Tentoonstelling brengt ode aan laatste vintage pornobioscoop van Brussel: "Zelfs de geur van toen ruik je"

Wat deed je voordat porno online te streamen was? Dan ging je ervoor naar de bioscoop. De ABC-cinema in hartje Brussel was zo’n plek waar je porno kon gaan bekijken. De cinema werd opgericht in 1972 door George Scott en de man had een visie. ABC stond voor art, beauté et confort, of kunst, schoonheid en comfort. De bioscoop maakte gebruik van 35mm-film of pellicule, de échte ouderwetse manier om een film te bekijken. Scott had een enorm netwerk aan bioscopen over heel België en beheerde bijvoorbeeld Ciné Paris in Brussel. 

ABC trok een brede waaier aan bezoekers. Na een betoging in Brussel gingen bijvoorbeeld de vakbondslieden er wel eens langs. Comedian Joost Vandecasteele, overbuurman van ABC, zou zelfs Nick Cave gezien hebben die nog even aan de ingang stond rond te dwalen, "maar hij is er uiteindelijk niet binnengewandeld," zegt hij.

Bij de opmars van de videorecorder kwamen er steeds minder mensen naar de bioscoop. De cinema moest zich heruitvinden en wisselde de films af met stripteaseshows. Toch bleef men vasthouden aan de oudere 35mm-vorm van film. In de hoogdagen waren de strippers geliefd en hingen mannen er dagelijks rond om een glimp van hen te kunnen opvangen. "Toen was striptease een chique activiteit van hoog niveau", vertelt Laurent Tenzer van Cinema Nova. "Mensen kwamen van over de hele wereld om de voorstellingen te bekijken".

In 2013 moest het theater de deuren sluiten. Maar dat was buiten de fans gerekend. Samen met de stichting CINEACT die speciaal voor de bioscoop werd opgericht, wilden zij ervoor zorgen dat het gebouw niet een van de vele snackbars in Brussel zou worden. Onder anderen auteur, scenarist en comedian Joost Vandecasteele pleitte voor het behoud van de bioscoop. Hij woonde een jaar lang over het gebouw en was ook fan van het concept.

Bekijk hieronder het fragment uit "Terzake" van 2014 waarin auteur Joost Vandecasteele vertelt over de cinema:

Na een lange strijd besliste de rechter in 2017 dat het gebouw verkocht moest worden. ABC werd leeggemaakt. De overname gebeurde via een immokantoor en er ging materiaal verloren. Maar de films, documenten, drukplaten en affiches werden bewaard door Cinema Nova. "Het spijtige aan de hele zaak is dat het gebouw nog steeds leeg staat," vertelt Tenzer. "Er is niets mee gebeurd."

"Technisch gezien is het een unieke collectie omdat de films nog in pelliculeformaat werden getoond," vertelt Joost Vandecasteele. "Het waren niet alleen pornofilms, er zat ook een verhaal achter." Zo zouden de Zweden betere pornoplots dan de Duitsers bedenken. Ook de posters zijn volgens de comedian en scenarist van enorme esthetische waarde. "Ze hebben de vuiligheid weggehaald en de propere posters bewaard", vertelt hij. 

"Het gaat om 2.000 kilometer aan filmspoelen en honderden affiches", vertelt Laurent Tenzer. Dat is volgens Cinema Nova een van de grootste  verzameling pornofilms in Europa. "Gelukkig heeft het Koninklijk Belgisch Filmarchief er mee voor gezorgd dat de films in goede staat zijn gebleven, want sommige kopijen zijn uniek." In de tentoonstelling zullen handgeschilderde werken te zien zijn die ABC gebruikte om het gebouw te versieren. Je krijgt ook films en een gefilmde striptease te zien in de nagemaakte cinemazaal door het Belgische kunstcollectief Gogolplex.

Bekijk hieronder een van de handgeschilderde posters die ook te zien zal zijn in het museum:

"Veel mensen zijn nooit in een pornobioscoop geweest. Het is eigenlijk een fenomeen dat niet meer bestaat. Daarom willen we de sfeer van toen opnieuw oproepen. Op basis van getuigenissen en architectenplannen is een stuk van de zaal van de ABC Cinema heropgebouwd", vertelt Tenzer. "Zelfs de geur van toen hebben we teruggehaald, want dat is ook een belangrijk aspect van de beleving."

Beluister hier het gesprek met Laurent Tenzer over de tentoonstelling. 

De expo mag je dan ook enkel bezoeken als je ouder bent dan 18. "Veel materiaal is in de loop der jaren al gecensureerd, maar het blijft natuurlijk wel vrij expliciet. Er bestaat vandaag nog één pornobioscoop in Brussel. Die heet "Paris", maar dat is wel wat gemarginaliseerd. De sfeer is daar anders dan vroeger en ze draaien daar enkel modernere, digitale films."