Grootschalig onderzoek naar vaginale gezondheid van Belgische vrouwen: dit zijn de conclusies

Hoofdpijn, rugpijn, buikpijn of vermoeidheid. De maandelijkse cyclus van een vrouw kan heel wat verschillende klachten teweegbrengen. Een grote bevraging bij 4.684 vrouwen door de UAntwerpen maakt duidelijk hoeveel er maandelijks kampen met klachten over hun menstruatie. Bijna 89 procent zegt dat ze er soms tot altijd last van ondervinden. 

“Dat is dus een heel hoog percentage”, zegt microbiologe Sarah Lebeer, die het onderzoek leidt. Dat is niet het enige cijfer waar Lebeer van opkijkt. Eén op de twee vrouwen gaf ook aan dat ze pijnstillers neemt om de menstruatie draaglijk te maken. “De meesten gebruiken Dafalgan of Ibuprofen”, zegt Lebeer. “Bij sommige vrouwen zijn de klachten zo zwaar dat ze afwezig blijven van werk of van school.”

Citizen science

De enquête is maar één onderdeel van de studie. Wat het onderzoek met de naam Isala zo uniek maakt, is dat het gaat om ‘citizen science’. De onderzoekers lieten ook meer dan 3.300 vrouwen thuis met een swab stalen nemen van hun vagina. Zo wilden de onderzoekers te weten komen hoe de bacteriologische huishouding er vanbinnen uitziet. Goed nieuws: de meeste vagina’s in België zijn gezond.

“Bij acht op de tien vrouwen wordt het microbioom in de vagina gedomineerd door melkzuurbacteriën”, zegt Lebeer. “Dat is beter dan wat we op basis van internationale studies hadden verwacht. Melkzuurbacteriën beschermen tegen blaasontstekingen, schimmels of virussen. Hoe meer melkzuur, hoe minder ongewenste indringers een kans krijgen.”

De deelneemsters van de studie kregen het microbioomprofiel van hun vagina ondertussen al opgestuurd. De eerste resultaten zijn donderdag ook bekendgemaakt op de website van Isala. Op termijn is het de bedoeling om ze te publiceren in een wetenschappelijk tijdschrift.

De volgende fase is om de gegevens van het microbioomonderzoek en de enquête verder te analyseren. Op die manier willen de vorsers nagaan wat de effecten zijn van voeding, seksuele activiteit of het gebruik van anticonceptie op de vaginale gezondheid.

“We vermoeden dat een gezond voedingspatroon met veel vezels en goede bacteriën (die bijvoorbeeld in yoghurt zitten, YV) een invloed kan hebben”, zegt Lebeer. “Dat willen we dus verder onderzoeken. Een partner brengt tijdens seks ook nieuwe bacteriën binnen, maar dat speelt slechts een kleine rol.”

Menstruatieverlof

Met hun studie trekken de onderzoekers ook een debat op gang over een thema dat in de taboesfeer hangt. Zo zetten ze met hun cijfers bijvoorbeeld de discussie over menstruatieverlof op de agenda. Dat houdt in dat vrouwen een tot meerdere dagen kunnen thuisblijven bij pijnlijke menstruatie. In april nog pakte het Franse bedrijf La Collective in Montpellier uit met een dag menstruatieverlof voor zijn werknemers. In Japan en Zuid-Korea bestaat zoiets al tientallen jaren. 

Ook hier zijn er voorstanders, al staat zeker niet iedereen te springen voor een extra verlofstelsel. Gynaecoloog Hendrik Cammu (UZ Brussel) bijvoorbeeld vindt het onnodig. “Ondertussen zijn er genoeg middelen beschikbaar die een pijnlijke menstruatie kunnen voorkomen”, zegt hij. “Dat gaat dan onder meer over de pil of een hormoonspiraaltje. Het arsenaal is zodanig groot, dat we bijna iedereen kunnen helpen. Als ze last hebben, moeten vrouwen zeker hulp zoeken bij hun huisarts of gynaecoloog.”