Iconisch warenhuis Parijs eindelijk weer open na zestien jaar renoveren
Na een renovatie van zestien jaar opent het warenhuis La Samaritaine weer zijn deuren. De eigenaar stak 750 miljoen euro in het art-décogebouw aan de Seine in Parijs.
De Franse president Emmanuel Macron kwam maandag al een kijkje nemen, vanaf woensdag zijn ook gewone Fransen en toeristen weer welkom in La Samaritaine. Dat zullen ze ongetwijfeld in drommen doen, want het uit 1870 stammende warenhuis tussen de winkelstraat Rue de Rivoli en de rivier de Seine was decennialang een begrip in Parijs en verre omstreken.
Niet alleen als winkel, maar ook als architectonisch meesterwerk, want met z’n art-déco- en art-nouveau-interieur is het uit vier monumentale gebouwen bestaande complex één van de fraaiste van Parijs. Het enorme open trappenhuis met blauwgrijs staal, het glazen dak van ruim 700 vierkante meter, de muren met ruim honderd jaar oude mozaïeken en schilderingen: ze zijn wereldberoemd.
Nieuw elan
In de jaren 70 en 80 ging het bergaf met het warenhuis: klanten lieten La Samaritaine steeds vaker links liggen en van de grandeur van weleer was nog maar weinig over. Het werd langzaam tijd voor een nieuw elan, zagen vriend en vijand. Maar wie zag er brood in? Wie beschikte over de benodigde miljoenen voor een facelift?
Dat bleek het mondiale luxeconcern LVMH te zijn, eigenaar van beroemde merken als Louis Vuitton en Christian Dior. LVMH-topman Bernard Arnault hoort bij de rijkste mensen ter wereld. In 2001 kocht hij La Samaritaine en in 2005 ging het warenhuis dicht.
Uiteindelijk bleven de deuren liefst zestien jaar lang op slot. ,”Het heeft ons vijf jaar gekost om het project op te zetten, vijf jaar om de bouwvergunningen te krijgen en ruim vijf jaar om al het werk uit te voeren’’, vertelde Samaritaine-topman Jean Jacques Guiony.
Een deel van de renovatie is uitbesteed aan het beroemde Japanse architectenbureau Sanaa. De Japanners moesten binnen de bestaande nauwe regels nieuwe grandeur creëren en oude luister herstellen. Dat was geen sinecure: zo’n 80 procent van de gebouwen bleek tot monument bestempeld. Daar mocht nog geen spijker de muur in zonder de spreekwoordelijke drievoudige schriftelijke toestemming. Toch lukte het uiteindelijk: de blikvanger is nu de gloednieuwe gevel van golvend glas die ’s avonds van kleur verandert.
Spectaculair
Guiony is in zijn nopjes. “We hebben er jaren over gedaan maar het resultaat is spectaculair’’, zegt hij. Uiteindelijk kostte de zestienjarige renovatie van het 70.000 vierkante meter tellende complex ongeveer 750 miljoen euro. De nieuwe Samaritaine heeft vanzelfsprekend ook weer een warenhuis, dat bijna een derde van het totale oppervlak beslaat. Verspreid over zeven verdiepingen vinden klanten er vooral (maar niet alleen) alle LVMH-merken. Op termijn moeten er zo’n 5 miljoen bezoekers en toeristen per jaar binnenwandelen.
De andere grote blikvanger: vijfsterrenhotel Le Cheval Blanc, met uitsluitend kamers met uitzicht op de Seine. De goedkoopste kamer, 50 vierkante meter, kost 1150 euro per nacht. De prijs die wordt gerekend voor de suite van 1000 vierkante meter – met zeven kamers, eigen zwembad, eigen bioscoop en eigen fitnessruimte – is niet bekend. “Daar doen we geen mededelingen over. Die prijs geven we alleen op aanvraag, aan de mensen die de suite willen huren’’, vertelde Le Cheval Blanc-topman Olivier Lefebvre.
De nieuwe Samaritaine heeft verder kantoren gekregen, een crèche en 96 appartementen in de categorie sociale woningbouw. Huurders in de laagste inkomenscategorie hebben straks uitzicht op vitrines met LVMH-champagne. Guiony zei dat La Samaritaine in al zijn 21ste eeuwse variëteit een afspiegeling van Parijs moet zijn. “Het zijn gebouwen waar 24 uur per dag geleefd wordt. Er wordt gewoond, gewerkt en gewinkeld.’’
Straatverkoper groeit uit tot topondernemer
Hoe het begon: halverwege de 19de eeuw moest Ernest Cognacq als 12-jarige stoppen met school. Zijn vader was overleden en er moest geld op de plank komen. De kleine Ernest ging aan de slag als deur-aan-deurverkoper, in onder meer Bordeaux. Als 15-jarige vertrok hij naar Parijs, waar hij in winkels en warenhuizen werkte. Hij startte zonder succes een eigen winkel en verkocht uiteindelijk stoffen op straat, staand onder een parasol. Hij had een vaste verkoopplek, bij de Pont Neuf, de beroemde brug over de Seine. Daar viel zijn oog op een leegstaande ruimte naast een café. Hij huurde die, opende er een eigen winkeltje van 45 vierkante meter en nam twee personeelsleden aan. Hij noemde zijn zaak La Samaritaine. Dat was in 1870.
Beetje bij beetje bouwde Ernest Cognacq zijn winkeltje uit. Daarna kocht hij de buurpanden. Het waren de architecten Frantz Jourdain en Henri Sauvage die het warenhuis zijn wereldberoemde elegante interieur gaven.