

© Humo